Islamic And Teaching Lib

Gozlerinle Gdriiyormu§£asina

MUHAMMEDI

ckM

guraba

Yayinda Mihenk Tasi

Ozgun Adi:

Muhammed Keenneke Terdh

Telif :Dr. Aizb. Abdillah

el-Karni
Yayinci : Guraba
Ceviri : Dr. Ahmet Iyibildiren
Diizelti : Hiiseyin Cinisli
Mizanpaj: Omer Deniz
Kapak : Ahmet Mayah
Baski-cilt: Kilim
ISBN : 978-975-8810-33-8

Birinci Baski

Guraba Yayinlan: 68

2007/1428
Her Hakki Sakhdir

Gdzlerinle G6ruyormu§£asina

MUHAMMEDI

Dr. Aiz b. Abdillah el-Karni

Qeviren
Dr. Ahmet Iyibildiren

guraba

Qatalge^me sok. Defne Han 27/9

Cagaloglu-Istanbul

Tel: 0212 526 06 05 Fax: 522 49 98

www. guraba. com. tr

e-mail: guraba@hotmail.com

guraba YaymdaMihenkTa§i
NEDEN GURABA?

: *L"j <JT \1pj -dp <&! ^U? m Jjluj 'Jli
* " Jr* jf ^^ Of J* ^ Oj™*^ l*^ ■ * -j™ lsO™ "

Rasulullah sallalldhu aleyhi ve sellem SOyle bu-

yurmaktadir:

«islam garib olarak basladi. Basladigi hale
geri donecektir. O halde miijdeler olsun
Guraba'ya/gariblere! »

[Muslim, Kitdbu'l-imdn]

Tirmizi rivayetinde:

«Guraba'ya/gariblere miijdeler olsun! On-
lar, benden sonra siinnetimden insanlann
bozduklan seyleri diizeltenlerdir.»

[Tirmizi, Imdn]

Kitabm Yazari Hakkmda

Aiz b. Abdillah b. Aiz Alu Mecdu' el-Karni.

Hicri 1379 yilinda Suudi Arabistan'in giineyindeki Karn beldesinde
diinyaya geldi.

Hicri 1403-1404 ders yilinda Imam Muhammed b. Suud Islam Uni-
versitesi Usuluddin Fakiiltesinden mezun oldu.

Hicri 1408 yilinda " el-Bid' atu ve Eseruha fi'd-Dirdyeti ve'r-Rivdye"
isimli tez calismasryla hadiste mastir diplomasini aldi.

Aym iiniversitede hicri 1422 yilinda "Dirase ve Tahkik: el-Mufhim ala
Sahihi Muslim li'l-Kurtubr isimli doktora calismasini tamamladi ve
doktor unvanim aldi.

Hutbeleri, dersleri, konferanslan ve siirleri ve edebi konusmalanni ih-
tiva eden sekiz yiizden fazla Islami kaseti vardir.

Kur'ani Kerim'i ve Bulugu'l-Meram isimli kitabi ezbermistir. Yakla-
sik bes bin hadisi ve on binden fazla beyti hatirlayabilecek durumda-
dir.

§iirle ilgili d6rt tane divani vardir ve sunlardir:

1 . Lahnu 'l-Hulud.

2. Tacu 'l-Meddih.

3. Hedaya veMeddih.

4. Kissatu 't-Tamuh.

Te'lif ettigi eserlerine gelince, hadis, tefsir, fikih, edebiyat, siyer ve
biyografi dalinda pek 90k eser te'lif etmistir. Lubnan'daki Ibn Hazm
Yayinevi tarafindan nes-redilenler sunlardir:

1- el-Islam ve Kazaya el-Asr.

2-Tacu 'l-Meddih

3- Selasune Sebeben li 's-Seade.

4-Durusu 'I-Mescidiji Ramazan.

5- Fa 'lem ennehu lailahe illallah.

6- Muctemeu 'l-Musul.

7- Virdu 'l-Muslim ve 'l-Muslime.

8- Fikhu 'd-Delil.

9- Nuniyyetu 'l-Karni.

10- el-Mucizetu 'l-Halide.

11- Ikra ' b 'ismi Rabbik.

12- Tuhafu 'n-Nebeviye.

13- Hatta Tekune Es 'adu 'n-Nas.

14- Siyatu 'l-Kulub.

15- Fityetu 'n Amenu bi Rabbihim.

16- Hakeza Kale Lena Muallim.

17- Velakin Kunu Rabbaniyyin.

18- Min Muvahhidin ila Mulhid.

19- Imparator e$-§uara.

20- Vahyu 'z-Zakira.

21- llellezine Esrafu ala Enfusihim.

22- Tercumanu 's-Sunne.

23- Hadaiku Zatu 'l-Behce.

24- el-Azametus.

25- La Tahzen.

26- Ve Cdet Sekratu 'l-Mevti bi 'l-Hakki.

27- Makamatu 'l-Karni.

28- Ihfezdlahe Yahfezke.

29- ^4 zeZw '$-§i V.

Onlarca konferansa ve §iir gecelerine katilmi§tir. Musluman Arap
Gencligi Konferansinda ve ABD'de yapilan Kitap ve Siinnet Konfe-
ransinda hazir bulundu. Edebiyat meclislerinde, Universitelerde ve
Kulttir merkezlerinde konferanslar verdi.

iilife

Giri§

Allah'a hamd, Allah'in kulu ve elcisi Muhammed'e,
ailesine ve ashabina salat ve selam olsun.

Goniilden bir sevgi ile bagh oldugum insam, Allah'in
Rasulii, Muhammed sallallahu aleyhi ve sellemx yazarken tarafsiz
olamam. Ciinkii ben, diinyamn herhangi bir kosesinde bir
devlet kurmak icin halkina kendi tezini sunan ve taraftarlan-
na diisiincelerini arz eden siyasi bir lideri yazmiyorum. Bila-
kis ben, alemlerin Rabbi tarafindan biitiin insanhga rahmet
olarak gonderilen bir peygamberi yaziyorum.

Onun hakkinda yazarken hicbir zaman tarafsiz olmaya-
cagim. ^iinkii ben ordulan, yasalan, taraftarlan, tonlarca al-
tin ve gumiisii, atlan, davarlan ve ekinleri olan bir kral hak-
kinda yazmiyorum. Ben, alemlere hediye edilmis bir rahmet
ve bahsedilmis bir nimet hakkinda, Allah'in Rasulii, Mu-
hammed sallallahu aleyhi ve sellem hakkinda yaziyorum.

Ben asla tarafsiz olmayacagim. ^iinkii ben, kihciyla ve
kamcisiyla insanlan egemenligi altina alan, giiciiyle saltana-
tiyla ve asasiyla insanlan korkutan bir hukiimdardan soz et-

8 Gozlerinle Gdruyormuqcasina

miyorum. Ben Allah'in gonliinii genislettigi, yukiinu kaldir-
digi ve sanini yiicelttigi, masum bir peygamberden soz edi-
yorum.

Ben asla tarafsiz olmayacagim. £unku ben coskulu bir
sairden veya geveze bir hatipten veya kivirtan demagogdan
veya kafasi kansik bir filozoftan veya hayalperest bir roman-
cidan veya yapmacikh bir yazardan veya zengin bir tiiccar-
dan soz etmiyorum. Bilakis ben, kendisine Allah'tan vahiy
gelen, Cebrail inen, Sidre-i Munteha'ya ulasan, sefaat-i uz-
manin, biiyiik bir mertebenin, Kevser Havuzunun, Makam-i
Mahmud'un ve Livau'1-Hamd sancagimn sahibi olan son
Peygamber'den soz ediyorum.

Kalben en cok sevdigim ve benim icin en degerli insa-
ni ve yaratilmislann en sereflisini yazarken duygulanmi hap-
setmemi, sevgimi sinirlandirmami ve kalbimin atislanni zapt
etmemi mi istiyorsun? Bu ne acayip bir istek!

Onun siretini yazarken gozyaslanmi tutmami, onunla
ilgili bilgileri satirlara dokerken ruhumun atesini sondiirme-
mi ve onun hatiralanni yad ederken gonliimiin duygulanni
dondurmami mi istiyorsun? Bunu asla yapamam. Hayir, bin
defa hayir!

£unku ben her seyde kendisini ornek aldigim ve rehber
edindigim bir modeli ve bir lideri yaziyorum.

Namaz kihken, onu hatirhyorum. ^iinkii: "Ben nasil
namaz kihyorsam, benden gordugunuz gibi namaz kihn. "

Buyuruyor. 1

Haccederken, onu hatirhyorum. £unku "Hacda yapa-
caginiz ibadetleri benden aim " buyuruyor. 2

Buhari (631), Malik b. Huveyris radiyallahu anh'den.
2 Muslim (1297), Cabir b. Abdillah radiyallahu anh'den.

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 9

Goziimu her acip kapattigimda onu hatirhyorum. Ciin-
kii O, §6yle buyuruyor: "Benim siinnetimden yiiz qeviren
benden degildir." 3 Hayatimin her aninda onu hatirhyorum,
cunkii Allah teala §6yle buyuruyor:

iAndolsun Allah 'in Rasuliinde sizin iqin giizel bir 6r-
nek vardir. |> (Ahzab: 21).

Insanlarin en degerlisini, en yiicesini, en faziletlisini ve
alemlerin en temizini yaziyorum. Bu konudaki kaynagim
kalbimde sakladigim sevgi defteridir ve hatiralanma kazin-
mi§ hayranhk divamdir. Sanki ben viicudumun sinirleriyle ve
kalbimin damarlanyla yaziyorum. Sanki miirekkep yerine
kanim ve gozya§lanmla yaziyorum:

Allah 'tan sonra onun gibisini sevmedim,
Ne qehirde, ne qolde, Arap 'tan ve acemden

Bahqim hicbir giizel manzaradan §ifa bulmadi,
Doha giizel bir soz dokiilmedi dilimden.

* * *

Zamanin bir bahqedir, ye^ildir donemin,
Hatiran, gagalayan kuqudur kalbimin.

Sen varken tarlalarda sumbuller vardi,
Serqeler vardi veye$il qamlar vardi.

Emellerimize dokundun, kanallar haline geldi.
Sevgi olarak yagdirdin bize ve yagdiriyorsun hala.

Her akqam yeniden akhma geliyor senin hatiran
Fikrim yapraklaniyor seni duqundugum zaman

Yaralarim reddediyor dudaklarini kapatmayi,

3

Buhari (5063); Muslim (1401), Enes b. Malik radiyallahu anh'den.

10 Gozlerinle Gdruyormuqcasina

Sanki a$k yarasidir bu, bilmiyor kapanmayi.

Seni seviyorum, anlatamam duygularimi,
Neyi anlatayim ki, sevgi hiq anlatihr mi?

Geciktin eyyiice insan, gecelerimiz uzun.
Uyumadi kandiller, sonmiiyor i^iklari.

* * *

Gozlerinle G6ruyormu§£asina
Kasn 1 1 1 1 la h Muhammed M

lsiiii:

Muhammed'dir. Muhammed, cok oviilen demektir.
Miisemmaya uygun bir isimdir. Sahibini en giizel sekilde an-
latan bir ozel isimdir. Imama uygun bir vasiftir. O ovgiileri
kendinde toplamis ve hie kimsenin sahip olmadigi iistiin me-
ziyetlere sahip olmustur. Liderlikle temayiiz etmistir. Allah
tarafindan ovulmustiir. ^iinkii o, Allah'in masum elcisidir.
Son nebisidir. Salih kuludur. Yaratiklannin en seckinidir.
Halkin icinde Allah'in yakin dostudur. Insanlar tarafindan da
ovulmiistiir. ^iinkii o kalplere yakindir. Goniillerin sevgilisi-
dir. insanhga hediye edilen bir rahmettir, bahsedilen bir ni-
mettir. Nerede olursa olsun miibarektir. Nerede bulunursa
bulunsun bir ilgi odagi olmustur. Nereye giderse gitsin tak-
dirle karsilanmistir. Ahlaki ovulmiistiir, ^iinkii vahiyle terbi-
ye edilmistir. Saygin bir kisilige sahiptir. ^iinkii bu kisiligi,
niibiivvet nuru aydinlatir. Allah, mahmuddur/hamd edilendir,
Rasulii Muhammed'dir/oviilendir:

Kendi isminden ismini tilretti yilceltmek iqin onu,
Arqin sahibi Mahmud'dur, onun ismi Muhammed.

12 Gozlerinle Gdruyormuqcasina

Bir ismi de Ahmed' dir. Isa peygamber kavmine onu bu
isimle miijdeledi. Akib, Hasir ve Mahi de onun isimleridir.
O, resullerin sonuncusu ve nebilerin en hayirhsidir. Bir araya
geldikleri zaman onlann sozciisii ve lideridir.

Mahser yerinde insanlann susuzluklanni gidermek icin
geldikleri Kevser havuzunun, altinda toplandiklan sancagin
ve Makam-i Mahmud'un sahibidir. Abdest azalan nurludur.
Tevrat'ta ve Incil'de ondan soz edilir. Cebrail tarafindan des-
teklenmistir. Liieyogullan icinde seref sancaginin tasiyicisi-
dir. Abdimenaf ogullan icinde yiice bir dag gibidir. Kalpte
anilamn en sereflisidir. §ehirliler ve koylulerin en hatirhsidir.
En biiyiik lslahatci ve rehberdir. Kadri yiicedir. Gogsii geni§-
letilendir. §am yiiceltilendir. Emri isabetlidir. §iikredendir.
Allah' in yardimiyla korunmu§tur. Giinahtan beridir. Her cag-
da miibarektir. Her iilkede bilinip tanmandir. Zamanin him-
metindedir. Deniz kadar comert, yagmur gibi bereketlidir.
Yildizlar dogdugu, ku§lar ottiigii, riizgar estigi ve yolcular
gidip geldigi miiddetce Allah'in salat ve selami onun iizerine
osun.

Nesebi:

Rasul sallallahu aleyhi ve sellem hep iyi ve secilmi§ kimse-
lerin soyundan gelir. Zinadan degil nikahh bir evlilikten
diinyaya gelmi§tir. Atalan insanlann efendileridir. Dedeleri
kabilelerin reisleridir. Atadan ataya hep giizel vasiflan ve iis-
tiin meziyetleri kendilerinde toplamislardir. Abdulmuttalib'in
zamaninda onun vasfinda ondan daha yiicesini bulamazsin.
Hasim'in yasadigi cagda ondan daha asaletli kimse yoktur.
Abdimenaf in akranlan icinde ondan daha comert ve say gin
kisi yoktur. Kusay'in icinde bulundugu toplumda ondan daha

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 13

sani yiice kimse yoktur. Adem'e kadar biitun atalan boyledir.
O seyyid soyundan gelen bir seyyiddir. Atadan babaya onla-
rin hep erdemlerinden soz edilmistir:

Oyle bir nesep ki sanki bir nur var uzerinde,
Kuqluk guneqinden ve sabahin aydinhgindan.

Vatani:

Allah teala beldelerin ve bolgelerin icinde en sevdigi
beldeyi onun icin secmistir. Bu belde Belde-i haram'dir. Te-
miz ve mukaddes topraklardir. Cazibe merkezi bir vatandir.
Allah tarafindan ozenle korunmu§tur. Nebi sallallahu aleyhi ve
sellem Mekke'de diinyaya geldi. Bu beldede nebiler ve resul-
ler namaz kildi. Vahiy indi. Bir i§ik dogdu. Risalet ve niibuv-
vetin nuruyla aydinlandi. Bi'setin §afagi orada dogdu. Beyt-i
Atik (en eski mabet olan Kabe) oradadir. Saglam soz, derin
sevgi oradadir. Orasi masum Peygamber'in dogum yeridir.
Orada bebeklik doneminin besigi, cocuklugunun oyun alan-
lan ve gencliginde gezip dolastigi yerler ve tamdigi bahceler
vardir.

O beldede takildi uzerime nazarhk
Cildim ilk defa orada degdi topraga.

Helal sutii orada emdi, asalet suyunu orada yudumladi,
fazilet kaynagindan orada icti. Orada yiikseldi, oraya girdi ve
oradan cikti. Orada dogdu ve oraya hakim oldu. Anam ba-
bam ona feda olsun ki onun ilk vatani Mekke'dir. Mekke
onun gonliiniin en aziz beldesidir. Kalbinin sevgilisidir. Ru-
hunun tercihidir. Canim ona feda olsun.

Herkesin vatani sevdirildi kendisine,
Or alar da geqirdiler genqlik yillarim.

14 Gozlerinle Goruyormuscasina

Onu aninca cocukluk yillari gelir akillarina,
Bundan dolayi hep ozlerler vatanlarmi.

En biiyiik miicadelesini orada, Mekke'de yapti. En bii-
yiik davetini orada yaydi. Sicak, samimi, aydinlatici ve par-
lak mesajini diinyaya oradan gonderdi. Nihayet oradan cika-
nldigi zaman, vefa dolu duygularla oraya veda etti ve aynldi.
Bu ayrihga zor tahammiil etti.

iAndolsun bu beldeye. Ki sen bu beldede ikamet et-
mektesin.^ (Beled: 1,2).

Cocnk Muliaiiimed $3$

Temizlik onunla dogdu. Sevinc ve mutluluk beraberin-
de geldi. Ba§an ona refakat etti. O bir cocuktu fakat diger
cocuklar gibi degildi. Asaletlidir. Zekidir, diiriist ve temizdir.
Hem akilhdir, hem de dikkatli ve titizdir. Sanki dikkatli bir
goz onu gozetler, koruyucu bir el ona yardim eder ve dostlu-
gun dallan onu golgelendirir. £ocuklann arasinda o, bir i§ik
halesidir. Allah onu herhangi bir miinasebetsizlikten, her riir-
lii kotii huydan, igrenc vasiftan ve cirkin yoldan korumu§tur.
^iinkii o, alemi diizeltmek icin kiicuklugiinden itibaren egi-
tilmi§, insanhgin saadeti ve onlan karanhklardan aydinhga
cikartmak icin dikkatle hazirlanmi§tir. O bir adamdir, fakat
aym zamanda bir Nebidir. O bir insandir, fakat aym zamanda
bir Rasuldiir. O bir kuldur, fakat masumdur/gunahsizdir. O
bir be§erdir, fakat kendisine vahyedilen bir be§erdir.

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem sadece bir lider de-
gildir. £unku ba§taki saclar adedince liderler vardir. Onlann
her birinin ilimler, liderlik gayeleri ve diinyevi arzular yo-
niinden birtakim ihtiraslan vardir. Ama o, hem salihtir, hem

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 15

lslah edicidir. Hem hidayet edendir, hem de kendisine hida-
yet edilmistir. Beraberinde Kitap ve Siinnet vardir. Nur ve
hidayet vardir. Faydah ilim ve salih amel vardir. O, diinya ve
ahiretin salahi/iyiligi, ruh ve bedenin saadeti icin gonderil-
mistir.

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem sadece bir alim de-
gildir. Bilakis Allah'in izniyle o alimleri yetistirendir, fikih-
cilara fikhi ogretendir, hatipleri yonlendirendir, filozoflan
hidayete sevk edendir ve insanlara dogru yolu gosterendir.

"§uphesiz ki sen dogru bir yolu gostermektesin. " (§ura:

52).

Hepsi Rasulullah 'dan istemektedir,
Denizden bir avuq, ya da biryudum

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem saltanatini geni§le-
ten, ordulanm ve yardimcilanni yayan bir hukumdar degil-
dir. Bilakis o, masum bir onder, Allah tarafmdan gonderilmis
bir peygamberdir. Butun yonetenlere ve yonetilenlere, hure
ve koleye, zengine ve fakire, beyaza ve siyaha, Arap'a ve
Acem'e mujdeleyendir, uyarandir.

^Biz seni dlemlere sadece rahmet olarak gonderdik.^

(Enbiya: 107).

O sallallahu aleyhi ve sellem SOyle buyurdu: "Mllham-

med'in canim elinde tutan Allah'a yemin olsun ki, ister
Yahudi olsun ister Hiristiyan olsun bu ummetten kim beni
duyar da bana iman etmeden olurse cehennemlik-
lerdendir. ,, ' i

Gencligine gelince o iffet, muriivvet, akil, emanet ve

4 Muslim (153), Ebu Hureyre radiyalldhu anh'den.

16 Gozlerinle Goriiyormuscasina

fesahat yoniinden gencligin ziyneti ve giizelligidir. Bir defa
bile yalan soylemedi. Hicbir siircmesi, kaymasi ve kendisini
kiiciik du§iirecek hatasi goriilmedi. ici di§i temizdi. Gizlide
de acikta da saf ve temizdi. Duru§u vakurdu. Etrafmdan say-
gi goriirdii. Comert ve alicenapti. Ho§ karakterli, dogru soz-
lii, iffetli ve giizel huylu idi.

§iddetli du§manhklanna, a§in kin ve nefretlerine rag-
men dii§manlan onun hicbir hatasim yakalayamadilar. Hatta
onun yiice ahlakina ait dosyada ayiplayabilecekleri hicbir §e-
ye rastlamadilar. Allah'a hamd olsun, bilakis onlan ofkelen-
diren bir husnii niyet ve asalet, sicilde nezafet, hal ve hare-
ketlerinde bir zarafet buldular. Giine§in parlakhgiyla rekabet
edecek bir sadakat ve samimiyet buldular. Bulutlann suyunu
bile temizleyebilecek bir temizlik ve safiyet buldular. Butiin
giizel huylarda ve her turlii iffetli davram§larda aym ideal si-
nirda idi. Daha gencliginin bahannda bile emanetlerin tevdi
edildigi, g6rii§une deger verilen, hiikmiine miiracaat edilen,
iyilik, yiicelik, dogruluk ve §effaflikta ornek gosterilen bir
ki§ilige sahipti.

"Muhakkak ki sen yiice bir ahldk uzeresin " (Kalem: 4).

Peygamber Olarak Miiliaiimied ^

O biiyiik bir haberdir, muazzam ve harika bir olaydir,
muhte§em bir durumdur.

ABirbirlerine neyi soruyorlar? Uzerinde anlasmazhga
diistiikleri biiyiik haberi mi?'} (Nebe: 1-3).

Onun peygamber olarak gonderili§i, butiin peygamber-
lerin gonderi§linden cok daha onemli bir olaydir. Bu butiin
haberleri yonlendiren en biiyiik haberdir, ak§amlan sohbet

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 17

edenlerin ortak konusudur, herkesin duyup haberdar oldugu,
zamani sasirtan, tarihin yoniinii degistiren ve giinleri/devir-
leri durduran en onemli olaydir. Onun gonderilis kissasini ne
karanhk kusatabilir, ne riizgar ortebilir, ne de bulut perdele-
yebilir. Bu oyle bir kissadir ki, denizleri asmis, colleri gee-
mis ve diinyanin iizerine bereketli bir yagmur gibi inmis, gii-
nes gibi aydinlatmistir. Kisaca o bir nurdur. Nur, hie gizli ka-
hr mi?

ipnlar agizlariyla Allah 'in nurunu sondilrmek istiyor-
lar. Hdlbuki kdfirler istemeseler de Allah nurunu tamamla-
yacaktir.y (Saf: 8).

Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem' den sahih olarak riva-
yet edildigine gore §6yle buyurmu§tur:

"Allah tedld'nin benimle gonderdigi hiddyet ve Hint
bir yagmur a benzer. " 5

Ay ve gune§ bile olsa senin diiqmanlarin,
Her dilde kotulenen sana duqman olandir.

Yuceliginde Allah 'in bir sirri vardir,
Insanlarin sozleri bir tiir hezeyandir.

O, sadece ortagi olmayan Allah'a ibadet edilsin diye
gonderildi. Allah' in birligi kabul edilsin diye gonderildi. "Al-
lah'tan baska hak ilah yoktur, Muhammed O'nun elcisidir"
denilsin diye gonderildi. Hakki ortaya cikarmak ve batih orta-
dan kaldirmak icin gonderildi. O, aydinhk bir yol ile, giizel ve
musamahah bir din ile gonderildi. Adalet, iyilik ve akrabaya
bakma emri ile geldi. Hayir ve selametle, iyilik ve muhabbet-
le, salah ve saadetle, iman ve emanetle gonderildi. Temizlik ve
namazla, zekat ve orucla, hac ve cihatla, iyilik emri ve kotiiluk

5 Buhdrl (79); Muslim (2282), Ebu Musa el-E§'arf radiyalldhu anh'den

18 Gozlerinle Gdruyormuqcasina

yasagi ile gonderildi. Ahlaki degerlerle, karakter giizellikleriy-
le, faziletler listesiyle gonderildi. §irki ciirutmek, putlan ez-
mek ve kirmak, cehaleti kovmak, zuliimle savasmak, batik
yok etmek ve ahlaksrzhgi ortadan kaldirmak icin gonderildi.
Hicbir hayrr ve iyilik yoktur ki onu gostermis olmasin, hicbir
ser ve kotiiliik yoktur ki ondan sakindirmis olmasin.

Ahlakina gelince, siiphesiz onu Allah terbiye etti... Ne
giizel terbiye etti. O insanlann ahlakca en giizelidir. En dogru
sozliisiidur. En dogru yolda olanidir. En dogru haber vereni-
dir. En adaletlisidir. Ici disi en temiz olanidir. En erdemlisi-
dir. En comerdidir. En hosgorulusudiir. Gogsii en genis ola-
nidir. Rabbine karsi gelmekten en cok korkanidir. Mevlasina
en saygih olanidir. Ummetini en iyi bilenidir. Akrabasina en
bagh olanidir. Kaynagi en temiz olanidir. Ash/nesebi en say-
gin olanidir. Kalben en cesur olanidir. Ruhen en saglam ola-
nidir. Delili en gecerli olanidir. Kisilik, soy sop, ahlak ve din
yoniinden onlann en hayirhsidir.

Onun giizel vasiflan vardir. Yiizii aydinhktir. Cana ya-
kindir. Goniil dostudur. Gecim ehlidir. Kolaylastincidir. Hali
tavn miibarektir. Heybetli ve hasmetlidir. Yiiziinde risaletin
nuru vardir. Giiler yiizlii ve sevecendir. Kalbi diridir. Zeki ve
akilhdir. Goriisiinde isabetlidir. Iyi duygularla doludur.
Onunla beraber olan mutlu olur. Onunla arkadashk eden ve
sohbetinde bulunan memnun kahr. Affeder, bagislar. C6-
merttir, verir. Yagmur getiren riizgardan daha comerttir. Sa-
ganak yagmurdan daha comerttir. Dolunaydan daha parlaktir.
Ahlakiyla ve keremiyle biitiin insanlan kusatir. Cagnsiyla in-
sanhgi mutlu etmistir. Onu goren sever. Onu taniyan saygi
duyar. Onu yakindan taniyan yiiceltir. Sozii kalpleri yakalar.
Karakter ozellikleri ruhlan esir eder.

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 19

Allah onun kalbini saglamla§tirdi, dogru yoldan sap-
maz. Soziinii isabetli kildi, cahilce soz soylemez. Gozlerini
korudu, hainlik etmez. Dilini korudu, siircmez. Dinini gozet-
ti, sapitmaz. I§ini iistlendi, kaybolmaz. O ba§anhdir, koru-
nandir, miibarektir.

iMuhakkak ki sen yiice bir ahlak uzeresin) (Kalem: 4).

iAUah 'in rahmeti sayesinde sen onlara karsi yumusak
davrandin.y (Al-iimrdn: 159).

§6yle buyuruyordu: "Sizin Allah'tan en cok korkam-
niz ve O'nu en iyi bileniniz benim. '*

Yine §6yle buyuruyordu: "Sizin en hayirhmz ailesine
kar§i hayirh olanimzdir. Sizin icinizde ailesine en hayirh
olaniniz benim. " 7

§6yle dedigi de rivayet edildi: "Ben ahlaki degerleri
tamamlamak icin gonderildim." 8 Onu se?en, himaye eden,
koruyup gozeten ve her turlii bela ve musibetle onu en giizel
§ekilde imtihan eden Allah'tir, noksanhklardan miinezzehtir.

Dini:

Dini Islam'dir. O, fitrat dinidir. Denge dinidir. Kurtu-
lu§ ve necat dinidir. Allah'in en sevdigi dindir.

iKim Islam 'dan baska bir din ararsa bilsin ki o din
kendisinden kabul edilmeyecek ve o dhirette husrana ugra-

yanlardan olacakhr.y (Al-iimrdn: 85).

Buhari (20), Ai§e radiyallahu anhumd' dan.

7 Tirmizi (3895); Beyhaki "Sunen" (15477), Ai§e radiyallahu anhumd' dan.
Tirmizi: "Hadis, hasen-garfb ve sahihtir" dedi.

Beyhaki "es-Sunenu'l-Kubrd" (20571); Kuddi "Musnedu'§-§ihdb" (1165),
Bk: Ketfu 1-Hdfd, (638).

20 Gozlerinle Goruyormuscasina

Ummetin yiiklerini kaldirmak, kelepcelerini cozmek
icin gelen bir dindir. Kolaydir, kolaylastinlmistir. Geneldir,
kapsamhdir. Miikemmeldir, tamdir.

^Bugun sizin iqin dininizi kemale erdirdim, size nime-
timi tamamladim ve sizin iqin din olarak Islam'i seqtim.y
(Maide: 3).

Bu din, insanlan, kullara kulluktan, alemlerin Rabbine
kulluga, diinyanin darhgmdan ahiretin genisligine, sirkin ka-
ranhklanndan tevhidin aydinhgma ve kufrun bedbahthgm-
dan imanin saadetine cikarmak icin gelen dindir.

Bu din, her zamana ve her mekana uygun bir dindir. Bu
dini, hatalan bagi§layan Allah gondermi§tir. O, gizliyi ve en
gizliyi bilendir. Kulun acigini da bilendir, gizlisini de bilendir.

Bu din, faydah ilmi ve salih ameli getiren dengeli bir
dindir. Halbuki Yahudilerin ve Hiristiyanlann iizerinde bu-
lunduklan din boyle degildir. ^iinkii Yahudiler bildikleriyle
amel etmedikleri icin ellerindeki bilgi faydah bilgi degildir.
Bu sebeple Allah'in gazabina ugrami§lardir. Hiristiyanlar ise
bilgisizce amel ettikleri icin dogru yoldan sapmi§lardir. Islam
dini, Allah'in kendilerini nimetlendirdigi kimselerin yoludur.
Kendi-lerine gazap edilenlerin ve sapitanlann yolu degildir.
Onlar daha once sapitanlardan da olsalar, Rasul sallallahu aleyhi
vesellem, Allah'in ayetlerini onlara okuyan, onlan antan, onla-
ra Kitabi ve hikmeti ogreten bir iimmi olarak gonderildi. Bu
din, yalan soylemeyi, yalanci sahitligi, hiikmederken zumet-
meyi, adaletsizligi, olcii ve tartida hile yapmayi, insanlara
zulmetmeyi, baskasina saldirmayi, mahna canina zarar ver-
meyi yasakladi. Kalbi imanla, viicudu saghgin sebepleriyle,
mail telef olmaktan, nzi saldindan, kani akmaktan, akh yok
olmaktan ve bozulmaktan korudu.

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 21

Kitabi:

Kitabi Kur'an'drr. Kitaplann en ustiinudur. Misaklann
en yiicesidir. Kissalann ve sozlerin en giizelidir. O heybetli bir
hakikattir. Oniinden ve arkasindan ona batil eri§emez. Cok
hikmetli ve cok oviilen Allah tarafindan indirilmi§tir. Ayetleri
aciklanmi§, sonra saglamla§tinlmi§ bir kitaptir. Okunmasinda
ve du§unulmesinde bereket vardir. Onunla §ifa istenir, onun
hakemligine ba§vurulur ve onunla amel edilir. Her bir harfi on
hasene ile mukafatlandrrilir. §efaat edendir, §efaati kabul edi-
lendir. Dogru bir §ahittir. Yararh bir dosttur. Geceleri faydah
bir sohbet arkada§idir. Giivenilir bir arkada§tir. E§sizdir, etki-
leyicidir. Tatlidir, giizeldir. Hakimdir, mahkum degildir. Sihir
degildir, §iir degildir, kehanet degildir. Be§er sozii de degildir.
Bilakis Allah kelamidir. Ondan ba§lami§tir ve ona doner. Bu
kitabi Ruhu'1-Emin: Cebrail, apacik bir Arapca olarak alemle-
rin Rabbinin elcisinin kalbine, onun gonderilen bir peygamber
olmasi icin indirdi. Bu kitap fesahat, belagat, huccet ve beyan
yoniinden diger kitaplardan iistiindiir. Bir hidayettir, rahmettir
ve kalplerdeki hastahklara §ifadir. Bir nurdur, burhandrr, rii§t-
tiir, isabettir, nasihattir ve talimdir. Degi§tirilmekten, ilave
edilmek-ten ve eksiltilmekten korunmu§tur. Ebedi bir mucize-
dir. Tabi olanlar icin bir korunaktir. Kendisiyle amel edenler
icin bir kurtulu§tur. Kendisini rehber edinenler icin bir saadet-
tir. Yolundan gidenler ve hayatinda onu hakim kilanlar icin bir
kurrulu§tur. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem §6yle buyurdu:

"Kur'an okuyun. Muhakkak ki o kiyamet gunu ken-
disini okuyanlara sefaatci olacakttr.''^

"Sizin en hayirhmz Kur'an 'i ogrenen ve ogretendir. " 10

Muslim (804), Ebu Umame el-Bahili radiyallahu anh'dsn.
10 Buhdri (5027). Osman radiyallahu anh'den.

22 Gozlerinle Gdruyormuqcasina

"§ilphesiz ki Allah bu kitapla bazi toplumlan yucel-
tir, digerlerini alcaltir. "

Bu kitap sairleri saskina ceviren, hatipleri susturan,
ede-biyatcilara galip gelen, halis Araplara boyun egdiren,
Arapcayi en iyi kullananlan aciz, alimleri hayran birakan,
hikmet ehlini hayrete diisiiren bir kitaptir.

\Gerqekten bu Kur'dn en dogru yola gotiirur.^ (ism: 9).

Diiriist Muliaiiimed <Hf

O konu§anlann en dogru olanidir. Sozii haktir, dogru-
luktur, adalettir. Hayatinda ciddi olsun, §aka olsun yalan soy-
ledigi hie g6riilmemi§tir. Bilakis yalani haram kildi, yalan
soyleyeni ayipladi ve ondan men etti. §6yle buyurdu:

"Muhakkak ki dogruluk iyilige goturur. Iyilik de cen-
nete goturur. Ki§i daima dogru olur ve dogrunun pe§inde
olursa Allah teala da onu dogru olarak tescil eder..." 12

Bir miimin cimri olabilir, korkak olabilir, fakat asla ya-
lanci olamaz, buyurdu. Insanlan giildurmek icin mizah ve
espri maksadiyla da olsa yalan soylemekten sakindirdi. Ha-
yati boyunca dogrulugu kendisine dost ve arkadas edindi. Al-
lah'tan gayb ilmini haber vermesi ve Allah' in risaleti ona
emanet etmesi onun dogrulugunu ispata kafidir. O bu risaleti
tarn ve eksiksiz bir sekilde ulastirdi. Ne bir harf eksiltti, ne de
bir harf ilave etti. Rabbinden aldigi emaneti tarn olarak teblig
etti. Onun biitiin soz, amel ve hali dogruluga dayanirdi. Ban-
sinda, savasinda, nzasinda gazabinda, ciddiyetinde sakasin-
da, hiikmiinde beyaninda dogru idi. Akrabasina kolesine,

Muslim (817). Omer radiyallahu anh' den.
12 Buhdri (6094); Muslim (2607). Abdullah b. Mes'ud radiyallahu anh'den.

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 23

dostuna du§manina, kadina ve erkege, herkese kar§i dogru
idi. Kendisine de insanlara da, hazarda da seferde de, yerle§ik
iken de ikamet halindeyken de, sati§inda da ah§inda da, an-
la§malannda da, s6zle§melerinde de, hitaplannda da mektup-
lannda da, fetvalannda da kissalannda da, kendi soziinde de
naklinde de, rivayetinde de dirayetinde de dogru idi. Ustelik
o, Allah tarafindan yalandan korunmu§tu. Bu kotii huyu Al-
lah ondan engellemi§ ve onu himaye etmi§ti. Dilini diizelt-
mi§, lafzini isabetli kilmi§ti. Konu§masini lslah etmi§, soziinii
dogrultmu§tu. O, dogru idi ve dogrulanandi. Kendisinden
dogru olmayan tek bir harf, gercege aykin tek bir kelime du-
yulmadi. Hatta o, baki§lannda, lafizlannda ve i§aretlerinde
bile dogru idi. §6yle buyururdu:

"Bir peygambere hain baki§h olmak yakigmaz." 13 As-

habi ona: Onun olduriilmesini bize gozlerinle i§aret ediver-
seydin ya, dediklerinde boyle demi§ti.

Rabbinden de dogruyu getirdi. Kelami dogrudur, siin-
neti dogrudur. Rizasi dogrudur, gazabi dogrudur. Giri§i dog-
rudur, ciki§i dogrudur. Gulu§ii dogrudur, aglayi§i dogrudur.
Uyanikhgi dogrudur, uykusu dogrudur.

iAUah bu sozu dogrulan dogruluklariyla sorumlu kil-
mak iqin aldi.^ (Ahzab: 8).

^Ey iman edenler Allah 'a karqi gelmekten sakinin ve
dogrularla beraber olun.^ (Tevbe: 119).

iEger Allah 'a sadakat gosterselerdi kendileri iqin da-
ha hayirli olurdu.^ (Muhammed: 21).

O, Rabbine kar§i da, nefsine kar§i da dogru idi. O, in-

13 EbuDavud, (4359); Nesai, (4067).

24 Gozlerinle Gdruyormuqcasina

sanlara karsi da, ailesine karsi da dogru idi, diismanlanna
karsi da dogru idi. Eger dogruluk tecessiim etseydi, Mu-
hammed sallallahu aleyhi ve sellem olurdu. Anam babam ona feda
olsun, hi? ondan baskasindan dogruluk ogrenilebilir mi? Ona
canim feda olsun, hie ondan baskasindan dogruluk nakledi-
lebilir mi? O, Islam'dan ve peygamberlikten onceki cahiliye
doneminde de dogru ve giivenilirdi. Vallahi, vahiy ve hidayet
geldikten, Cebrail kendisine indikten, peygamber olduktan
ve Allah kendisini secip tercih etme ikraminda bulunduktan
sonra hali nasil oldu? ! Onu da sen takdir et.

Sabirh Muhammed j$g§

Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem' in basina gelen bela
ve musibetler, zorluk ve mesakkatler kadar bela ve musibetle
karsilasan baska bir kimse bilinmiyor. O biitiin bunlara karsi
sabirhdir ve sabnnin karsihgini sadece Allah'tan bekler.

iSabret, senin yardimin ancak Allah 'in yardimi iledir.^
(Nahl: 127).

Yetimlige, fakirlige, yoksulluga, muhtachga, sikintiya,
cekememezlige, alay ve istihzaya ve zaman zaman diismam-
nin kendisine galip gelmesine karsi hep sabretti. Vatamndan
suriilmesine, evinden cikanlmasina, ailesinden uzaklastinl-
masina sabretti. Akrabahgin oldiiriilmesine, ashabina suikast-
lar tertip edilmesine, taraftarlannin kovulmasina, diismanla-
rm saldinlanna, hasimlannin tarafgirliklerine, savasanlann
kendisine karsi birlesmelerine, pesin fikirli kimselerin kasil-
malanna, zorbalann biiyiiklenmelerine, Araplann cehaletine,
bedevilerin kabahklanna, Yahudilerin hile ve tuzaklanna,
Hiristiyanlann inat ve kiistahhklanna, miinafiklann igrenc-
liklerine ve savascilann acgozliiliiklerine karsi sabretti. Ya-

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 25

kimn surat asmasina, uzagm saldirmasina, batilin zorbahgi-
na, yalanlayicilarm azginhgma sabretti. Diinyanin ziynetine,
siisiine, altinina, gumiisune karsi sabretti. Onlardan hicbirini
takinmadi. Giiclu olmanin kiskirticihgma, makam ve mevki-
in panltisina, liderligin sehvetine kapilmadi, sabretti. Biitun
bunlardan Rabbinin nzasini talep ederek uzak durdu. O, ha-
yatinda karsilastigi her seye karsi sabirhdir ve sabnnin karsi-
hgini Allah'tan bekleyendir. Sabir onun zirhidir, kalkanidir,
arkadasi ve dostudur. Ne zaman diismanlannin bir soziinden
dolayi rahatsiz olmussa Allah' in su ayetini hatirlamistir:

iOnlarin soylediklerine sabret. "|> (Taha: 130).

Ne zaman durum siddetlenmis ve sikintiya diismiisse
Ya'kub'un

iArtik bana diiqen giizelce sabretmektir.'p (Yusuf: 18) so-
zunii hatirlamistir. Ne zaman diismamn giicii onu urkutmiis-
se, kafirlerin diizen ve planlan uykusunu kacirmissa su ayeti
hatirlamistir:

ijilksek azim sahibi peygamberlerin sabretmesi gibi,
sende sabret. |> (Ahkaf: 35).

Onun sabn, Allah'in yardimina giivenen, vadiyle huzu-
ra eren, Mevlasina dayanan ve sevabim Rabbinden bekleyen
kimsenin sabndir. Onun sabn, Allah'in kendisine kesinlikle
yardim edecegini, akibetin kendisinin oldugunu, Allah'in
kendisiyle beraber oldugunu ve Allah'in kendisine yetecegini
bilen kimsenin sabndir. firkin kelimeye sabreder, sarsilmaz-
di. Yaralayici soze sabreder, rahatsiz olmazdi. Kasith eziyete
sabreder, ondan etkilenmezdi.

Amcasi oldii, sabretti. Esi oldii, sabretti. Hamza oldii-
riildii, sabretti. Mekke'den uzaklastinldi, sabretti. Oglu vefat
etti, sabretti. Tertemiz esine iftira atildi, sabretti. Yalanlandi,

26 Gozlerinle Goruyormuscasina

sabretti. Kendisi icin sair, kahin, sihirbaz, mecnun, yalanci,
iftiraci dediler, sabretti. Yerinden yurdundan cikardilar, eza
cefa ettiler, alay ettiler, sovdiiler, savastilar, hapsettiler, hep
sabretti. Sabir hie, ondan baskasindan ogrenilebilir mi? O,
gogiis genisliginde, sabnn buyuklugiinde, dayanikhhkta ve
kalbin sebatinda ornek bir kisilige sahiptir. O, sabredenlerin
onderi, siikredenlerin modelidir.

Comert Miiliaiimied

'--;-;■

O, Allah' in yarattiklannin en comerdidir. Insanlann en
giizeli ve eli en acik olanidir. Avucu, yapacagi hayirda bulut
gibi, eli, comertlikte yagmur gibidir. Hatta yaptigi hayir ve
iyilikte esen riizgardan daha siiratlidir. Tevhid kelimesi di-
sinda agzindan "La" (hayir/olmaz) dedigi duyulmamistir.

Te^ehhudu diqinda asla "la " demedi.
Olmasaydi teqehhut, "la "si olurdu "evet ".

O, fakirlikten korkmadan verirdi. ^iinkii o, ahlaki me-
ziyetlerle gonderildi. O, mutlak olarak butiin comertlerin
efendisidir. Iki dagin arasini dolduran koyun suriisunii bir se-
ferde vermistir. Her Arap kabilesinin liderine yiiz deve verdi.
Birisi kendisinden giydigi elbisesini istedi, hemen cikardi
verdi. Ihtiyaci icin geleni reddetmezdi. Onun iyiligi biitiin in-
sanlan kusatirdi. Yiyecegini dagitir, elindekini avueundakini
verirdi. Gonlii genisti. Gecimliydi. Giilecti.

Yanina gidince sevinqle karsiladigini goriirsun
Sanki senden bir sey istemis de onu veriyorsun.

Yoklukta da verirdi, fakirlikte de verirdi. Ganimetleri
toplar, sonra icinden hicbir seyi almadan bir anda hepsini da-

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 27

gitirdi. Sofrasi her gelene acikti. Evi butiin heyetlerin kiblesi
idi. Misafir eder, infak eder, aci yemegiyle doyurur, elinde-
kini muhtaca verir, sahip oldugu seyle akrabasina ulasir,
elindekini muhtacla paylasir, garibi kendisine tercih ederdi.
Comertlikte bir modeldi. Hatem, Heram ve Ibn Ced'an gibi
Araplann en comertleriyle mukayese edilemeyecek kadar
comertti. £iinku o karsihgmi sadece Allah'tan bekleyerek
verirdi. Allah yolunda canini, mahni ve sahip oldugu her se-
yini kolayca verebilen bir comert idi. O alemlerin en comerdi
idi. Onlann en sahavetlisi idi. Soyca da onlann en comerdi
idi. Arkadaslanni, dostlanni, izleyenlerini, hatta diismanlan-
m, iyiligiyle, ihsamyla, comertligiyle ve liitfuyla kusatmisti.
Yahudiler onun sofrasmda yemek yediler, bedeviler onun
yemegine oturdular, miinafiklar sofrasini kusattilar. Onun
misafirden usandigi veya isteyenden rahatsiz oldugu ya cam
sikildigi goriilmedi. Hatta bir bedevi boynunda iz birakacak
sekilde elbisesinden cekistirerek soyle demisti: Babanm ve
annenin mahndan degil, Allah'in sana verdigi maldan bana
da ver! Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ona donmiis, giilmiis
ve ona da vermisti. Ona altindan ve gumiisten hazineler gel-
misti de onlan, tek bir mecliste hemen dagitivermis, bunlar-
dan kendisi icin ne bir dirhem, ne bir dinar ne de bir parca
ayirmamisti. Verdigi sey, onu isteyen kisiden daha fazla,
kendisini mutlu ederdi. Infaki, ikrami ve dagitmayi emreder-
di. Comertlige ve sahavete caginrdi. Cimriligi ve tutuculugu
kotiilerdi. §u buyruklar O'nundur:

"Kim Allah 'a ve altiret gtinune inamyorsa misafirine
ikram etsin. " 14

"insanlar arasinda hiikiim verilinceye kadar herkes

Buhari, (6018, 6136, 6138); Muslim (47). Ebu Hureyre radiyallahu anh'den.

28 Gozlerinle Gdruyormuqcasina

kendi sadakasimn golgesinde olacaktir. " 15

"Sadaka mail eksiltmez.

»16

Cesiir Muhaiiimed 3i§

Onun cesaret ve kahramanhgi, haberlerin naklettigi ve
giin ortasindaki giinesin parlakhgi gibi apacik bir gercektir.
O, insanlann kalben en saglami idi. Sarsilmayan bir dag gibi
idi. Tehdit ve santajdan hie korkmazdi. Durumlar ve buna-
hmlar onu urkiitmezdi. Olaylar ve felaketler onu sarsmazdi.
isini Rabbine birakir, O'na tevekkul eder ve O'na yonelirdi.
O'nun hukmiine razi olur, O'nun yardimini yeterli bulur ve
O'nun vadine giivenirdi. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem
muhaberelerde kendisi bizzat catismaya girer ve gogiis gogse
carpi§irdi. Ruhunu oliimlere arz eder, canini korkmadan ve
cekinmeden tehlikeye atardi. Sava§ meydanindan asla kac-
madi. Harbin §iddetlenip kizi§tigi, kihclann cekildigi, miz-
raklann savruldugu, kellelerin uctugu, oliim kasesinin canlar
iizerinde dola§tinldigi esnada bile bir adim dahi geri atmadi.
Boyle anlarda ashabinin icinde tehlikenin en yakininda o
olurdu. O dovu§iirken ve cihat ederken onlar bazen kendile-
rini korumaya cah§irlardi. Sayisi ne kadar cok olursa olsun
dii§mani hie umursamazdi. Dii§man ne kadar giiclii olursa ol-
sun onemsemezdi. Bilakis saflan diizeltir, savascilara cesaret
verir ve birliklerin en oniinde bulunurdu.

Huneyn giinii insanlar kacmislardi. Sadece o ve alti ar-
kadasi sebat gostermisti. Bunun iizerine su ayet nazil oldu:

iArtik Allah yolunda savaq. Sen ancak kendinden so-

15 Ibn Huzeyme, Sahih, (2431); Ibn Hibban "Sahih" (3210); Ebu Nuaym,
"Hilye" (8/181). Ukbe b. Amir' radiyalldhu anh'den..

16 Muslim (2588). Ebu Hureyre' radiyalldhu anh'den..

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 29

rumlusun. Miiminleri de savasa tesvik et. |* (Nisa: 84).

Gogsii kihclara ve kalkanlara acikti. Karsisina cikan
kahramanlan devirir, kendisini seyredenlerin oniinde nice yi-
gitleri giilerek, tebessiim ederek ve siikunetle kihctan geci-
rirdi.

Duran icin olumde siiphe olmadigi halde durdun

Sanki sen olumun goz kapaklarmdasin o uyurken

Yarah yigitler yanindan gecer hezimetten

Sen halinden memnun ytiztin guluyorken.

Bir sava§ta yiizii yaralanmi§, di§leri kinlmi§ ve arka-
da§larmdan yetmi§ tanesi §ehit olmu§tu. Buna ragmen cesa-
retini yitirmedi, zayiflik gostermedi ve sava§ma §evki kinl-
madi. Bilakis o haliyle du§mam kihctan gecirdi. Bedir giinii
ortaya cikti ve sava§a bizzat komuta etti. Miibarek caniyla
birlikte oliim selinin icine daldi. Sava§ cagnsini duyunca ilk
one atilan o olurdu. Ustelik o, cihadi te§ri kildi, onu te§vik et-
ti ve emretti.

Hendek sava§inda dii§man birlikleri her taraftan iizeri-
ne saldirdi. Durum kotiile§ti. Sikinti basti. Yiirekler agizlara
geldi. Allah hakkinda insanlar ce§itli zanlara kapildilar ve
muminler §iddetli sarsintilar gecirdiler. O kalkti, namaz kildi,
dua etti ve Mevlasina yalvardi. Nihayet Rabbi ona yardim et-
ti, du§maninm tuzagini bo§a cikardi, hasimlanni rezil etti.
Onlann iizerine riizgan ve ordulanni gonderdi. Dti§man bir-
likleri husran ve alcakhk icinde doniip gittiler.

Bedir gecesi insanlar uyudular. O uyumadi, geceyi
namaz kilarak, dua ederek, Rabbine yalvanp tevessiil ederek,
yardimini ve destegini isteyerek gecirdi. Ne biiyuk bir kah-
raman! Hie kimse onun ofkesini oleemez. Hicbir yaratilmis
onun metanetine ve cesaretine ulasamaz. O, kahramanhk va-

30 Gozlerinle Gdruyormuqcasina

siflarma ve yigitlik ozelliklerine eksiksiz sahip olan en biiyiik
ve yegane kahramandir. O su sozii soyleyendir: "Canim
elinde olan Allah 'a yemin olsun istedim ki Allah yolunda 61-
duruleyim, sonra dirileyim, sonra tekrar olduruleyim. " ll

Zaliid Muhammed <i|

Onun zahitligi, diinyanm faniligini ve gelip gecici ol-
dugunu, erzakinin azhgmi, omriinun kisahgmi ve ahiretin
bakiligini, Allah'in dostlan icin orada hazirladigi tiikenmez
nimetleri, biiyuk sevabi ve ebedi ikameti bilen bir kimsenin
zahitligidir. Bu sebeple, diinyanm kendisine sunuldugunu,
cekici gosterildigini ve kendisine dogru geldigini bildigi hal-
de ondan sadece gecimini saglayacak ve ihtiyacini karsilaya-
cak kadanni almayi kabul ederdi. Eger diinyanm daglannin
altm ve giimiis olmasini dileseydi olurdu. Fakat o ziihdii ve
kendisine yetecek kadanna sahip olmayi tercih etti. Bazen ac
yatti ve bir ay boyunca evinde hie ates yanmadi. Kotii bir
hurma bile bulamadan giinlerce ac kaldi. tic gece arka arkaya
arpa ekmegiyle karnini doyuramadi. Yanlanna izi cikincaya
kadar hasir iizerinde uyurdu. Achktan karnina tas bagladi.
Arkadaslan ac oldugunu bazen yiiziinden bilirlerdi.

Evi topraktandi. Duvarlan birbirine yakin, tavani ba-
sikti. Zirhini otuz oleek arpa karsihginda bir Yahudi'de rehin
birakmisti. Bazen sadece izar ve rida giyerdi. Hie masada
yemek yemedi. Ihtiyacini bildikleri icin ashabi bazen ona
yemek gonderirlerdi. Biitiin bunlan, Rabbinin katindaki ecri
ve sevabi eksilmeden kalsm ve Mevlasimn ^Rabbin sana
verecek ve sen de hosnut olacaksin" (Duha: 5) vadi gercek-

17 Buhari (36, 2797); Muslim (1876). Ebu Hureyre'den.

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 31

lessin diye nefsini diinyanin pisliklerinden korumak, ruhunu
terbiye etmek ve dinini muhafaza etmek icin yapti. Ganimet
mallanni insanlara dagitir sonra kendisine tek bir dirhem bi-
rakmazdi. Develeri, sigirlan ve koyunlan ashabina ve kalple-
ri Islam'a kazandinlacak olanlara dagitir sonra beraberinde
ne bir deve, ne bir sign, ne de bir koyun gotururdii. Hatta
soyle derdi: "Tehame'nin agaclan saymnca mahm olsaydi
hepsini dagitirdim sonra benim cimri, yalanci ve korkak
olmadigimi gorurdunuz, " 18

Akhni celmek istedi gururlu altin daglar,

Onlara gosterdi kimin daha magrur oldugunu.

Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ahirete yonelmede ve
diinyayi terk edip ona meyletmemekte veya onunla sevinme-
mekte veya diinyahk toplamamakta veya onun guzelliklerin-
den zevk almamakta en biiyiik ornektir. O ne bir kosk yap-
tirmis, ne de servet biriktirmistir. Onun ne bir hazinesi vardi,
ne de yedigi bir bahcesi. Geride ne bir bahce birakti, ne de
bir tarla. §6yle buyurdu: "Biz miras birakmayiz. Bizim bi-
raktiklanmiz sadakadir. " 19 Soziiyle davranisiyla ve tavnyla
diinyaya deger vermemeye ve ahiret icin hazirlanmaya ve ca-
hsmaya caginrdi.

Miislumanlann lideri, miiminlerin onderi ve biitun in-
sanlann en faziletlisi oldugu halde diinyaya doniip bakmadi.
Toprak bir evde oturuyor, eski bir hasinn iizerinde yatiyor,
belini dogrultacak hurmalar anyor, bazen de siitle iktifa edi-
yordu.

Hatta o, hiikumdar peygamber olmakla kul peygamber
olmak arasinda muhayyer birakilmisti da, kul peygamber ol-

18 Malik, Muvatta (977); Taberani "Evsat" (1864). Bak: Ibn Adiy, 3/97.

19 Buhdri (3093, 3712); Muslim (1758).

32 Gozlerinle Gdruyormuqcasina

mayi tercih etmisti. Allah'a kavusuncaya kadar bazen doydu,
bazen ac kaldi.

Yukanda anlatildigi gibi onun sahaveti ve comertligi
de diinyaya deger vermedigini gosterir. Hicbir isteyeni bos
cevirmez, kendisine yonelen hi? kimsenin iimidini bosa ci-
karmazdi. Allah katinda diinyamn bir sinek kanadi kadar bile
degerinin olmadigini haber verdi. §u buyruklar O'nundur:
"Diinyada bir garip veya bir yolcu gibi ol." 20 "Diinyaya
ragbet gosterme ki Allah seni sevsin, insanlann ellerinde
bulunanlara goz dikme ki onlar seni sevsinler." 21 "Benim
diinya He isim yok. Ben diinyada bir agacin golgesinde din-
lenip sonra kalkan ve oradan ayrihp giden yolcu gibi-
yim. " 22 "Diinya ve icindekiler lanetlenmistir. Yalmz Allah '1
anmak ve Allah'in rizasini kazanmaya goturen seyler ve
dlim olup Hint ogreten veya Hint ogrenen kimse haric.'' 23
"Senin malm yiyip tiikettigin veya giyip eskittigin veya sa-
daka vererek dhirete gonderdiginden ibarettir. " 24

Miitevazi Miihammed «§§

Bu konuda da hayran olunacak bir ki§i idi. Onun teva-
zuu, Rabbinin heybetini bilen, O'dan haya eden, O'na saygih
olan, O'nu hakkiyla takdir eden, O'na giivenen ve mal, miilk,
makam ve mevkie onem vermeyen kimsenin tevazuudur.
Onun ruhu Allah'a sefer etmis, nefsi ahiret yurduna hicret

Buhari (6416). Abdullah b. Omer'den.

21 Ibn Mace (4102); Taberani "Kebir" (10522); Hakim (7833). Sehl b. Sa'd
es-Saidi'den. Bak: es-Silsiletu's-Sahiha (944).

22 Ahmed (3701, 4196); Tirmizi (2377); Ibn Mace (4109). Abdullah b.
Mes'ud'dan. Tirmizi hadis i?in hasen-sahih, demi§tir.

23 Tirmizi (2322); Ibn Mace (4112). Ebu Hureyre'den.

24 Muslim (2958).

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 33

etmisti. Diinyaya meyledenlerin hosuna giden higbir seyi be-
genip de doniip bakmadi. Rabbine hakkiyla kul oldu. Mii-
minlere karsi tevazu gosterir, ihtiyarla beraber durur, hastayi
ziyaret eder, yoksula sefkat gosterir, felaketzedeyi teselli
eder, zayiflan destekler, cocuklarla oynasir, ailesiyle sakala-
sir, iimmetiyle konusur, insanlarla birlikte yemek yer, topra-
ga oturur, yerde uyur, kumlan kendisine yatak, hasiri yastik
edinirdi. §6hrete veya bir makama veya diinyevi bir maksada
tamah etmezdi. Kadinlarla nazik bir sekilde konusur, garibe
dostca hitap eder, insanlarla kaynasir ve soyle derdi: "Ben
sadece bir kulum: Bir kolenin yedigi gibi yer ve bir kolenin
oturdugu gibi otururum. " 25 Heybetinden titreyen bir adami
goriince ona soyle dedi: "Bo§ verl Sakin oil Ben, Mekke'de
kurutulmu$ etyiyen bir kadinin ogluyum. " 26

Methedilmeyi sevmezdi. Kendisini ovgiide asm gidil-
mesini yasakladi ve soyle buyurdu:

"Hiristiyanlarm Meryem oglu ha hakkinda a§m git-
tikleri gibi siz de beni overken a§m gitmeyin. Ben Allah 'in
sadece kulu ve elcisiyim. Benim icin sadece Allah 'in kulu
ve elcisi deyin. " 27

Kendisi icin ayaga kalkilmasini ve basinda dikilinme-
sini yasakladi. Mecliste bulunanlar o meclisi nereye kadar dol-
durmuslarsa gelince oraya otururdu. Sanki onlarla biriymis
gibi insanlarla kaynasirdi. Davete icabet eder ve soyle derdi:

"Ben bir pacaya davet edilmis olsaydim icabet eder-

25 Bu hadisi Ibn Ebi Hatim, Ziihd'de (1/6); Ibn Sa'd, Tabakat'ta (1/371);
tahri? etti. Bak: Ke§fii 'l-Hafa (1/1 7).

26 Ibn Mace (3312); Hakim, (4366). ibn Mes'ud'dan tahri? edildi. Bak: ibn
Adiy " el-Kamil" (6/286).

27 Buhari (3445). Ibn Abbas 'tan.

34 Gozlerinle Gdruyormuqcasina

dim, bana bir paca hediye edilmi§ olsaydi kabul ederdim. " 2S

Yoksullan severdi. Soyle dedigi rivayet edildi:

"Allah 'im! Beni yoksul olarak ya§at, yoksul olarak
cammi al. Kiyamet gununde de yoksullann icinde ha$-
ret." 29

Kibirlenmeyi haram kildi, yasakladi ve kibirlilere kiz-
di. Soyle derdi:

"Buytikluk taslayanlar kiyamet gununde kucticuk bir
karinca suretinde hagrolunacaklar. Her yonden zillet onlari
kuqatacak. " 30

Rabbinin §6yle dedigini rivayet etti: "Kibriya benim
ridam, azamet benim izarimdir. Kim bunlardan birinde be-
nimle yarigirsa onu cehenneme atarim." 31

Kalplere sevdirilmi§ti. Bir cariye elinden tutar, onunla
giderdi. Azathsi Ummii Eymen'i ziyaret ederdi. Amir b.
Sa'saa' nin heyeti kendisini methedip de: Sen bizim en hayir-
hmizsin, en faziletlimizsin, sen bizim efendimizsin ve efen-
dimizin oglusun, dedikleri zaman onlara soyle dedi: "Ey in-
sanlarl Bana kendi aranizda birbirinize hitap ettiginiz soz-
lerle hitap edin. Sakin $eytan sizi kendisine vekil tutmu§
olmasin." 32 Bir adam kendisine: Allah'in diledigi ve senin
diledigi sey olur anlaminda "masallah ve ma si'te" deyince
soyle dedi: "Yaziklar olsun sanal Sen beni Allah'la denk

28 Buhari (2568, 5178).

29 Tirmizi (2352), Enes'ten. tbn Mace (4126); Hakim (7911), EM Said el-
Hudri'den.

30 Ahmed (6639); Tirmizi (2492). Bak: Ke$fu'l-Hafa (3236).

31 Muslim (2620); Ebu Davud (4090).

32 Ahmed, (15876); Ebu Davud (4806).

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 35

mi tuttun? Hayir, sadece Allah 'in diledigi §ey olur. " 33

Ailesinin yiikiinii ta§ir, ayakkabisini tamir eder, elbise-
sini diker, evini siipiiriir, koyununu sagar, ailesiyle birlikte et
dograr, misafirinin oniine yemegi yakla§tinr, ziyaretcilerine
iltifat eder ve onlardan haberler sorar, binitini arkada§iyla
birlikte nobetle§e kullanir, yiin elbise giyer, arpa ekmegi yer-
di. Bazen ciplak ayakla yiiriir, mescitte uyur, merkebe biner,
hayvanin arkasina binerdi. Zayifa yardim eder, birlikleri de-
netler, onlann en arkasindan gider, ihtiyaci olana yardim
eder, onlardan arkada tek ba§ina kalan olursa ona e§lik eder-
di.

Diller onu andikca, insanlar ve cinler onu konu§tukca
Allah' in salat ve selami onun iizerine olsun.

Ilalim Selini Muliaiiimed #g

Allah'in elcisi oldugu icin elbette insanlann en halimi,
gonlii en geni§ olani, en yumu§ak huylusu, en nezaketlisi ve
en gecimlisi idi. Ofkesine hakim olur, affeder, tolerans goste-
rir, hata edenleri bagi§lardi. Allah'a ait bir hak (kamu hakki)
olmadigi siirece kendi ozel haklanndan feragat ederdi. Ken-
disine zulmeden, vatamndan cikaran, eza cefa eden, soven,
alay eden kimseleri bagi§lami§ ve Mekke'nin fethedildigi
gun onlara: "Haydi gidin, serbestsiniz! " demi§ti. 34 Fetih gii-
nii amcasimn oglu Ebu Siifyan b. el-Haris oniinde dump ona:
"Vallahi Allah seni bize tercih etti. Biz mutlaka hata etmi§iz-
dir" deyince ona §6yle dedi:

iBugiin size kinama yok. Allah sizi bagislasin. O mer-

53 Ahmed, (1842, 2557); Nesai, es-Sunenii'l-Kiibra, (10825). Ibn Abbas'tan.
§afli, el-Umm, (87/361); Taberi, Tarih, (2,
Kiibra, (18055). Bat Sahihu 'l-Cami, (4815).

§afii, el-Umm, (87/361); Taberi, Tarih, (2/161); Beyhaki, es-Sunenii'l-

36 Gozlerinle Gdruyormuqcasina

hametlilerin en merhametlisidir.^ (Yusuf:92).

Bir bedevi kendisine karsi kabahk ve edepsizlik yap-
misti. Rabbinin: iSen §imdi giizel bir qekilde ho^gorulii dav-
ran.^ (Hicr:85) emrine imtisal ederek ona kizmadi, hosgoriilii
davrandi. Kotuliige kotiilukle karsihk vennezdi, bilakis affe-
der ve tole-rans gosterirdi. Kendisiyle ilgili bir konu oldu-
gunda ofkelenmez ve §ahsi icin kimseyi cezalandirmazdi.
Hatta ofkelendigi zaman hilmi/yumu§akhgi daha da artar,
ofkelendigi kimsenin yiiziine tebessiim ederdi. Ashabindan
birine §6yle demi§ti: "Ofkelen-me! Ofkelenme! Ofkelen-
me!" 35

Kendisi aleyhinde soylenen kotii bir soz kendisine
ulastiginda, bunu kimin soyledigini arastirmaz, onu kinamaz
ve cezalandirmazdi.

§6yle buyurdugu nakledildi: "Kimse sizden birinizden
benim hakkimda soylenen bir sozii bana ulastirmasin.
(^iinktt ben senin karsina gonliimde hicbir olumsuz duygu
olmadan cikmak isterim. " 36

Hakkinda soylenen bir sozii ibn Mes'ud ona ulastinnca
soyle dedi: "Allah Musa'ya raltmet etsin, ona bundan daha
fazla eziyet edildi, sabretti. ""

Diismanlan tarafindan peygamberligi, serefi, namusu
ve itiban konusunda kendisine eziyetler edildi. Bunlar gucii-
niin yetebilecegi kimseler olduklannda kendilerini bagisladi
ve onlara yumusak davrandi. §6yle dedi: "Kim ofkesine ma-
ni olursa Allah da onun azabina mani olur. " 3S Kendisine

35 Buhari (6116).

36 Ahmed, (3750); EbuDavud (4860); Tirmizi (3896). ibn Mes'ud'dan.

37 Buhari (3 150), Muslim (1062).

Ebu Ya 'la, (4338); Beyhaki, es-§uab, (8311); Bak: Ibn Ebi Hatim, el-llel,
(1919); Mecmau'z-Zevaid, (10/298).

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 37

Mil olmasini soyleyen bir adama: "Adil olmadigim zaman
ben kaybederim ve husrana ugrarim. " dedi 59 ve adami ceza-
landirmadi, aksine adama gayet yumu§ak davrandi. Bazi Ya-
hudiler kendisine ho§lanmadigi davram§larda bulunmu§lardi,
onlan affetti ve ho§ gordii. Ahlaki ve miisamahasi biitiin in-
sanlan ku§atmi§ti. Rabbinin §u emrine uyarak du§manhk ate-
§ini yumu§ak ve nazik tavn ile sondiirdii:

\K6tulugu en giizel olan qeyle sondtir. Biz onlarin ya-
kiqtirmakta olduklan qeyleri daha iyi biliriz. Jt (Muminun:92).

Ailesine kar§i cok halim selimdi. Onlarla §akala§ir, ilti-
fat eder, onlardan cikan yanh§ hareketleri affederdi. Yanlan-
na tebessiim ederek ve giilerek girerdi. Goniilleri ve odalan
sevinc ve mutlulukla dolardi. Hizmetcisi Enes b. Malik §6yle
dedi: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem 'q on sene hizmet et-
tim. Yaptigim bir §ey hakkinda bana: Bunu nicin yaptin?
Demedi. Yapmadigim bir §ey hakkinda da: Bunu nicin yap-
madin? Demedi. Bu onun ne kadar halim selim, giizel ahlak
sahibi ve ne kadar gecim ehli oldugunu gosterir. Onunla be-
raber olanlar, onun sohbetinde bulunanlar veya ona biat
edenler anlatilamayacak olciide biiyuk bir nezaket, sevgi ve
ho§goru ile kar§ila§irdi. Onun sevgisi kalplere yerle§ir, ruhla-
ra takihr ve insanlann goniilleri tamamen ona meylederdi.

Merhamet ettigin zaman sen bir annesin veya baba,
Bu ikisi en merhametli kimselerdir bize bu dunyada.

Verdigin zaman comertlikte sinira ulastin,
Ruzgdrlar ulasamazdi senin yaptiklarma.

Beraber oldugun zaman sende sahit oldular,
Arkadas ve dostlarin milcessem bir vefaya.

39

Buhari (3138); Muslim (1063). Lafzi Cabir ibn Abdillah'tan.

38 Gozlerinle Gdruyormuqcasina

Cahile dyle bir nezaket gosterirdin ki gillerek
Senin nezaketinle cahiller duqerdi sikintilara.

Merhametli Miihammed^lf

Rabbi onu su sozlerle vasfetti:

4Biz seni ancak dlemlere rahmet olarak gonderdik.^

(Enbiya:107).

O beseriyet icin bir rahmettir. §6yle dedigi rivayet
edildi: "Ben hediye edilmig bir rahmetim. " 40 Kizlanndan bi-
rinin cocugunun ruhunu teslim ederken gordii ve agladi.
Kendisine bunun sebebi soruldugu zaman soyle dedi: "B«,
Allahhn kullanndan dilediginin kalbine koydugu bir mer-
hamet duygusudur. Allah ancak merhametli kullarina
merhamet eder"* 1

O yakin icin de bir rahmet idi, uzak icin de. Insanlann
sikintiya girmeleri ona agir gelirdi. Onlann durumlanni go-
zeterek yiiklerini hafifletirdi. Bazen namazi uzatmak ister, bir
cocugun agladigini isitir ve annesine sikinti vermesin diye
namazi hafifletirdi. Insanlar namaz kildinrken torunu
Umame bint Zeynep aglayinca onu kucagma aldi. Secdeye
vannca yere birakti, kalkinca tekrar aldi. 42 Bir defasinda da
secdede iken torunu Hasan sirtina cikti, bu yuzden secdeyi
uzatti. Selam verince insanlardan oziir diledi ve soyle dedi:

"§u torunum sirtima binmiqti. O ininceye kadar ba-

rn

Darimi bunu miirsel olarak rivayet etti, (15); Hakim ise Ebu Hureyre'den
mevsul olarak rivayet etti ve sahih oldugunu soyledi.
Buhari (1284, 6655); Muslim (923)XJsame b. Zeyd'den.
Buhdri (516); Muslim (543). Katade'den.

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 39

simi kaldirmak istemedim. '*

§6yle buyurdu: "Kim insanlara imam olursa namazi
hafif kddirsin. (^iinkii onlarin icinde yaslisi, cocugu, hasta-
si ve ihtiyac sahibi olam vardir. ,M

Muaz insanlara uzun namaz kildinnca: "Sen fitneci
misin ey Muaz!" dedi. 45

§6yle dedi: "insanlara mesakkat vermeyecegimi bil-
seydim her namazda misvaki emrederdim. ,,A( ' Bazen insanla-
ra da farz olur korkusuyla bir ameli terk ederdi. Ashabini
ogiit ve nasihatle yonlendirmeye cahsirdi...

Butiin bunlar ondan birer rahmettir. O soyle derdi: "Iti-
dalden ayrdmayi, itidalden ayrdmayin ki masadimza ulasa-
siniz. " 47

§6yle derdi: "Ben kolayhk ve hosgoru dini olan Ha-
niflik (Islam) He gonderildim. ' A&

"Dininizin en hayirlm, en kolay olanidir." 49
"itidalli biryol tutun." 50

"Gucunuziin yettigi ameli yapiniz. Ctinkti siz usan-
:ca Allah usanmaz.''' 151

Iki sey arasinda serbest birakildigi zaman giinah olma-

43 Ahmed, (27100); Nesai, (1141). $eddadb. el-Had'den.

44 Buhdri (703); Muslim (467). Ebu Hureyre'den.

45 Buhdri (705, 6106); Muslim (465). Cabir b. Abdillah'tan.

46 Buhdri (887); Muslim (252). Ebu Hureyre'den.

47 Buhdri (6463). Ebu Hureyre'den.

48 Ahmed, (21788). Ebu Umame'den.

49 Ahmed, (15506). Bak: Mecmeu'z-Zevaid, (3/307).

50 Ahmed, (22454, 22544); Beyhaki, es-Sunenii'l-Kubra, (4519). Yezid el-
Eslemi'den. Bak: el-Beyan ve't-Ta'rif, (2/109).

51 Buhari (5862); Muslim (782). Aise'den.

40 Gozlerinle Gdruyormuqcasina

digi miiddetce en kolay olam tercih ederdi. ibadette kendilerini
zorlayan iic ki§iyi kinami§ ve onlara §6yle demi§ti: "Vallahi
ben hepinizden daha cok Allah 'tan korkarim ve ondan hepi-
nizden daha cok cekinirim. Lakin ben nafile namazi hem ki-
larim, hem uyudugum da olur. Ben nafile orucu hem tuta-
rim, hem tutmam. Kim benim sunnetimden yuz cevirirse
benden degildir.'" 52

Ramazanda yolculuga ciktigi zaman orucunu iftar etti,
dort rekath namazlan kisaltarak kildi, ogle ile ikindi, ak§am
ile yatsi namazlarmi birle§tirdi. Yagmurlu bir havada miiez-
zini binitlerinizde namaz kilin diye nida etti.

§6yle dedi: "A§m gidenler helak oldular.""^

§6yle dedi: "Bir §eyde yumuqakhk varsa omu stts-
ler/guzelle§tirir, bir $eyden yumuqakhk cikarilmigsa onu le-
keler/cirkinle$tirir. " 54

Abdullah b. Amr b. As'in ibadette kendisini zorlama-
sini ayipladi ve §6yle dedi: "Agmliktan sakinin. " 55

§u sozii rivayet edildi: "Benim ilmmetim merhamet
edilen bir ilmmettir." 56

§6yle buyurdu: "Ben size bir sey emrettigim zaman
gucunuz yettigince onu yerine getirin." 51

Onun hayatindaki bu kolayhk, din ve §eraitteki kolay-
liga da uygundur. Bu, onun Rabbinin §u ayetlerindeki emirle-

52 Buhari (5063); Muslim (1401). Enes b. Malik'ten.

53 Muslim (2670). Abdullah b. Mes'ud'dan.

54 Muslim (2594). Aise'den.

55 Ahmed, (1754), Nesai, (3057); tbn Mace (3019); tbn Ebi Asim, es-Siinne,
(1/46). ibn Abbas'tan.

56 Ahmed, (19179, 19253); Ebu Davud (4278); Hakim, (8372). Ebu Mu-
sa'dan.

57 Buhari (7288); Muslim (13379). Ebu Hureyre'den.

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 41

rini yerine getirmesinin bir sonucudur:

iKolayi sana daha da kolaylasttracagiz. Jt (A la: 8).

iAUah bir kimseyi ancak guciinun yettigi He miikellef
Mar. ^ (Bakara:286).

AGucuniiz yettigi kadar Allah 'a karsi gelmekten saki-

nill.'P (Tegabiin: 16).

iAUah sizin icin kolayhk diler, zorluk dilemez.p (Baka-

ra:185).

iAUah dinde size hiqbir guqliik yiiklemedi.^ (Hac:78).

Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem, risaletinde, davetinde,
ibadetinde, namazinda, orucunda, yemesinde, i^mesinde, ika-
metinde, yolculugunda ve ahlakinda kolaydir, kolayla§tinlmi§-
tir, merhametlidir. Hatta onun hayati kolayhk iizerine kurul-
mu§tur. £unkii o iimmetinden yiikleri ve zincirleri kaldirmak
icin gelmi§tir. Aslinda kolayhk sadece onunla beraber vardir.
Kolayhk sadece onun seriatinda bulunur. O her seyiyle bir ko-
layhktrr. Onun bizzat kendisi bir rahmettir ve nezakettir.

Zikreden Miiliaiiiiiied $|§

Insanlar icinde Rabbini en cok zikreden kisi o idi.
Onun hayati tamamen Mevlasini zikirden ibaretti. Daveti zi-
kirdi, hitaplan zikirdi, cihadi zikirdi, fetvalan zikirdi.

Gecesi, giinduzii, yolculugu, ikameti, hatta butiin ne-
fesleri Mevlasini zikirdi. Kalbi Rabbine takih idi. Gozleri
uyur, kalbi uyumazdi. Hatta ona bakmak, insanlara Rablerini
hatirlatirdi. Hayatinin biitiin merasimleri ve miinasebetleri
yiice yaraticisim zikirdi.

Insanlan Rablerini zikretmeye tesvik ederdi ve soyle

42 Gozlerinle Gdruyormuqcasina

derdi: "Miiferrid olanlar gecip gitmislerdir. Miiferrdler, Al-
lah 'i coke a zikreden erkekler ve kadinlardir. " 58

"Rabbini zikredenle zikretmeyenin durumu olti He
dirinin durumu gibidir. " 59

^Dilin Allah 'in zikriyle daima islak kalsin." 60

Insanlarin en hayirhsinin Rabbini en cok zikreden kisi
oldugunu haber verdi. Bize Rabbinin su soziinii rivayet etti:

"Ben, dudaklari hareket ettigi halde beni zikreden
kulumla beraberim^

"Kim beni kendi nefsinde anarsa ben de onu kendi
nefsimde anarim. Kim beni bir toplulugun icinde anarsa,
ben de onu daha hayirh bir toplulugun icinde anarim. " 62

Onun tesbih, tehlil, tahmid, tekbir, havkale (la havle
vela kuvvete ilia billah demek), istigfar ve salat ve selam ko-
nusunda zikri te§vik eden onlarca sahih hadisi vardir.

Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem zikrin ecrini, buna te-
rettiip eden sevabi insanlara hatirlatirdi. Hangi miinasebetle
hangi zikrin ne kadar soylenecegini gecen ve giindiiz yapila-
cak amelleri bildirdi. O zikredendi, §iikredendi, sabredendi.
O, iimmetine Rablerini hatirlatti, onlara O'na tazimi ve
tesbihi ogretti. Zikrin faydalanni beyan etti. O, Rabbini zik-
riyle insanlarin en mutlusu idi. Bu nimet sayesinde insanlarin
en rahati ve huzurlusu idi Bu faziletle insanlarin durumu en

Muslim (2686). Ebu Hureyre'den.

59 Buhari (6407); Muslim (779). Ebu Musa'dan.

60 Ahmed, (17227, 17245); Tirmizi (3375); tbn Mace (3793). Bat el-Miskat,

(.i

(2279).

Buhari Kitabii't-Tevhid'de muallak olarak, "la tuharrik bihi lisanek" babinda;
Ahmed, (10585, 10592); Ibn Mace (3792). Ebu Hureyre'den.

62 Buhari (7405); Muslim (2675). Ebu Hureyre'den.

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 43

iyi olani idi. Onun huzuru kalple, hu§u ve hudu ile sevgi ve
saygi ile ve Rabbinin fazlina olan iimidi ile giinliik devamh
yaptigi zikirleri vardi.

Dim Eden Muhammed 2H

Allah teala §6yle buyurur:

4,Bana dua edin kabul edeyim.^ (Gafir:60).

iKullarim beni sana sorduklannda soyle onlara: Ben
cok yakinim. Bana dua ettigi vakit dua edenin dilegine karqi-
llk veririm. )* (Bakara:186).

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem §6yle buyurur: "Dua
ibadettir." 63 "Allah'tan istemeyene Allah gazap eder." 64

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem hicbir zaman duayi
dilinden dii§urmezdi. I§ini Mevlasina havale etmi§ti. Al-
lah'tan israria en cok istedigi §ey ise O'nun rahmeti ve affi
idi. Onun iyiligini ve keremini talep ederdi. Kapsamh dualan
tercih ederdi.

Mesela: "Allah'im! Bize diinyada da iyilik ver,
ahirette de iyilik ver ve bizi cehennem azabindan koru. " 65

"Allah'im! Senden afve afiyet istiyorum." 66 Diye dua
ederdi. Duayi uc defa tekrar ederdi. Rabbine ovgii ile ba§lar-
di. Bazen duadan once abdest ahrdi. Ummetine dua adabini
ogretirdi. Bunlar duaya hamdele ve salvele ba§lamak, Al-

63 Ahmed, (17888, 17919); Ebu Davud (1479); Tirmizi (2929, 3247). Numan
Ibn Be§ir'den.

64 Buhari Edebii'l-Miifred, (658); Ti rmizi (33 73). Ebu Hurey re 'den.

65 Buhari (4522, 6389); Muslim (2688). Enes b. Malik'ten.

66 Ahmed, (4770); Ebu Davud (5074); Ibn Mace (3871); Hakim, (1902). Ibn

Omer'den.

44 Gozlerinle Gdruyormuqcasina

lah'a giizel isimleriyle dua etmek, duada israrci olmak ve du-
ada icabet vakitlerini gozetmek gibi seylerdir. Duanin kabu-
liine en elverisli vakitler, namazlann arkasi, ezan ve kamet
arasi, Cuma guniiniin son saati, Arafe gunii, secde hali, oruc-
lu iken ve yolculukta yapilan dualar ve babanin evladi icin
yaptigi dualardir. Bunahmh durumlarda Rabbinden israria is-
ter ve yalvanrdi. Bedir savasinda, Hendek savasinda ve Ara-
fat'ta yaptigi gibi tam bir teslimiyet, korku limit sevgi ve
husnu zan ile talebini tekrarlardi. Allah teala onun duasini
kabul eder ve talebini yerine getirirdi. Nitekim yagmur duasi
yaptigi gun daha minberde iken yagmur hemen inmisti. Aym
parcalandigmda da Allah onun duasini hemen kabul etmisti.
Yiyecegi ve mail bereketlenmis, harplerde Allah kendisine
yardim etmis, onun dinini yiiceltmis, onun askeri birligini
desteklemis, diismanlanni rezil etmis, hasimlanni sindirmis-
tir. Boylece Allah onun gayelerini gerceklestirmis, evini se-
reflendirmis ve sonunda basanya onu ulastirmistir.

Hirsh Miiliaiimied ^

Dogdugu gun himmeti ve gayreti de onunla beraber
dogdu. £ocuklugundan itibaren nefsi hep iyi seylere ve ahla-
ki erdemlere yonelmisti, bayagi ve adi seylere razi olmazdi
ve heves etmezdi. Bilakis o galip gelen, atilgan, en iyisini
yapmaya cahsan ve yaptigindan haz alan bir kimsenin azim
ve gayretine sahipti. Siyercilerin anlattigina gore heniiz co-
cuk iken dedesi Abdulmuttalib'in Kabe'nin golgesinde bir
sergisi vardi ve geldiginde de baska yere degil sadece oraya
otururdu. Bir seferinde torun Muhammed geldi ve oraya otu-
runcaya kadar hizmetcilerle tartisti, baska bir yere oturmayi
reddetti.

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 45

Peygamber olmadan once de kendisinde liderlik ve 6n-
derlik ozellikleri vardi. Kurey§ kendisini dogru ve giivenilir
anlaminda sadik ve emin diye isimlendirmi§ti. Onun verdigi
hukme razi oluyorlar ve i§lerinde doniip onun fikrini ahyor-
lardi.

Allah teala onu peygamberlikle gorevlendirince gonlii
cennetin en yiiksek mertebesi olan vesileye ula§mayi arzu et-
ti. Allah'tan onu istedi ve bizim de kendisi icin Rabbinden
onu istememizi ogretti. Sidre-i Miinteha'ya ula§ti. Be§eri
kemale ve insani fazilete tarn olarak sahip oldu. Diinyayi terk
etmesi, makam ve mevkiler, ev ve ko§kler gibi basit diinyevi
arzular pe§inde ko§mamasi onun gonliinun zenginliginden-
dir, alicenap olu§undandir.

Knr'an'daki Ita si 1 1

^~^j

tEj Nebt Allah Sana Yeter^ (Enfal: 64)

Seni ilgilendiren her seyde Allah sana yeter. Her tiirlii
belada seni koruyacaktir. Felaketlerde seni gozetecek ve ka-
ranhklarda seni himaye edecektir. £ekinme, korkma, iiziilme
ve endiselenme.

Allah sana yeter. O senin biitiin diismanlanna karsi
yardimcindir. Hasimlann karsisinda seni muvaffak kilandir.
Her seyde seni destekleyendir. Istedigin zaman sana verir,
bagislanma dilediginde seni affeder. Siikrettiginde sana ni-
metini artinr. Onu andiginda O da seni anar. Savastiginda
sana yardim eder. Hiikmettigin zaman seni basanh kilar.

Allah sana yeter. Arkanda bir asiret olmadigi halde Al-
lah sana izzet ve seref verdi. Mai olmaksizin zenginlik verdi.
Koruman olmaksizin seni korudu. Sen muzaffersin, ciinkii
Allah sana yeter! Sen galipsin, ciinkii Allah sana yeter! Sen
muvaffaksin, ciinkii Allah sana yeter. Hasetcinin nazanndan,
hilecinin tuzagindan, diizenbazin komplosundan, kafirin pis-
liginden, facirin hilesinden korkma. £iinkii Allah sana yeter.

Batihn saldinsim, sirkin propagandasim, hasimlann
yaygarasim, Yahudilerin tehdidini, mtinafiklann gozetleme-

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 47

sini, hasetcilerin alay ve istihzasim isittigin zaman metin ol,
ciinkii Allah sana yeter.

Zaman gecip gittiginde, kardesler eza ve cefa ettiginde,
yakinlar yiiz cevirdiginde, diisman alay ettiginde, nefis zayif-
ladigmda, huzur geciktiginde metin ol, ciinkii Allah sana ye-
ter.

Bela ve musibetler gelip cattigmda, terslik ve talihsiz-
likler seni buldugunda, felaket ve sikintilar seni kusattiginda
metin ol, ciinkii Allah sana yeter. Hie kimseye iltifat etme.
Hie kimseyi cagirma. Allah'tan baska hicbir varhga yonel-
me. £unkii Allah sana yeter.

Yardim yavasladigi, fetih geciktigi, sikintilar siddetlen-
digi, yuk agirlastigi ve sartlar kotiilestigi zaman iiziilme,
ciinkii Allah sana yeter. Sen korunansin, ciinkii bizim gozii-
muziin oniindesin. Sen giivenlik icindesin, ciinkii sen bizim
dostumuzsun. Sen bizim gozetimimizdesin, ciinkii sen bizim
elcimizsin. Sen bizim himayemizdesin, ciinkii sen bizim sec-
kin kulumuz ve nebimizsin.

{tfzultne, Allah Bizimle Beraberdir.

(Tevbe:40)

Bu giizel ve cesur sozii, sadik dostu Ebu Bekir ile bir-
likte magarada kafirler tarafmdan ku§atilmi§ken soyledi.
Tarn bir kararhhkla ve samimi bir inancla iUziilme, Allah bi-
zimle beraberdir.^ (Tevbe:40) dedi. Mademki Allah bizimle be-
raberdir, o halde uziilmek ve korkmak niye, endi§elenmek
niye. Sakin ol, metin ol, rahat ol, huzurlu ol. £unkii Allah bi-
zimle beraberdir.

Bizi kimse maglup edemez, hezimete ugratamaz. Biz
sapitmayiz, biz kaybolmayiz. Biz iimitsizlige du§meyiz, biz
iimidimizi yitirmeyiz. £unkii Allah bizimle beraberdir. Zafer
bizim dostumuzdur, huzur bizim yolda§imizdir, fetih bizim
arkada§imizdir. Ba§an bizim gayemizdir. Kurtulu§ bizim
akibetimizdir. £unkii Allah bizimle beraberdir.

Kim kalben bizden daha kuvvetlidir? Kim bizden daha
dogru bir yoldadir? Kim bizden daha yiice bir inanca sahip-
tir? Kim bizden daha giizel bir davram§a sahiptir? Kim biz-
den daha kiymetlidir? £unkii Allah bizimle beraberdir?

Bizim du§manimiz ne kadar da zayiftir. Bizim hasmi-
miz ne kadar da zelildir. Bizimle sava§an ne kadar da hakir-
dir. Bizimle miicadele eden ne kadar da korkaktir. £unku Al-
lah bizimle beraberdir.

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 49

Biz asla bir besere yonelmeyecegiz, asla bir kula sigm-
mayacagiz, asla bir insana yalvarmayacagiz, asla bir yaratik-
tan korkmayacagiz. Cunkii Allah bizimle beraberdir.

Bizim techizatimiz daha kuvvetlidir. Bizim silahimiz
daha keskindir. Biz kalben daha metiniz. Bizim yolumuz da-
ha dogrudur. Ciinkii Allah bizimle beraberdir.

Biz coguz, degerliyiz, yiiceyiz, serefliyiz, muzafferiz.
Ciinkii Allah bizimle beraberdir.

Ey Ebu Bekir! Artik endiseyi birak, gam ve kederini
dagit, uzuntuyii terk et, iimitsizligini izale et. £unkii Allah
bizimle beraberdir.

Ey Ebu Bekir! Basini kaldir. Bos ver, tasalanma. Gon-
liin rahat olsun. Cunkii Allah bizimle beraberdir.

Yann bizim risaletimiz yukselecek, bizim davetimiz
aciga cikacak ve bizim soziimiiz dinlenecek. Ciinkii Allah bi-
zimle beraberdir.

Yann yeryiiziinde yasayanlara ezanin giizelligini Rah-
manin kelamini ve Kur'an nimetini duyuracagiz. Ciinkii Al-
lah bizimle beraberdir.

Yann biz insanhgi putlara kulluktan kurtaracagiz.
Ciinkii Allah bizimle beraberdir.

iVe Sen Elbette Yiice Bir Ahlak Uzeresinfy

(Kalem:4)

Vallahi sen yiice bir ahlak iizeresin. Giizel vasiflann,
diizgiin bir karakterin ve temiz bir fitratin var.

Vallahi sen cok hayah, sefkati canh, hal ve hareketleri
giizel ve temiz vicdanhsin.

Vallahi sen erdemlerin zirvesi, comertligin kaynagi,
haynn baslangici ve ihsanin en sonusun.

Muhakkak ki sen yiice bir ahlak iizeresin.. Sana zulme-
derler, sabredersin; eziyet ederler, affedersin; seni kotiilerler,
sabredersin; sana soverler, bagislarsin; kabahk yaparlar, gor-
mezden gelirsin.

iVe sen elbette yiice bir ahlak iizeresin.^ (Kalem:4) Y6-
neten de seni sever, yonetilen de. Biiyiik de sever, kiiciik de.
Erkek de sever, kadin da. Zengin de sever, fakir de. Yakm da
sever, uzak da. £iinkii sen sefkatinler kalplere sahip oldun.
Erdeminle ruhlan esir ettin. Kereminle herkesi kucakladin.

iVe sen elbette yiice bir ahlak iizesin.^ £unkii seni va-
hiy terbiye etti. Cebrail sana ogretti. Rabbin sana dogru yolu
gosterdi. Rabbinin inayeti senin arkadasin, riayeti yoldasin,
basan dostun oldu.

iVe sen elbette biiyiik bir ahlak iizeresin.^ Tebessiim,

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 51

nese ve sevinc yuziindedir. Nur almndadir. Sevgi kalbinde-
dir. Comertlik elindedir. Bereket agzindadir. Basan seninle
beraberdir.

Senin kapini ziyaret eden kisinin organlan
Hala senin iyiliklerini anlatip duruyorlar.

Goz sevinci, el tuttugunu,
Gonul tabibi, kulak gtizeli.

AVe sen elbette bilyuk bir ahlak uzeresin.^ Ba§inda ki-
hc sallansa da sen yalan soylemezsin. Diinyaya da sahip ol-
san, sana miilk ve saltanat da verilse sen hiyanet etmezsin.
Ctinkii sen masum peygambersin. Uyulacak bir lidersin. Gii-
zel bir orneksin.

iVe sen elbette yiice bir ahlak iizeresin.^ Oliimlerle de
karsi karsiya gelsen sen dogrusun. Aslanlarla da savassan sen
yine cesursun. Senden sahip oldugun her sey istense sen yine
comertsin. Sen iistiin bir orneksin ve biiyiik bir sembolsiin.

AVe sen elbette yiice bir ahlak uzeresin.^ Diyanet, ema-
net, siyanet ve ciddiyet yoniinden butiin insanhgin oniinde-
sin. ilim, nezaket, kerem, asalet, cesaret ve feragat yoniinden
herkesten ustiinsun.

\ s J • > y* - ''■■ /

iSen Rabbinin Nimeti Sayesinde
Mecnun Degilsin^ (Kalem:2)

Diismanlannin dedigi gibi sen bir mecnun degilsin.
Lakin sende mecnunlann devasi var. Saskin mecnun ve de-
gersiz ahmak, sana muhalefet edendir, sana karsi cikandir,
seninle savasandir ve sana eza cefa edendir.

iSen Rabbinin nimeti sayesinde mecnun degilsin.^
(Kalem:2).

Sen insanlann en akilhsi, en olgunu, goriisii en isabet-
lisi, en hikmetlisi ve en basiretlisi iken nasil mecnun olursun!

Sen sapikligm ne oldugunu aciklayan, dalaleti izale
eden, batik kokiinden sokiip atan, cehaleti imha eden, akla
yol gosteren ve yolu aydinlatan vahyi getirmisken nasil mec-
nun olursun!

Sen mecnun degilsin, ciinkii sen Allah'tan bir hidayet
iizeresin, Rabbinden bir nur iizeresin, yoluna giiveniyorsun,
dininden apacik bir delil iizeresin, davet ettigin rust iizeresin.
Allah seni mecnunluktan korudu. Bilakis sende akhn hepsi,
riistiin en miikemmeli, fikrin tamami ve basiretin en giizeli
vardir. Akilhlar seninle hidayeti bulur. Hikmet sahipleri se-
nin hikmetinle aydinlamr. Hidayete ermis riist sahipleri seni
ornek ahr.

Seni mecnun olarak nitelendiren yalan soyledi ve iftira

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 53

etti. Yeryuziinu hikmetle, diinyayi rustle, alemi adaletle dol-
durdun. Sende yoksa rust nerede bulunur? Sende yoksa hik-
met nerede olur? Seninle beraber degilse bereket nerede yer
ahr? Akilhlann en akilhsi sensin. Asaletlilerin en faziletlisi
sensin. Hikmet sahiplerinin en yiicesi sensin. Yeryiiziinde
beseriyete en giizel mirasi birakan, insanlann tamdigi en bii-
yiik terekeyi aleme hediye eden ve akilhlann bildigi en bere-
ketli risaleti veren Muhammed nasil mecnun olur?

Kardeqin Isa dlilyii gagirdi, kalkti onun iqin.
Sen ise dirilttin nesilleri ciirumu$ken iqin iqin.

.< ->»

iSen Dogru Bir Yola Hidayet Edersinfy

(§ura:52)

Senin isin ey Muhammed hidayettir, gorevin rehberlik-
tir ve amelin lslah etmektir.. §iiphesiz ki sen dogru bir yola
hidayet edersin. £unkii sen siipheleri izale eder, sue ve giina-
hi kovar, sapikhgi giderir, batik imha eder ve hakki, adaleti
ve hayn insa edersin.

Sen dogru bir yola iletirsin. Kim saadeti istiyorsa sana
tabi olsun. Kim kurtulus istiyorsa seni ornek alsin. Kim basa-
n istiyorsa senin rehberliginde hidayet bulsun.

En giizel namaz senin namazindir. En tarn oruc senin
orucundur. En miikemmel hac senin haccindir. En temiz sa-
daka senin sadakandir. En biiyiik zikir, senin Rabbini zikrin-
dir.

Sen dogru bir yola hidayet edersin. Kim senin hidayet
gemine binerse kurtulur. Kim senin davet yurduna girerse
giivendedir. Kim senin risalet ipine sanhrsa saghkh olur.
Kim sana tabi olursa zelil olmaz, sapitmaz, ayagi kaymaz ve
zayif diismez. Zafer seninle beraberken nasil zelil olur? Hi-
dayet senin yaninda iken nasil sapitir? Riistun tamami sende
iken nasil ayagi kayar? Allah seni desteklemis, yardim etmis
ve korumusken nasil zayif diiser?

Siiphesiz ki sen dogru bir yola hidayet edersin. £unkii

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 55

sen fitrata muvafakat ettin. Miisamahah islam'i, kiymetli bir
seriati, tarn ve kamil bir dini getirdin.

Akh sapikhga diismekten koruyup ona hidayet ettin,
kalbi siipheden temizledin, vicdani hiyanetten anttin, iimmeti
karanhktan cikardin ve beseriyeti taguta kulluktan kurtardin.

§iiphesiz ki sen dogru bir yola hidayet edersin. Senin
soziin hidayettir, halin hidayettir, fiilin hidayettir, mezhebin
hidayettir. Sen Allah'a hidayet edersin, iyiligin yolunu goste-
rirsin. Her riirlii iyiligin miirsidi sensin. Sen cennete davet
edensin.

CEj Peygamber Rabbinden Sana
Indirileni Teblig Etfy (Maide:67)

Risaleti kamil olarak duydugun gibi kamil olarak eda
et. Onu tarn olarak yiiklendigin gibi tarn olarak da teblig et.
Ondan hicbir harfi eksiltme, hicbir kelimeyi hazf etme. Hic-
bir ciimleden gafil olma.

Sana indirileni teblig et. £unkii bu senin boynunda bir
emanettir, ondan sorulacaksin. Onun metnini, ruhunu ve ma-
nasini teblig et.

Sana indirilen biiyiik vahyi, dosdogru hidayeti ve terte-
miz seriati teblig et. Sen sadece tebligcisin. Risalete tek bir
harf bile ilave etme. Kendi yanindan metne hicbir sey ekle-
me. Icerigine bir sey katma. £iinku sen sadece bir elcisin.
Sadece tebligle miikellefsin ve gorevinden sorumlusun. Duy-
dugun gibi teblig et. Yiikledigin gibi eda et.

Sana indirileni teblig et. Taniyan tanir, tanimayan tani-
maz. Kabul eden eder, etmeyen etmez. Yonelen yonelir, ar-
kasini donen doner.

Sana indirileni teblig et. Hepsini teblig et ve tamamina
davet et. Niifuzlu kisilere zayiflara, efendilere kolelere, in-
sanlara cinlere, erkeklere kadinlara, zenginlere fakirlere, bii-
yiiklere kiiciiklere, herkese nasihat et.

Sana indirileni teblig et.. Diismanlardan ve hasimlar-

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 57

dan korkma. Kafirlerden cekinme. Kinindan cekilen kill? ve-
ya uzatilan mizrak veya asik surath oliim veya silahh bir or-
du veya sicak bir hareket seni urkiitmesin.

Sana indirileni teblig et. Mai senin akhni celmesin,
makam ve mevki seni sasirtmasin, diinya ve diinya metai se-
ni aldatmasin. Zorluklar seni yolundan dondiirmesin.

Hiddyetin sevimli gocugu delikanh oldu.
Hayri kusanarak ve giyerek isigi ve atesi.

Elinde hiddyet mesalesi, kaninda akidesi
Meydan okuyor biltun zorbalara.

Qehresinde vaat, elinde kararhhk
Yaratici kudretin doktugu bir kahpta.

AEger bunu yapmazsan onun verdigi peygamberlik go-
revini yerine getirmemiq olursun.^ (Maide:67)

Sen peygamberlik gorevini tarn olarak yerine getirme-
digin zaman sanki bir sey yapmamis ve hakkini tarn verme-
mis gibi olursun. Ondan herhangi bir sozii gizlersen veya bir
nassi veya ibareyi ihmal edersen Allah' in mesajim teblig et-
memis, Allah'in emanetini eda etmemis olursun. Senden biz
mesajimizi, sana verildigi gibi, Cebrail'in sana indirdigi gibi,
hafizanda tuttugun gibi teblig etmeni istiyoruz.

iAUah seni insanlardan korur^ (Maide:67).

Mesaji tarn olarak teblig et. Hie kimseden korkma. Biz
seninle beraberken, seni koruyup himaye ediyorken sen nasil
korkarsin?! Hie kimse seni oldiiremez. £unku seni insanlar-
dan Allah korur. Senin nurunu kimse sondiiremez, cunkii se-
ni insanlardan Allah korur. Senin yolunu kimse kesemez,
cunkii seni insanlardan Allah korur. Gercegi, sana emredileni

58 Gozlerinle Gdruyormuqcasina

acikca soyle. Sozunii acikca cesurca ve kuvvetlice soyle.
£unkii seni insanlardan Allah korur. Davetini acikla, mesaji-
ni yay, sesini yiikselt, yolunu ilan et. Korkmana gerek yok.
£unku seni insanlardan Allah korur.

Hicbir kuvvetin sana asla giicii yetmeyecek. Diinyada
hicbir zorba seni yenemeyecek. Diinyadaki hicbir azgin sana
galip gelemeyecek. £unku seni insanlardan Allah korur.

Eger daha once gelmiq olsaydi yaratiklarin en hayirhsi
Guvercin konmazdi, ipek bocegi agini ormezdi zannet-

tiler

Allah 'in yardimi korudu onu btiytik tehlikeden
Ve insan topluluklarinm baskinlanndan

ASenin Gogsunu Aqip Genisletmedik mi?^
(In§irah:l)

Biz senin gogsunu acmadik mi? Actik ve boylece gog-
siin genisledi ve onda darhk kalmadi. Sikinti, uzuntii ve ke-
der kalmadi. Hatta senin icin biz onu nurla, sevinc ve neseyle
doldurduk.

Biz senin gogsunu acip hikmetle, rahmetle, imanla ve
ihsanla doldurmadik mi?

Biz senin gogsunu actik. Boylece insanlann ahlakim
genislettin. Kusurlanni affettin. Hatalanni bagisladin. Ayip-
lanni orttiin. Sefih ve ahmaklanna karsi yumusak davrandin.
Cahillerinden yiiz cevirdin. Zayiflanna merhamet ettin.

Biz senin gogsunu/gonliinii actik. Boylece bereketli bir
yagmur gibi, engin bir deniz gibi ve tath bir riizgar gibi ol-
dun. Isteyene verirsin. Gelene ikram edersin. B eklentisi ola-
nin beklentisini bosa cikartmazsin.

Senin gogsunu/gonliinii actik. Boylece o, kaba ve yaki-
ci sozleri sondiiren ve yaralayici ibareleri sogutan serinlik ve
esenlik oldu. Artik orada af vardir, bagis vardir, miisamaha
vardir.

Biz senin gogsunu/gonliinii actik. Boylece bedevilerin
kabahgina, sefihlerin saldinsina, zorbalann kibrine, basit in-
sanlann simarikligma, burnu biiyiiklerin yiiz cevirmesine,

60 Gozlerinle Goruyormuscasina

hasetcilerin hosnutsuzluguna alaycilarm alayci bakislanna ve
yakinlarm surat asmasina sabrettin.

Biz senin gogsiinii actik. Boylece sen bunahmlarda te-
bessiim ettin, felaketlere giiliip gectin. Sen firtinanin goziinde
iken de neseli oldun. Olumiin esiginde iken de huzurlu oldun.
Beklenmedik musibetleri siikunetle, olaylan metanetle karsi-
ladin. Ciinkii senin gogsiin acik, gonliin mamur ve kalbin di-
ridir.

Biz senin gonliinii actik. Bundan dolayi sen kati, sert
ve kati olmadin. Bilakis rahmet, esenlik, iyilik, sefkat ve ne-
zaket oldun. Yumusakhk senden istenir. Comertlik senin hal
ve hareketinden ogrenilir. Af senin divanindan ahnir.

ijukiinu iizerinden kaldirmadik mil \ (in$irah:2)

Hatalanni senden aldik, giinahlann izlerinden seni te-
mizledik.

Senin gecmis ve gelecek giinahlann bagislanmistir.
Sen simdi her tiirlii giinahtan temizsin. Giinahin affedilmistir.
Gayretinin karsihgi verilmistir. Amelin kabul edilmistir. Se-
nin biitun islerinin sevabi vardir. Bu bagistan dolayi tebrikler
sana. Bu basandan dolayi ne mutlu sana. Bu kurtulustan do-
layi goziin aydin olsun.

iO senin sirtini ezen yilku. . ^ (in§imh:3).

Bu yuk senin sirtina agir gelmisti. Neredeyse sirtini
ezecekti, zayif dusiirecekti. Simdi biz bu agirhgi aldik, bu so-
rumlulugu kaldirdik, bu sorunla seni karsilastirmadik, bu
yiikten seni kurtardik. Bu mujde ile mutlu ol. Bu hediyeyi
kabul et. Bu liitufla sevin.

4,Senin sanini yiiceltmedik mi? Jt (in$irah:4).

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 6l

Hep benimle birlikte anihyorsun. Ezanda, namazda,
hutbelerde ve vaazlarda senin adin benim adimla birlikte zik-
rediliyor. Bundan daha iistiin bir seref mi istiyorsun? Her
namaz kilan, her tesbih eden, her hacceden, her hutbe okuyan
seni aniyor. Bundan daha yiice bir ovgii mii istiyorsun?

Sen Tevrat'ta ve Incil'de anihyorsun. Ilk sahifelerde ve
gecmis divanlarda senin ismine isaret ediliyor. Cemiyetlerde
ve toplantilarda senin ismin oviiliiyor. Sehirlerde ve koylerde
senin adin okunuyor. Toplantilarda senin adin tekrar ediliyor.

Biz senin sanini yiicelttik. Boylece senin adin yeryii-
ziinde giinesin ulastigi her yere ulasti, riizgar gibi kitalan kat
etti. Diinyada lsigin yaptigi yolculugu yapti. Her sehir seni
tanir. Her belde seni duyar. Her kasaba seni sorar.

Biz senin sanini yiicelttik. Boylece sen kafilenin ko-
nustugu seylerin konusu, gece sohbetlerinin kissasi, meclisle-
rin haberi, davalann davasi ve hayatta biiyiik bir haber oldun.

Biz senin sanini yiicelttik. Boylece senin adin giinler
ve seneler gecmesine ragmen unutulmadi. Ebedilik listesin-
den silinmedi. Tarihin divamndan senin adin cikartilmadi.
Varhk defterinden ihmal edilmedi. Insanlar unutuldu, sadece
sen unutulmadin. isimler diistii, sadece senin ismin diismedi.
Biiyiikler ihmal edildi, sadece senin zatin ihmal edilmedi.
Kullardan kimin sani bizim goziimiizde yiicelmisse bunun
sebebi sana olan baghhgidir. Kimin ismi muhafaza edilmisse
seni ornek almasi sebebiyledir. Devletlerin eserleri gitti, se-
nin eserlerin kaldi. Sultanlann yaptiklan silindi, senin yaptik-
lann kaldi. Meliklerin sohreti zail oldu sadece senin sohretin
kaldi. Insanlarin icinde gogsii senden daha genis, sani senden
daha yiice, kadri kiymeti senden daha biiyiik, biraktigi eseri,
hal ve hareketleri senden daha giizel olan kimse yoktur.

62 Gozlerinle Gdruyormuqcasina

Kelimeyi sahadeti soyleyen kimse senin adini zikreder.
Tehecciide kalkan kimse bizimle beraber senin ismini de anar.
Hatip hutbe okudugu zaman bizimle beraber sana da isaret
eder. Rabbine hamd et. £unku biz senin sanini yiicelttik.

4,Muhakkak ki zorlukla beraber bir kolayhk vardir.
Evet, giiglukle beraber bir kolayhk vardir.^ (in§irah:5,6).

Yollar sana daraldigi, ipler koptugu, durum ve sartlar
kotiilestigi zaman bil ki ferahhk yakindir, kolayhk goriin-
mustiir.

Uziilme. £iinku fakirlikten sonra zenginlik, hastahktan
sonra sifa, afetten sonra afiyet, darhktan sonra genislik, sid-
detten sonra ferahhk vardir.

Sana ve tabilerine de kolayhk ulasacaktir. £unku sen
riziklandinhyorsun, yardim ediliyorsun, ikram ediliyorsun ve
basan sana ihsan ediliyor. Fakat kolayhk bir tane degildir, iki
tane kolayhk vardir.

Degismez bir kanundur ki, her zorlukla beraber bir ko-
layhk, geceden sonra fecri sadik, sarp dagin arkasinda diiz
arazi, sikintih coliin arkasinda bolluklu yesil bahce vardir. Ip
siddetle cekildigi zaman kopar, sartlar tamam oldugu zaman
problem ortadan kalkar. Kayip gelecek, hasta iyilesecek,
afetzede afiyet bulacak, mahpus sahnacak, ac doyacak, susuz
suya kanacak, kederli sevinecek ve Allah zorluktan sonra ko-
layhk verecek.

Bu sure Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem 'e indigi za-
man, o sikintih ve zor bir durumda bulunuyordu. Diismanlan
saldinyor, hasimlan birlesmisler, insanlar yiiz ceviriyor, yar-
dim eden az, hile ve tuzaklar biiyiik ve coktu. Bu sebeple
onun teselli edilmesi, tatmin edilmesi ve rahatlatilmasi gere-

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 63

kiyordu. Ona ve tabilerine kiyamete kadar gercek bir vaat,
giizel bir mujde ve makbul bir hediye olarak bu kelimeler in-
di.

Bunahm ister artsin isterse ortadan kalksin,
Gecen haber vermektedir gelecegini $afagin.

AO halde bo$ kaldin miyine kalkyorul.^ (in$irah:7).

Diinyevi amellerini ve sahsi mesguliyetlerini bitirdigin
zaman hemen bizim icin ibadete kalk, itaate yonel ve bizi
cokca zikret ve dua et.

Insanlardan ve insanlann sorunlanndan bosta kaldigin
zaman hemen bizim azametimizin mihrabinda namaza kalk,
kendini bizim kapimiza at, bize yaklas, basan, kurtulus, gii-
venlik ve necata kavusmak icin bizim icin almni secdeye
koy.

Ailenden, cocuklanndan, akrabadan ve arkada§tan bo§
kaldigin zaman vaktini bizimle beraber olmak icin ayir. O
vakitte bizden iste, ihtiyacini arz et, cokca dua et, bizi tesbih
et, bizden talepte bulun, bize istigfar et, bize §iikret ve bizi
zikret.

Hukiimlerden ve davalardan, vaaz ve nasihatten, fetva-
lardan, egitim ve ogretimden, ir§at ve cihattan bo§ kaldigin
zaman kuvvetimizden kuvvet alman, medetimizden yardim
alman, nzkimizdan aziklanman, fethimizden basirete ve ni-
mete kavu§man icin bize gel.

Biz sana senden daha yakiniz. Bos vakitlerini bizim
icin ayirman baska seylere ayirmandan daha hayirhdir.
Memnuniyet, huzur ve ferahhk, giizel akibet, maddi ve ma-
nevi iyilik, diinya ve ahiret mamurlugu gibi maksatlara nail
olmak icin bos zamanlan ibadetle degerlendirmede Rasu-

64 Gozlerinle Goruyormuscasina

lullah sallallahu aleyhi ve sellem 'e ve onun yolundan gidenlere ne
giizel bir yonlendirme.

AAncak Rabbine yonel. )* (insirah:8).

Sadece Rabbine ragbet et. Baskasindan hicbir sey is-
teme. Sadece O'na yonel ve O'na tevekkiil et. O'na limit bes-
le. Sadece O'ndan istenir ve sadece O'dan korkulur. £unkii
kendisine itaat edeni odiillendirecek, karsi geleni cezalandi-
rabilecek olan sadece O'dur. Btiyuk arzulan ancak Allah
gerceklestirebilir. ^iinkii hazinelerin anahtarlan ve yetkileri
ancak Allah'tadir. O halde dua edilmeye ve istenmeye, bek-
lentilere ve yonelislere sadece O layiktir.

Sadece sana gitmek icin baglanir develerin uzengisi.
Ancak sana limit beslenir, hilsrana dusurur baska birisi.

Baskasindaki degil, sendeki alacak tahsil edilir sadece.
Senin sozunden baska soz soyleyen yalancidir belki de.

Peygamberimiz sallallahu aleyhi ve sellem 'e bu kelimeler
zor donemlerde, acilan ve kederleri yudumladigi sikintih an-
larda nazil olmustur.

iSuphesiz Biz Sana Apagik Bir Fetih Verdikfy

(Fetifcl)

Ey Muhammed! Biz sana acik, zahir ve miibarek bir
fetih verdi. Sana kalpleri actik, sen oralara iman fidanini dik-
tin. Sana vicdanlan actik, sen oralara fazileti bina ettin. Sana
gogiisleri actik, sen oralara hakikati yiikselttin. Sana iilkeleri
actik, sen oralarda hidayeti yaydin. Sana marifetin hazinesi-
ni, ilmin divamni ve basannin mekamni actik. Kapah kalple-
ri, kor gozleri ve sagir kulaklan senin davetine actik, senin
mesajini insanlara ve cinlere duyurduk.

Sana fetih verdik; boylece senin lisamndan faydah ilim
dokiildii, kalbinden bereketli hidayet fiskirdi, elinden comert-
lik dokiildii.

Sana fetih verdik; boylece sen ganimetlere sahip oldun
ve onlan taksim ettin, erzaka sahip oldun, onlan dagittin,
mallar elde ettin onlan sarf ettin.

Sen okuma yazma bilmeyen bir iimmi iken sana ilmin
kapisimn actik ve boylece alimler senin ilim denizlerine gel-
diler.

Sana hayir kapisim actik; boylece bizim liitfumuzla,
nzkimizla ve keremimizle yakina ulastin, uzaga verdin, a?i
doyurdun, ciplagi giydirdin, yoksula yardim ettin, fakiri zen-
gin ettin.

66 Gozlerinle Gdruyormuqcasina

Sana kaleleri, §ehirleri ve kasabalan actik; boylece ora-
larda senin dinin hakim oldu, senin bayragm dalgalandi ve
senin devletin muzaffer oldu. Her tiirlu hayir, iyilik, ihsan,
yardim ve ba§annin kapilan hep sana acildi.

4 flWia^Tjce £

ABU ki Allah 'tan ba§ka Hak Hah Yoktur.^

(Muhammed:19).

iBil ki Allah 'tan baqka hak ilah yoktur.^ O halde O'na
kullukta hi? kimseyi O'na ortak kosma. O'nun disinda baska
hicbir ilaha yalvarma. Bilakis sadece O'na ibadet et, sadece
O'na itaat et. Sadece O'nu bir ve tek olarak kabul et. Sadece
O'na yonel, O'ndan iste ve O'na dua et. Istedigin zaman Al-
lah'tan iste. Yardim talep ettigin zaman Allah'tan talep et.
Cunkii O'ndan baska ibadete miistahak kimse yoktur.
O'ndan baska hie kimse zaran ortadan kaldiramaz. Zorda ka-
lamn duasina O'ndan baskasi icabet edemez.

iBil ki Allah 'tan ba$ka hak ilah yoktur.} O, kendisine
tesekkiir edilenlerin tesekkiire en layik olamdir, zikredilenle-
rin en biiyugudur, malik olanlann en merhametlisidir, veren-
lerin comerdidir, giicliilerin en yumusagidir, alanlann en
guclusiidur, gayelerin en yiicesidir, arzulann en kiymetlisidir.
O'ndan baska dua edilecek ilah yoktur. O'ndan baska itaat
edilecek Rab yoktur. O halde O'nu bir olarak kabul etmek,
O'na kulluk etmek, O'ndan korkmak, O'na itaat etmek,
O'ndan cekinmek ve O'na saygi duymak ve O'nu sevmek
gerekir.

4.BU ki O 'ndan ba^ka hak ilah yoktur. )* Cemalde, ke-
malde ve celalde tektir. (Yani en giizel, en mukemmel ve en
yiice O'dur). Yaratiklan kendisine ibadet etsinler diye yarat-

68 Gozlerinle Gdruyormuqcasina

ti. Insanlan ve cinleri birligine inansinlar diye var etti. Insan-
lan kendisine itaat etsinler diye insa etti. Kim O'na itaat
ederse O'nun nzasini kazanarak kurtulur. Kim O'nu severse
yakinhgma nail olur. Kim O'ndan korkarsa azabindan emin
olur. Kim O'na tazim ederse ona ikramda bulunur. Kim O'na
karsi gelirse onu cezalandinr. Kim O'nunla savasirsa rezil
olur. Kendisini zikredeni zikreder, siikredene nimetini artinr,
nankorliik edeni alcaltir. Hiikiim O'nundur, doniis ancak
O 'nadir.

4.BU ki O 'ndan ba§ka hak ilah yoktur. \ O halde sadece
O'na ibadet et, ciinkii O ortak kabul etmez. isini sadece O'na
havale et, ciinkii O kafidir, giicliidiir. O'ndan iste, O zengin-
dir. O'nun azabindan kork, cunkii O'nun azabi cok cetindir.
O'nun yakalamasindan kork, ciinkii acitir. O'nun sinirlanni
asma, ciinkii O kiskanctir. O'nun dostlanyla savasma, ciinkii
O intikamini ahr. O'ndan af dile, affi genistir. Liitfunu bekle,
ciinkii O kerem sahibidir. O'nun yanina sigin, giivenlik ora-
dadir. Zikrine devam et ki sevgisini kazanasin. §ukruniin tir-
yakisi ol ki daha fazla nimete nail olasin. Sembollerine saygi
goster ki O'nun yardim ve himayesiyle basanya ulasasin.
Dtismanlanyla savas ki sadece sana yardim etsin.

AOku.^ (Ikra.l).

Nubiivvetin hikayesi Peygamberimiz sallallahu aleyhi ve
sellem'e magarada indigi giin "oku" kelimesi ile basladi.
"Oku" kelimesi inmeye basladigindan itibaren biz basladik,
bizim tarihimiz, asaletimiz ve hayatimiz basladi. "Oku" ke-
limesinin tarihinden itibaren bizim kutsal yolculugumuz bas-
ladi. Bu kelime ile birlikte diinyanin cehresi ve tarihin akisi
degisti. Bu an, biz Musliimanlann hayatinda en mutlu andir.
Bu an, karanhkla aydinhgin, kiifurle imanin, cehaletle ilmin
birbirinden aynldigi andir. Sozliiklerin ve kamuslann icinden
"oku" kelimesinin secilmesinde miithis bir sir ve ilginc bir
haber vardir. Ne "yaz" kelimesi, ne "cagir" kelimesi, ne "ko-
nus" kelimesi ne "soyle kelimesi, baska hicbir kelime "oku"
kelimesinin yerine alamaz. Ancak "oku" kelimesi... Bu gii-
zel, krymetli ve asil kelime ne miithis bir kelime!..

Ey Muhammed! Davete baslamadan once oku. Amel
etmeden once ilim ogren. $Bil ki Allah 'tan ba§ka ilah yoktur.
Giinahin iqin bagiqlanma dile.^ (Muhammed: 19).

§iiphesiz ki "oku" kelimesi bir hayat programidir. Her
canhdan faydah ilmi ve marifeti tahsil etmesini, kendisinden ve
ummetinden cehaleti kovmasim talep eden canh bir mesajdir.

Anam babam ona feda olsun, hicbir hocadan ders al-
madigi, hie kitap okumadigi ve hie kalem tasimadigi halde
nereden okuyacak?

70 Gozlerinle Gdruyormuqcasina

Once Rabbinin kelamini Rabbinin ismiyle okuyacak.
Ilk kaynagi sicagi sicagma okuyacagi vahiydir. Kudret ka-
lemlerinin yazdigi hikmet satirlarmi gormek icin oniine aci-
lan kainat kitabini okuyacak. Parlayan giine§i, i§ildayan yil-
dizlan, lnnagi, golii, dagi tepeyi, bah?eyi, colli, yeri gogii
okuyacak.

Feza kitabimda okurum,
Kitabimda okumadigin resimleri.

Her tiirlu mutluluk ve kurtulu§un sebebi ilimdir. Rasu-
lullah sallallahu aleyhi ve sellem'vo. risaleti ilmi ve amelidir. ^iin-
kii o faydah ilimle ve salih amelle gonderilmi§tir. "Allah'in
benimle gonderdigi hiddyet ve ilmin durumu yagmurun du-
rumuna benzer." 67

Yahudilerde amelsiz ilim vardi, onlara gazap edildi.
Hiristiyanlarda ilimsiz amel vardi, sapittilar. Her iki taifenin
yolundan da Allah' a siginmamiz emredildi:

iGazaba ugrayanlarin ve sapitanlann yoluna degil.^

(Fatiha:7)

67 Buhari (79); Muslim (2282). Ebu Musa'dan.

Aglayan Peygamber

sallalldhu aleyhi re sellem

Kusuru goriince veya ahiret korkusuyla aglamak bir fa-
zilettir. Kul Rabbini hatirladigi ve giinahlarmdan korktugu
zaman bu 6vulmu§tur. Kalbin kuvvetine, nefsin yiiceligine,
vicdanin temizligine ve duygu inceligine delildir. Allah teala
peygamberlerinin aglamalanni 6vmu§ ve §6yle buyurmu§tur:

4.Kendilerine Allah 'in dyetleri okundugu zaman agla-
yarak secdeye kapanirlardi. $ (Meryem:58).

Allah teala salih dostlarmi §6yle anlatti: iOnlar agla-
yarak yuzustu yere kapamrlar. Bu da onlarin derin saygisim
artirir. \ (ism: 109).

Du§manlannin da katihk ve kabahklanni kotiiledi:

i$imdi siz gaflet iqinde eglenerek bu soze mi (Kur 'an 'a
mi) §a§irvyorsunuz? Guluyorsunuz, aglamiyorsunuz.^ (Necm:

59-61)

Allah Teala bir toplulugu ovdii ve §6yle dedi: iPey-
gamber 'e indirileni (Kur 'an 'i) dinledikleri zaman hakki ta-
nimalarindan dolayi gozlerinin ya$la dolup taqtigini gortir-
siin. )* (Maide:83)

Alemlerin Rabbine derin bir saygi duyanlann efendisi
ve din guniinii sahibinden korkanlann onderi, peygamberle-
rin sonuncusu Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem dir. Onun
goz kapaklan lslakti, cok cabuk aglardi. G6zya§lan comertti.
Ince kalpli idi, cok duygulu idi. G6zya§lan samimi ve saf
duygular icinde bo§anirdi. Kunutlannda gizli gizli aglardi.

72 Gozlerinle Goruyormuscasina

Onun aglamasi, ashabinin kalbinde edebi hutbelerin ve etkili
vaazlann birakmadigi etkili, egitici kahci ve faydah izler bi-
rakirdi. O Kur'an okurken aglardi. Gecelerden bir gece kalk-
mis su ayeti tekrar tekrar okuyordu:

4,Eger onlara azap edersen, siiphe yok ki onlar senin
kullarindir. Eger onlari bagislarsan, siiphe yok ki sen mutlak
giic sahibisin, hiikum ve hikmet sahibisin.^ (Maide:118).

O gecenin cogunu aglayarak gecirdi.

O Kur'an dinlerken de aglardi. Ibn Mes'ud'tan sahih
olarak §6yle rivayet edildi: Peygamber ona: "Bana Kur'an
oku" buyurdu. Ibn Mesut dedi ki: Kur'an sana indigi halde
ben sana nasil Kur'an okurum? Peygamber sallallahu aleyhi ve
sellem soyle buyurdu: "Oku, ctinkti ben ba§kasindan dinle-
meyi severim." Ibn Mes'ud Nisa suresinin basindan itibaren
su ayete kadar okudu: iffer ummete bir sahit getirdigimiz,
seni de onlarin uzerine sahit yaptigimiz zaman bakahm onla-
nn hali nice olacak!...^ (Nisa:41). "Yeter" buyurdu. Baktim,
gozlerinden yaslar bosamyordu. 68

Kur'an'i dinlerken husu icinde dinlerdi. Sahih yolla
gelen bir rivayete gore bir gece kalkmis, Ebu Musa el
Es'ari'yi Kur'an okurken dinlemisti. Sonra sabahleyin ona
soyle dedi: "Ah dun senin kiraatini dinlerken beni bir gor-
seydinl Sana Davud ailesinin giizel seslerinden bir ses ve-
rUmis." 69 Ebu Musa ona soyle demisti: Eger beni dinledigini
bilseydim biitiin hunerimi ortaya koyardim, yani daha giizel
okumaya cahsirdim. 70

68 Buhdri (4582, 5055); Muslim (800). Abdullah b. Mesut'tan.

69 Buhdri (5048); Muslim (793). Ebu Musa'dan.

Bu ilaveyi Beyhaki es-Sunenii'l-Kiibra (4484, 2084 l)de ve es-§iiab
(2604f\& rivayet etti.

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 73

Abdullah b. es-Sehir sahih bir hadiste soyle dedi: Ra-
sulullah sallallahu aleyhi ve sellem 'in yanina girmistim. Namaz ki-
liyordu ve aglamaktan dolayi gogsiinden kaynar tencerenin
cikardigi bir ses gibi inilti geliyordu.

Kizi Zeynep'in cenazesinde hazir bulunmustu. Kabrin
basina oturmus ve manzaramn dehsetinden gozlerinden yas
dokiiliiyordu. Akibeti dusiiniiyor, ahireti tefekkiir ediyordu.
Ashabi onun bu etkili ve ibretli halini miisahede ediyordu.

Allah korkusuyla aglamanin faziletli oldugunu soyle-
mi§ti. Allah' in golgesinden ba§ka bir golgenin bulunmadigi
giinde Allah'in golgelendirecegi kimselerden soz etmi§ ve
§6yle demi§ti: "...Yalmzken Allah 'i zikredip gozyagi doken
kimse." 11

Sahih yolla rivayet edildigine gore o §6yle dedi: "Iki
goz vardir ki bunlara ebediyen cehennem ate§i degmeye-
cek: Allah'in azabindan korkarak aglayan goz, Allah yo-
lunda geceleri nobet tutan goz" 12

Me§ru ve siinnete uygun aglama, Allah korkusundan,
O'nun huzuruna cikmayi ve O'nun §er'i ve kevni ayetlerini
du§unmekten dolayi aglamaktir. Aglamak vefadandir, ozel-
likle bir giinaha pi§manhktan, bir ibadeti ihmalden, azap
korkusundan, musibeti Allah'in rahmetiyle savmaktan, vaaz-
da duygulanmaktan ve tefekkiirdeki husudan dolayi oldugu
zaman Allah dostlannin amellerinin en faziletlilerindendir.
Diinya icin aglamak hos karsilanmamistir. ^iinkii diinya ag-
lamaya degmeyecek kadar degersizdir.

Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem in aglamasi en yiice

71 Buhari (660, 1423, 6806); Muslim (1031). Ebu Hureyre'den.
2 Tirmizi (1639); Beyhaki, es-§iiab, (796). Ibn Abbas'tan.

74 Gozlerinle Gdruyormu$casina

ve en faziletli aglama idi. Onun aglamasi, yakininin (kesin
inancinin), Allah'tan ne kadar cok korktugunun ve O'na olan
saygisindaki buyiikliigiin, samimiyetinin ve ahireti cok iyi
bilmesinin bir delildir. Onun biitiin amelleri amellerin en
yiiksek makamindadir ve en yiice gayeler icindir.

O diinyevi firsatlan elinden kacirdigmdan, basit ka-
zanclan kaybettiginden dolayi iiziilenlerden, endiseye kapi-
lanlardan degildi. Durum ve sartlardan etkilenmeyen, buna-
hmlarda harekete gecmeyen neseli, simank ve kati kalpli bi-
risi de degildi. Bilakis aglamasi da, pismanhgi da, iiziilmesi
de Rabbinin nzasini kazanmak icindi. Tebessiimii de, giilme-
si de, nesesi de yaraticisina itaat etmek icindi. Soylu hasletle-
rinin her birinde, faziletli vasiflannin her birinde en yiice
model ve en giizel ornekti.

AAndolsun ki Allah 'in Rasuliinde sizin iqin giizel bir
ornek vardir. fi (Ahzab:2l).

Minberin iizerinde iken ashabi ona bakiyordu. Gozle-
rinden yaslar dokuliiyor, iniltileri yiikseliyor, gogsii hickin-
yor, sesi titriyordu. Mescit aglayis ve gozyaslanna bogul-
mustu. Herkes basini oniine egmis, giinlerce silinmeyen ve
geceler boyu unutulmayan bu manzara karsisinda soz gozlere
birakilmisti.

Ya Allah! Allah 'in Rasulii Muhammed insanlann oniin-
de iste boyle aghyordu. Gozyaslan boyle akiyor ve yanaklan-
na boyle dokiiliiyordu. O, insanlann icinde Allah' 1 en iyi tani-
yan, vahyi en iyi kavrayan ve ahireti en iyi bilen kisi idi.

Allah korkusuyla dolu bir kalple, Allah sevgisiyle
mamur bir goniille aghyordu. Gozyaslan insanlara adeta ko-
nusuyordu. Onun aglamasi neredeyse biitiin vaazlardan ve
sozlerden daha etkileyici idi.

Giklen Peygamber

sal hi Halm aleyhi re sellem

Mutedil bir gulus ruha sifa, nefse devadir. Ciddiyet ve
cahsmadan sonra yorgun zihnin rahatidir. Olciilii bir gulus co-
mertligin delilidir. Ilimh bir mizacin, saf bir vicdanin alameti-
dir.

Peygamberimiz sallallahu aleyhi ve sellem ailesinin yanina
girdigi zaman giiler ve tebessiim ederdi. Esleriyle sakalasir,
onlara espriler yapar, iltifatlarda bulunur, onlarla senli benli
olur, sevgi, sefkat ve duygu yiiklii kelimelerle konusurdu.
Cunkii alemlere rahmet olarak gonderilmisti. Ailesi, yakinla-
n, dostlan ve arkadaslan bu sevgiye en layik olan kimselerdi.
Onun temiz, giilec, aydinhk ve mahcup cehresi varhgini he-
men hissettirirdi. Insanlar bu cehre ile kar§ila§tiklan zaman
oyle buyiilenirlerdi ki, ruhlan tamamen ona meyleder ve iize-
rinde odaklamrdi. Giine§ten parlak yiiziinde ter damlalan do-
lu taneleri gibi parlardi. Aim dolunaydan daha parlak, agzi
papatyadan daha temiz, huyu ahlaki bahcelerden daha co-
mert, dostlugu meltemden daha incedir. §aka yaparken bile
gercegi soyler. Onun yaptigi §akalar ashabimn ruhlan iize-
rinde susuzluktan yanmi§ cigerin iizerine dii§en su damlala-
nndan daha yararhdir, §efkatli bir babanin oglunun yumu§ak
ba§ina dokunan elinden daha ho§ ve zariftir. Onlarla §akala-
§ir, ruhlan harekete gecer, goniilleri acihr, yiizlerindeki cizgi-
ler ortaya cikardi. Allah'a yemin olsun ki onun meclislerin-
den herhangi bir mecliste hazir bulunmaktaki gayeleri, butiin
diinyaya sahip olmak degildi. Allah'a yemin olsun ki onun

76 Gozlerinle Gdruyormuqcasina

kelimelerinden sefkatli, yumusak ve aydinlatici bir kelimesi
sayesinde tonlarca altin ve giimiis beklemiyorlardi.

Cerir b. Abdillah el Beceli soyle diyor: Rasulullah sal-
lallahu aleyhi ve sellem'x her gordiigiimde yiiziime tebessiim eder-
di. Cerir bu hediye ile iftihar ediyor ve bu comertligi ilan edi-
yor. Bu comert, sicak ve samimi tebessiim Cerir'in nazannda
biitiin hatiralardan ve arzu ettigi seylerden daha yiicedir ve
daha degerlidir.

Yiiziinde tebessiimiin belirmesi yeterli idi. Ruhu iyilik,
sefkat ve liitufla dolar, kalbi miisamaha, rahmet ve sevgiye
doyardi. Meseleyi basit zannetme. Cunkii sen olayi yasama-
din, meseleyi yakindan gormedin.

Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem giiliisiinde, esprisinde
ve sakasinda, yaratihsi ve tabiati kuru, asik surath ve yiizii
eksi kisilerle, cok giilen, kahkahalar atari, sakada ileri giden
kisiler arasinda orta ve lhmh bir kisilige sahipti. Cesitli vesi-
lelerle disleri goriiniinceye kadar giilerdi fakat hicbir zaman
viicudu titreyinceye veya kiiciik dili goriiniinceye kadar kah-
kahaya bogulmazdi.

Sahih olarak rivayet edildigine gore o soyle buyurdu:
"Giilmekten sakinin, gtinkti Qok giilmek kalbi dldiirur." 1 *

Bazi sahabeleriyle sakalastigi rivayet edilmektedir: Bir
sahabe kendisine: Ey Allah' in Rasulii, beni bir deveye bin-
dirmeni istiyorum, deyice ona: "Deve yavrusundan ba§ka
senin iqin bir deve bulamadim" buyurdu. Bunun iizerine
adam doniip giderken arkasindan cagirdi ve dedi ki:"Butun
develer deveden dogma degil mi?" 74

73 Ahmed, (8034); Tirmizi (2305); Ibn Mace (4217). Ebu Hureyre'den. Bak:
el-Beyan ve 't-Ta 'rif, (1/22); Ke§ju 'l-Hafa, (85).

74 Ahmed, (13405); Ebu Davud (4998); Tirmizi (1991). Enes b. Malik'ten.

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 77

Rivayet edildigine gore ihtiyar bir kadin kendisine ge-
lerek cennete girmesi icin dua etmesini istedi. Ona:"Yash
kadinlar cennete girmez" deyince kadin aglayarak dondii
gitti. Arkasindan onu cagirdi ve dedi ki:

4,Sen Allah 'in §6yle dedigini duymadin mi: Biz onlari
yepyeni bir yaratihsta yarattik. Onlari eqlerine duqkun ve ya-
sit bakireler kildik.^ (Vakia:35-37)

Onun giilmesi bile Rabbine itaat icindi. Onun guliisun-
de anlatilanlann da ustiinde bir ornek ve model olma gayeleri
vardi. Oyun ve eglence icin veya vakit oldurmek ve zaman
harcamak icin giilmezdi.

Yola cikmak iizere binitine biner ve yolculuk duasini
okuduktan sonra §6yle der: "Allah'im! Gunahimi bagi§la.
§iiphesiz giinahlan ancak sen bagislarsin." Sonra giiler.
Ashabi sorarlar: Nicin giilduniiz ey Allah'in Rasulii? Soyle
der: "Kul (Allah'im! Gunahimi bagisla. §iiphesiz giinahlan
ancak sen bagislarsin) dedigi zaman senin Rabbin giiler ve
soyle der: Kulum giinahlan benden baska kimsenin affe-
demeyecegini bildi.'''' 76

Cennete en son giren ve cehennemden en son cikan
adamin hikayesini soyle anlatir: Adam Rabbinden isteyecek-
lerini tek tek ister. Allah ona istediklerini on misliyle verir.
Adam der ki: Sen alemlerin Rabbi oldugun halde benimle
alay mi ediyorsun? Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem bu esna-
da giiler.

Her makamin hakkini vermesi, Allah'in ona hidayet et-
mesinin ve rehberlik etmesinin bir sonucudur. Oyle ki o ma-

Taberani tahri? etti. Bak: Mecmeu 'z-Zevaid, (10/419).
16 Ahmed, (932); EbuDavud (2602); Tirmizi (3446). Ali'den.

78 Gozlerinle Gdruyormuqcasina

kamda onun yaptigmdan baskasi hicbir zaman onun yaptigi
kadar giizel ve uygun olamaz. Yakin iliskiler icinde oldugu,
sevincli ve neseli zamanlarda olculii esprileri, vakur ve mu-
tedil sakalan olurdu. Vaaz, korku ve tefekkiir zamanlannda
aglardi; sakin bir halde iken bir seyi hatirladigmda, duygu-
landigmda saygi ve iirperti icinde aglardi. Mizahi gontilleri
kayna§tirmak icindi. §akasi ruhlan yakinla§tirmak icindi.
GuliiijU canlara §ifa idi. Biitiin §akalan bir siinnet olmak iize-
re hadis kitaplannda yazihdir. Biitiin esprileri birer eser ve
onun miibarek ahlakindan birer ornek olmak iizere raviler ta-
rafindan nakledilmistir. Adeta ibret ve ogiit kissalannin en
giizel kissasi gibi onun gulusunii bile kitaplarda koruyacak
derecede sanini yiicelten Allah her tiirlii noksanhklardan mii-
nezzehtir. Sanki yerine getirilmesi gerekli bir farz gibi, gii-
venilir raviler tarafindan mizahini bile rivayet ettirecek kadar
onu saygm bir mertebeye yiikselten Allah cok miibarektir.
Sabah, aydinlandigi, gece karadigi miiddetce Allah'in salat
ve selami onun, ashabimn ve ailesinin iizerine olsun.

Cesur Peygamber

sal hi Halm aleyhi re sellem

Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem kalben insanlarm en
cesuru idi. Hicbir savas meydamndan kacmamasi, hicbir sa-
vasta geride kalmamasi, savas esnasinda geri cekilmemesi
onun kahramanhgi icin yeterli bir ornektir. Hatta harp siddet-
lenip krzistigi, gozlerin ofkeden kizardigi, kiliclann ucunda
kellelerin ucu§tugu ve kafalar iizerinde mizraklann kinldigi
esnada yaratilmi§lann efendisini gayet sakin ve sogukkanh
bulursun. Onda ummetine yetecek ve orduya yansitabilecegi
bir rahathk ve Rabbine giiven vardi.

Sadik dostu Ebu Bekir'le birlikte magarada iken,
Kurey§ kafirleri magarayi ku§atmi§lardi. Kiliclanni cekmi§-
ler, kalpleri kin ve ofke ile dolu ve ne pahasina olursa olsun
Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 'i oldiirmek istiyorlardi. O
ise silahsizdi. Ebu Bekir'in korktugunu goriince ona §6yle
dedi: "Ey Ebu Bekir! UQtinctileri Allah olan bu iki ki§iyi
sen ne saniyorsun?" 77

Bu metanet ve cesaretin zirvesidir.

Huneyn giinu Musliimanlar kactilar. Sadece alti sahabe
kaldi. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem katinnin iizerinde, ta-
mamen silahh ve cok giiclii kalabahk kafir ordusuna dogru
ilerledi ve onlann iizerine bir avuc toprak atarak soyle dedi:
"Yiizleri kara olasicalar. ,,n

11 Buhari (3653, 4663); Muslim (2381). EM Bekir'den.
Muslim (1777). Seleme b. Amr b. el-Ekva'dan.

Ovulen peygamber

sal hi Halm aleyhi re settem

Arsin sahibi olan Allah mahmuddur/kendisine hamd
edilendir, o da Muhammed'dir, 90k oviilendir:

AUmulur ki Rabbin seni Makdm-i Mahmud'a ula§ti-

rir.} (Isra:79).

Guneq ona haset eder, zafer dostudur
Hamd ise onun isimlerinden bir isim.

Nerede onun ug vasfi nerede
Guzelligi, reddi ve sebati

Caglar geqti, getiremedi benzerini
O geldi, qaglar aciz kaldi benzerinden.

Abdullah'in oglu Muhammed.. Bu, en iyi bilinen ismi.
Bu isim amldiginda onunla beraber en giizel sekliyle fazilet akla
gelir. Miisahede edilebilecek en ideal temizlik onunla beraber
hatirlanir. En yiice manasiyla adalet onunla beraber anihr.

Abdullah'in oglu Muhammed.. Muvahhitlerin kalple-
rine nurdan harflerle yazilan isim. Her bir kalbi yarsan onu
aortlara kazinmis, kalbin derinliklerine yazilmis, damarlara
resmedilmis goriirsiin.

Vallahi kalbim parqalara aynlsa sevgiden
Bir resim gorulur kalbimin derinliklerinde

Sendin yazan levhasina hatirasim
Veya sevgiyle resmeden simasim

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 81

Muhammed, nurlu ve onurludur. Tevrat ve Incil'de
zikredilendir. Cebrail ile desteklenendir. Liiey ogullan icinde
§eref sancagmin ta§ryicisidir. Abdmenaf ogullan icinde yiice
bir dag gibi idi.

Peygamberler onu miijdeledi, kitaplar onu haber verdi.
Tarihler onun ismiyle siislendi. Meclisler onunla §ereflendi.
Toplantilarda onun adi anildi. Minareler onun hatirasmi te-
renniim etti. Minberlerde onun sozleri tekrarlandi.

O, sapikhktan ve giinahtan korundu. ^Arkadasiniz
(Muhammed) sapmadi ve azmadi.^ (Necm:2).

Nefsani arzulara uymaktan korundu. AO nefsani arzusu
ile konusmaz. fi (Necm-3).

Onun kelami §eriat, lafzi din, siinneti vahiydir. iO (bil-
dirdikleri) vahiyden baskasi degildir. |» (Necm:4).

Seciyesi temizdir. Tabiati/karakteri erdemlidir. Vasif-
lan giizeldir. Asaletlidir. Duru§u heybetlidir.

i$uphesiz sen apaqik hakikat iizeresin.^ (Neml:79).

Tevazuu buyuktiir. Comertligi kapsamhdir. Nuru tam-
dir. O, yaptiklan begenilendir. Soyledikleri dogrudur. Haslet-
leri onurludur. iMuhakkak ki sen yiice bir ahlak iizeresin.^

(Kalem:4).

Naziktir. Gecimlidir. Sade ve gosteri§sizdir. A,Allah'in
rahmeti sayesinde sen onlara yumusak davrandin. Eger ka-
ba, kati yiirekli olsaydin, onlar senin etrafindan dagihp gi-

derlerdi.^ (Aliimran:159).

Dikkatlidir. Dikkatle gozlemlenendir. Galiptir. Ba§an-
lidir. §anshdir. Muzafferdir. Fethe mazhar olandir.

i$uphesiz biz sana apaqik birfetih verdik.^ (Fetifcl).

82 Gozlerinle Goruyormuscasina

Allah onun kalbini lslah etti. Yolunu aydinlatti. Giina-
hini bagisladi. iBoylece Allah senin geqmis ve gelecek gii-
nahlarmi bagislar. |* (Fetih:2).

O bir lslahatcidir. Allah kalpleri onunla tamir etti.
Halklan onunla mutlu etti. Taguta kullugun boyundurugun-
dan onunla kurtardi. Putperestligin koleliginden onunla 6z-
gurliige kavusturdu. i$iiphesiz ki sen dogru bir yola iletiyor-

SUll.^ (§ura:52).

O, be§eriyeti agir yukumluliiklerden muaf tutandir.
Zorluklardan kurtardi. Tehlikeli yerlerden uzakla§tirdi. Al-
lah' in izniyle onlara diinya i§ini kolayla§tirdi. Onlara fitratin
kanunlanni gosterdi. iUzerlerindeki agir yukleri ve zincirleri
kaldinr.} (Amf:157).

O, insan icin bir rahmettir. £unku ona Rahman ogretti.
Kalbine imanin nurunu doktii. Kalbin yolunu gosterdi.

O, yash ihtiyar icin rahmettir. £iinku ona ibadeti ko-
laylastirdi. Son nefesini imanla giizel bir sekilde vermenin
yolunu gosterdi. Omruniin bosa gecen giinlerini telafi etmesi,
kalan giinlerini degerlendirmesi icin onu ikaz etti.

O, gencler icin de bir rahmettir. £unku onlan gencligin
en giizel amellerine ve cocuklugun en miikemmel hasletleri-
ne hidayet etti. Gencligin enerjisini en asil seciyelere ve en
yiice ahlaka yonlendirdi.

O, kiicuk cocuklar icin de bir rahmettir. Cunkii ona an-
nesinin siitiiyle birlikte fitrat dinini icirdi. Dogdugu saatte
tevhit ezanini isittirdi. Daha bebeklik caginda ona iman elbi-
sesini giydirdi.

O, kadin icin de bir rahmettir. Cunkii ona zuliim diin-
yasinda adaleti getirdi, haklanni korudu. Hayat festivalinde

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 83

onu korudu. Onun iffetini, §erefini ve gelecegini korudu. Ka-
din icin baba, e§, karde§ ve ogretmen olarak ya§adi.

O, yoneticiler ve hakimler icin de bir rahmettir. £iinku
onlar icin adalet terazisini koydu. Onlan zulmiin ve adaletten
aynlmanin sebep olacagi kotiiluklere kar§i uyardi. Sayginin,
ihtiramin, Allah' a ve Rasuliine itaatte yoneticilere itaatin si-
nirlanni cizdi.

O, yonetilenler icin de bir rahmettir. £unku zulmu ve
adaletsizligi haram kilarak, gaspi, soygunculugu, kan dok-
meyi, baskiyi, istibdadi, keyfiligi yasaklayarak onlann hakla-
nni korudu.

O halde o herkes icin bir rahmettir ve hepsi icin bir ni-
mettir. 4,Biz seni ancak dlemlere rahmet olarak gonderdik.^

(Enbiya:107).

Tebessiim ettigi zaman yuziiniin nuru, yiiz hatlannin
giizelligi ve ne§eli ve sevecen haliyle goniilleri fetheder, ruh-
lan esir ederdi.

Konu§tugu zaman kelami nefsin hudutlanni gecer, ru-
hun dort bir yamni sarardi. Sozii goniillere niifuz eder, lafzi
anilann sayfalanni siisler ve kalplerin derinliklerine kadar
ula§irdi.

Guldiigii zaman bulundugu yeri iinsiyetle doldurur, ha-
zir bulunanlan ne§elendirir, beraber oturdugu kimseleri mut-
lu ederdi.

Agladigi zaman insanlar onun aglamasi sebebiyle hu§u
icinde kahrlar, biitiin gozler biriktirdikleri gozya§lanni bo§al-
tirlar, biitiin ruhlar gizlendikleri yerden cikartihrlar. Sanki ki-
yamet uyancilan kapilardadir. Sanki oliim elcileri ba§lann
iizerinde durmaktadir. Artik gozya§i, hu§u ve boynu biikiik-
liikten ba§ka bir §ey goremezsin.

84 Gozlerinle Goruyormuscasina

iSimdi siz bu soze mi sasiyorsunuz? Guluyorsunuz, ag-
lamiyorsunuz. \ (Necm: 59-60).

Ozlemin asikdr sabretsen de etmesen de.
Aghyorsun, aksa da gozyasin akmasa da.

Hitap ettigi zaman minberleri titretir, vicdanlan uyan-
dirir, goniilleri harekete gecirir, dinleyenleri atesler, muha-
taplan hayrette birakirdi. Kayanin gozii olsaydi aglardi. Du-
varin cam olsaydi, husu duyardi. Giinlerin kulagi olsaydi su-
sup dinlerdi.

Keqke zamanin gozii olsaydi belki aglatirdi
Beni aglattigi gibi onu da nasihatler.

Oyle bir sozle dahs yapardi ki kalplere
Iqinde manalarin ihtisami oldugu halde.

Savastigi zaman daglar gibi sabit olurdu. Seller gibi
one atihrdi. Gercek bir direnis gosterirdi.

iArtik Allah yolunda savas. Sen ancak kendinden so-

rumlusun.^ (Nisa:84).

Firan tanimazdi, hezimeti duymamisti. Basansizliga
teslim olmadi. Ortahk toz duman icindeyken cehresi giilerdi.
Baslar bedenlerden aynhrken kalbi rahatti. Canlar mizrakla-
nn ucunda dort bir yana dagihrken cam sakindi. Kihclar kan-
la oliimiin resmini cizerken onun yiizii giilerdi.

iMuhammed ancak bir peygamberdir. Ondan once de
peygamberler gelip geqmistir. Simdi o olur veya oldurulurse
gerisi geriye (eski dininize) mi doneceksiniz? ^ (Aliimran:144).

Duran iqin oltimde stiphe olmadigi halde durdun
Sanki sen olumun goz kapaklanndasin o uyurken

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 85

Yarah yigitler yanmdan geqer hezimetten
Sen halinden memnun yuztin guliiyorken.

Verdigi zaman comertlikte sinira ulasirdi. Bereketli
yagmurlan getiren riizgarlann yapamadigmi yapardi. Fakir-
likten korkmayan kimsenin verisi gibi verirdi. Diinyaya ve
diinyahklara deger vermeyen, diinyada devamh yasamayi ar-
zu etmeyen ve verdiginin yerine Allah' in onu kendisine tek-
rar verecegini uman kimsenin verisi gibi verirdi. Nereye ya-
garsa yagsin elleri bulut gibi idi. Nereye fayda verirse versin
avuclan yagmur gibi idi. Canini verirdi ve Allah yolunda onu
oliimlere arz ederdi. Kelime-i tevhidi yiiceltmek icin canini
kiliclann keskin yanina takdim ederdi. Onun kahramanhgi
comertliginin alametinden baska bir sey degildi. Onun ileri
atilmasi sahavetinin delilinden baska bir sey degildi.

Sen bir kahramansin du§manla kar§ila§tigin zaman
Oltim korkusuyla terbiye ettin kahramanlan

Soz verdigin zaman yerine getirdin verdigin sozil
Degilsin soyleyen, yaptigina aykiri yalanlan

Sahip oldugu seyleri bir saat icinde verirdi. Elindekini
bir anda hediye ederdi. Diinyaya onem vermezdi. Yiizlerce
deveyi kaba saba bedevilere verdi. Elindeki mallar ucuzladi,
koyun suriilerini fetih Musliimanlanna verdi. §6yle dedi:
"Tehame'nin agaglan saymnca mahm olsaydi hepsini da-
gitirdim sonra benim cimri, yalanci ve korkak olmadigimi
gdrurdunuz.''' 119

Teqehhudunun diqinda "la " demedi asla
Terk etmedi "evet "i yasaklarm diqinda.

Bunun tahrici daha once gecti.

86 Gozlerinle Gdruyormuqcasina

Gomlegi istendi, hemen cikardi ve verdi. Kendi yiye-
cegini verdi, acligi ve sikintisinin siddetlenmesi iizerine kar-
mni sardi. Hatem'in comertliginin sebebi san, sohret ve gos-
teristi. Son Peygamber'in comertliginin sebebi ise yerin ve
gogiin Rabbinin nzasi idi.

Muhtac da olsa infak etti, fakir de olsa verdi. Kendi ih-
tiyaci varken baskasina vermeyi tercih etti. Ihtiyacla birlikte
vermeye devam etti.

Sucluyu bagisladigi zaman iyilik ve ihsanryla onu se-
vindirir, onu kinamaz, ondan bir sey istemezdi.. Kotiilugii
unutturur, zilleti topraga gomer, yumusakhgiyla giinahi yok
eder, gormezlikten gelerek sucu orterdi. iSen §imdi onlara
hoqgdrii He muamele et. }> (Hicr:85).

Kavmi onunla savasti, miicadele etti, ona eza cefa etti,
sovdii, onunla alay etti, onu yurdundan cikardi ve yaraladi.
Fakat o galip geldigi zaman onlan affetti, bagisladi, yumusak
davrandi, miisamaha gosterdi ve zaman icinde unutulmayan
su meshur sozii haykirdi: "Haydi gidin, serbestsiniz!" 80

Onun ahlakimn marsi su sozlerdir: "Allah bana be-
nimle ili§kiyi kesenle bagimi devam ettirmemi, bana zulme-
deni affetmemi, beni maltrum birakana vermemi emretti. " 81

Kur'an'daki anlatilan her asaletli kisi onun siretinden
terciime edilendir. Bu sebepledir ki Aise ondan soz ederken:
Onun ahlaki Kur'an idi, demistir.

Vaat ettigi zaman vadini yerine getirirdi. Diismanlan
onun bir yanhsim ve siircmesini yakalamak icin cok arzulu ol-

Kl

Daha once ge9ti.

Bu hadisi Rezin tahri? etti. Bak: el-Mifkdt, (5368); Tefsiru'l-Kurtubi:

(7/346).

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 87

malanna ragmen hicbir hiyanetini ve hicbir soziine sadakatsiz-
ligini bulamadilar. Fakat bunu bulmalan cok uzaktir. Biitiin
omriinii bans ve savasla, nza ve gazapla, yolculukla ve ika-
metle gecirdi fakat tek bir hal iizere yasadi. Hep dogru ve gii-
venilir bir insan olarak kaldi. Onun dogrulugu kadar baska bir
dogruluk var mi? Onun giivenilirligi kadar baska bir giivenilir-
lilik var mi?

Bir adama bir yerde bulusma sozii verdi. Soziinii yeri-
ne getirmek icin orada iic gun bekledi. Kendisine dii§manlik-
ta insanlann en §iddetlisi olan Yahudiler ve mu§riklerle an-
la§ma yapti, asla hiyanet etmedi ve anla§mayi bozmadi ve
verdigi sozii cignemedi. Insanlann en vefahsi ve soziiniin en
sadigi vasfina en layik olan kisi odur. O dogruluk ve vefa di-
nini getiren peygamberdir. Hiyanetten ve verilen sozii cig-
nemekten sakindiran peygamberdir. §u sozii soyleyen o degil
mi: "Munafigin alameti UQttir: Konu§tugu zaman yalan
soyler, soz verdigi zaman soziinii yerine getirmez, emanet
verildigi zaman hiyanet eder. ,,S2

§u ayetler kendisine indirilen peygamberdir:

iVerdiginiz sozii yerine getirin. Qiinkii soz veren so-
ziinden sorumludur. |* (ism: 34).

AOnlar Allah 'a verdikleri sozii yerine getiren ve soz-
lesmeyi bozmayanlardir. \ (Ra'd:20).

Soz aldigin veya soz verdigin zaman,
Soziinii bore bilir, odersin her zaman.

82

Buhdri (33, 2682); Muslim (59). Ebu Hureyre'den.

Hatip Muhammed

sal hi Halm aleyhi re sellem

ipnlara ogiit ver ve onlara kendileri hakkinda etkili ve
giizel soz soyle. |* (Nisa:63).

Sarraf lisamdir, keskindir,
Degdigini keser kihcin ucu gibi

Bir konu^ma ki qafak gibi, yagmur gibi
Kusursuzdur, parildayan bir nur gibi.

Onun beyan defterini miitalaa et, fesahat divanini ince-
le. Ornriime yemin olsun ki onun konu§masi kalpleri yakalar.
Vallahi onun sozleri ruhlan esir eder. Harfleri mahreclerin-
den cikarir. Ibaresi aciktir. Mukaddimesi giizeldir. Lafizlan
secilmi§tir. Ciimleleri saglamdir. Hatta sanki giizel kokular
yayan bir bahce veya erkenden yagmuru goren saba riizgany-
la arkada§hk eden meltemle oyna§an bol agachkh bir bahce
gibidir. Ona veciz ifadeler icinde bir e§sizlik, ihtisar icinde
belagat vermi§tir. Konu§-masindaki bu ozelligi §u sozleriyle
anlatir: "Bana cevamiu 'l-kelim olma ozelligi verilmistir. " 83
Yani az kelimeyle cok manalan ifade etme ozelligi demektir.
Ba§ka bir rivayette ise: "Benim icin kelam tarn olarak ihti-
sar edilmistir. Yani muhtasar konu§ma ozelligi verilmi§-
tir.

Fakat onun sahih yolla gelen kavli hadislerini inceler-

Buhari (2977); Muslim (523); Lafiz Miislim'in olup Ebu Hureyre'den.
84 Beyhaki, es-§uab, (1436). Omer'den. Bak: Kesfii'l-Hafa, 1/14,15.

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 89

sen -ki on bine yakindir- onlann hayatin biitiin boliimlerini,
ahiret konulanni, gecmisin haberlerini ve gelecege dair mu-
cize bilgiler ihtiva ettigini goriirsiin. Onun kelaminin yiiceli-
gini, lafzinin zenginligini, ibaresinin kuvvetini ve fesahatin-
deki acikhgi tanimak istersen onun kelamini, fesahati ne ka-
dar biiyiik olursa olsun baska bir kisinin kelamiyla karsilastir.
Diinya hatiplerinin, sairlerinin ve zamanin onde gelen sahsi-
yetlerinin oliimsiiz kelimelerinin ve etkili ibarelerinin yer al-
digi kitabelere tarafli bir sekilde girmis olsan sonra da onun
kelamina baksan, onun kelamini digerlerinin kelaminin gii-
zelliklerini sildigini goriirsiin. Hatta onun kelamindan once
hicbir kelami begenmezsin, onun soziinden once hicbir soz
seni etkilemez. Kelam cesitleriyle ilgilenmeyen ve muhtelif
sozleri birbirinden ayiramayan siradan bir kimse bile Pey-
gamber'in soziinde ozel bir etkinin ve baska bir zevkin bu-
lundugunu goriir.

Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem Muaz b. Cebel'e kap-
samh, faydah ve yeterli bir tavsiyede bulunmak ister. Fayda-
larla dolu, kapsamh, essiz bir iislubu ve parlak bir mukaddi-
mesi olan kisa ve 6z bir ibare ile soyle der: "Nerede olursan
ol Allah 'tan kork. Igledigin bir giinahin arkasindan hemen
bir iyilik yap ki o gtinahi imha edip silsin. Insanlara da gii-
zel altlakla muamele et. " 85 Belagat sahibi bir soz ustasi bu-
nun benzerini soylemek istese tavsiyede aynntilara girer ve
nasihati uzatirdi. Ya lafzi hesaba katarak manayi daraltir, so-
zii uzatirdi veya manayi hesaba katarak sozii kisaltir manaya
isaret ederdi.

Ukbe b. Amir Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem 'e kurtu-

85 Ahmed, (20847,20897); Tirmizi (1987); Darimi, (2791). Bat el-Miskat,
(5083).

90 Gozlerinle Gdruyormuqcasina

lus nedir diye sordu. Hie duraksamadi, kekelemedi ve dusiin-
medi. Miibarek agzindan su irsat edici, bilincli ve ilham edici
ciimle dokiildii: "Diline sahip ol, evin sana dar gelmesin,
gunahlarindan dolayi agla. " 86 §u giizel ve essiz iiclii taksi-
me bak. Oncesinde hicbir hazirhk ve mukaddime yapmaksi-
zin hem manayi eksiksiz ifade ediyor, hem de lafzi kisa tutu-
yor. £iinku soran kisi cevap bekliyor, nasihat isteyerek acele
ediyor.

Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem bir keresinde berabe-
rinde ibn Abbas oldugu halde binitine biner ve ona o anda
akhna geliveren tavsiyelerde bulunur. Bunu goniilleri esir
eden bir acikhkla yapar ve goz kamastinci bir fesahat tabagi-
nin icinde sunar. §6yle buyurur: "Ey delikanh! Sana birkaq
kelime ogretecegim: Allah'i(n emir ve yasaklarim) gozet hi,
Allah da seni gozetsin. Allah 'i hiq hatirindan Qikartma ki,
O'nu her an karqinda bulasin. Rahat iken Allah'i tani ki
Allah da seni zorlukta tanisin. hteyeceginde Allah 'tan iste,
yardim isteyeceginde Allah'tan yardim iste. Bilmis ol ki,
btttttn insanlar sana bir konuda fayda vermek icin bir ara-
ya gelseler ancak Allah 'in yazdigi kadariyla sana faydah
olabilirler. Eger turn insanlar sana zarar vermek icin bir
araya gelip birlesseler ancak Allah 'in sana yazdigi kadariy-
la zarar verebilirler. Kalemler kalkmis, sahifeler kurumus-
tur. Bil ki basari sabirla birliktedir, rahathk, sikinti He bir-
liktedir, zorlukla birlikte kolayhk da vardir. " 87 §imdi ben bu
cok degerli aciklamanin oniine seni koyuyorum ve senin ak-
hni hakem tayin ederek soruyorum: Beserin kelami icinde bu
kelam gibisini gordiin mii? Boliimleri giizel, lafzi hos, mana-

86 Ahmed, (21732); Tirmizi (2406); Ibn Ebi Asim, Ziihd, (1/15). Ukbe b.
Amir'den.

87 Ahmed, (2664,2757,2800); Tirmizi (2516); Hakim, (63049). Ibn Abbas'tan
Bak: el-Mi?kdt,(5302).

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 91

Ian giiclii, hitabi biiyiileyici! "Allah 'i gozet ki Allah da seni
gozetsin. " sozii beyanin hafizasina naksedilmis ve fesahatin
mihrabinda akhselimim secde edecegi ciimlelerdendir. Cun-
kii bu ciimle tavsiye icinde tavsiyeleri toplamis, nasihat icin-
de nasihatleri ozetlemistir. Konusan Rasulullah sallallahu aleyhi
ve sellem degil de baska birisi olsaydi soyle derdi: Allah' 1
emirlerini eda ederek gozet ki, Allah da seni nimetleriyle go-
zetsin. Allah'i yasaklanni terk ederek gozet ki, Allah da seni
azabindan korusun. Allah'i gencliginde gozet ki, Allah da
seni ihtiyarhginda gozetsin. . . Ve bu karsilastirmalar, girisler
ve sonuclar, baslangiclar ve bitislerden olusan uzun bir liste
halinde devam eder giderdi. Fakat o sadece: "Allah 'i gozet ki
Allah da seni gozetsin. " dedi. Bu gtizel ve parlak sozden
daha edebi, daha giizel, daha veciz ve daha essiz baska bir
soz olabilir mi?

Sanki bir bahqedir, seherde diriltmi$ onu saba ruzgari
Bereketli yagmurlar ziyaret etmi§, suslenmi§ agaqlari

Sonra bu konusmayi ciimle ciimle oku ve sayet beya-
nin zevkine varabiliyorsan, hitabin biiyiisiine asina isen dur:

Guzelliginin sininna ulaqinca kiqinin duquncesi
Iqini doldurur orman gibi agaqlarinin meyvesi

Onun temiz kokulu sozlerinden herhangi birini al. Hie
onda bir egrilik ve rekaket veya zayiflik, yapmacikhk gorebi-
lir misin? Aksine ihtisamda incelik, aydinlatmada kolayhk,
derinlikte asalet goriirsiin. Onun lisamyla akici, coskulu ve
biiyiileyici sozler soyleten Allah her tiirlii noksanhktan mii-
nezzehtir.

Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem: "Ameller niyetlere
goredir. " buyurur. 88 Bu soz maksadi ifadeye kafidir. Pek cok

88 Buhari (1,54); Muslim (1907). Omer b. el-Hattab'dan.

92 Gozlerinle Gdruyormuqcasina

manalan, Mkiimleri akideleri, edepleri ve ahlaki 90k giizel
ve kapsamh iki ciimle icinde ifade edivermistir. Boylece bu
ciimle alimler icin bir kaide, hikmet ehli icin bir ozdeyis ve
edebiyatcilar icin gozden kacirdiklan bir soz olmustur.

Mesela ansizin dogaclama olarak soyledigi su sozii al:
Ensardan bir cocugun yanina girer. £ocugun oynadigi bir ku-
su vardir ve bu kus olmustur. £ocuga soyle der: "Ey Ebu
Umeyr! Nugayr'i ne yaptin? ,,S9 ibaredeki tekabiil sanatina,
secinin giizelligine ve iki ciimle arasindaki dengeye bak. Ne
eksigi var, ne de fazlasi.

Huneyn savasinda aceleyle agzindan su sozler dokiilur:

Ben bir peygamberim, yalanyok.
Ben Abdulmuttalib 'in ogluyum.

Eger soz bilginleri ve beyanin ustalan islerinden dolayi
aceleyle boyle bir soz soylemek itselerdi, kolay kolay soyle-
yemezlerdi.

Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellern in insanlann en fasihi
olmasinda sasilacak bir durum yok. (^iinkii onun en biiyiik
mucizesi, Arapcayi en iyi kullanan kimseleri hayrete diisiiren
ve sairlerin agzini acik birakan Kur'an'dir. Elbette kendisine
vahyedilen bu peygamberin goniilleri fetheden biiyiileyici ve
cezp edici bir beyan derecesinde olmasi gerekir.

•>V

89

Buhdri (6129; 6203); Muslim (2150). Enes b. Malik'ten.

Fetva Veren Muhammed

sal hi Halm aleyhi re sellem

iSenden fetva isterler. De ki size fetvayi Allah verir.^

(Nisa:127).

Hukmettigi zaman asi lafiz ona itaat eder.
Dogru fikirler yardim eder biryol tutunca

Zannini soyleyince aydinhk sabahtir dersin
Sanki simsegin sarahati onun zannindan qikar

Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem fetva ilminde Rabbi
tarafindan desteklenendir. Allah teala ona marifetin kapilan-
ni ve anlayisin hazinelerini acmistir. Onda her soru soran icin
onun durumuna, diinya ve ahiretteki yaranna uygun bir ce-
vap vardir. Verdigi cevap, soran kisinin beden olciilerine go-
re bicilmis bir elbisedir sanki. O elbiseyi eksiksiz ve en giizel
bir sekilde hazirlar, en giizel sekilde giydirir, arz eder ve ya-
rarlandinr. Kendisine gelmeden once soruyu soran kisinin
hayatini sanki okumus gibidir, fetva istemeden once sanki
onun ic diinyasina, goriis ve diisiincelerine asinadir. Bunun
sebebi niibuvvetin nurundan, vahyin bereketinden ve Rabba-
ni basan ve fethin etkisinden baska bir sey degildir.

Ona elden ayaktan diismiis, yashhktan dolayi bir ameli
devamh yapamaz hale gelmis ihtiyar birisi gelip fetva sordu-
gu zaman, ona cok kisa ve ozlii lafizlarla durumuna uygun en
faziletli ameli, en kolay ibadeti ve en az giic sarf edecegi itaat
seklini tavsiye eder. Eger soruyu soran kisi baska birisi ol-

94 Gozlerinle Gdruyormuqcasina

saydi muhtemeldir ki ona, zayifligini goz ardi ederek ve ihti-
yarhgini hesaba katmadan itaat etmek icin 90k cahsmasini ve
omriinun kalan kismini ciddi bir ibadetle degerlendirmesini
tavsiye ederdi.

Bak, ne giizel soyledi: "Dilin devamh olarak Allah 'in
zikriyle islak kalmah. " 90 Bu ciimledeki tasvir giizelligi, tak-
dim mukemmelligi ve ifadenin zarafeti, dinleyen kisiyi bu
degerli ibadeti yapmaya tesvik ediyor.

Gaylan es-Sekafi yanina geldi. Biinyesi kuvvetli, iriya-
n, saglam yapih bir adamdi. Kendisini Allah'a yaklastiracak
ameli sordu. Ona soyle buyurdu: "Allah yolunda cihadi terk
etme" 91 Amel secimindeki giizellige bak: Adamin kabiliyeti-
ni, yaranni ve durumuna uygun olani dikkate ahyor. Aman
ne panltih bir zeka ve ne hikmetli bir soz!

Ofkeli ve sert tabiath bir adam olan Ebu Zer kendisine
bir tavsiyede bulunmasini istedi. Ona iic defa: "OJkelenme"
dedi. 92 Bu ancak miibarek niibiivvet eczanesinden alabilecegi
onun haline uygun bir ilac ve tedavidir. Ve bu soz, dinin ka-
idelerinden bir kaide ve seriatin esaslanndan bir esas haline
geldi.

Ebu Musa el-Es'ari'nin daga tirmandigini goriir ve ona
soyle der: "La havle ve la kuvvete ilia billdh (giig ve kuvvet
ancak Allah 'tandir) soziinii soylemeyi hie birakma. ^tinkti
bu soz cennetin hazinelerinden bir hazinedir. " 93 Bu tavsiye
daga tirmanmaya ve agirhklan tasimaya uygun bir tavsiye-
dir. £unku bunda kulun kendi giic ve kuvvetiyle gururlan-

90 Ahmed, (17227, 17245); Tirmizi (3375); Ibn Mace (3713). Bak: el-Mi$kat,
(2279).

91 Bu hadisin tahricini bulamadim.
Buhari (6116). Ebu Hureyre'den.

93 Buhari (4205,6610); Muslim (2704). Ebu Hureyre'den.

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 95

madan Allah'tan yardim ve medet istemesi vardir. Hal ve
sartlann geregini gozeterek bu irsatta ne giizel bir secim ya-
pilmis.

Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem Ebu Zer'in zayifhgmi
ve tahammulsuzlugiinii goriir ve onun idarecilik gorevinden
sakinmasini emreder. £iinku Ebu Zer zayiftir, idarecilik ise
bir emanettir ve kiyamet guniinde bir azap ve pismanhk se-
bebi olabilir. £unkii Ebu Zer gibi kimseler icin idarecilikten
baska giizel yapabilecekleri baska hayir kapilan vardir.
Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem 'in zekasina ve insanlann ye-
teneklerini tanimasina bak.

iOnun konuqtugu, kendisine indirilen vahiyden baqka
bir §ey degildir. ^ (Necm:4).

Muaz'i Yemen'e gonderdigi zaman ona soyle der:
"Sen ehlikitap topluluklara gidiyorsun." 94 Bu, muhataplan-
na uygun bir sekilde hitap etsin diye onlarin mertebelerini ve
durumlarmi tanimasi icin Muaz'a bir uyandir.

Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem Muaz'a -merkebinin
iizerinde terkisinde iken- Allah'm kulu iizerindeki hakkmi ve
kulun Allah iizerindeki hakkini tanimasini tavsiye etti. £iin-
kii Muaz alim ve davetcidir. Bu biiyiik tavsiyeye uygundur.
Bunu iimmete ulastiracaktir. ^iinkii o, yonlendirme, irsat ve
nasihat edebilecek bir konumdadir. Bu, Muaz 'in hayatta iken
yaptigi bir istir. O bir bedevi olsaydi bu soziin kendisine soy-
lenmesi uygun olmazdi.

Imran b. Husayn onun yanina gelmisti. Ona sordu:
"Kac tanriya ibadet ediyorsun?" imran soyle dedi: Altisi
yerde biri gokte, yedi tanriya. Rasulullah sallallahu aleyhi ve

94 Buhdri (1458,1496); Muslim (19). ibn Abbas'tan.

96 Gozlerinle Gortiyormuscasina

sellem: "Istek ve arzularim bunlardan hangisine arz eder-
sin? buyurdu. imran: Goktekine, dedi. Rasulullah sallallahu
aleyhi ve sellem ona §6yle dedi: "Yerdekileri birak, goktekine
ibadet et." Sonra ona §6yle dedi: "De ki: Allah'im! Bana
dogru yolumu ilham et ve beni nefsimin §errinden koru. " 95
Bu dua, Imran b. Husayn'in durumuna, icinde bulundugu ka-
rarsiz, §iipheci, tereddiitlii, rii§tten ve dogrudan uzak hale uy-
gun bir duadir. Onun Rabbinden kendisini dogru yola iletme-
sini istemesi ve nefsinin §errinden siginmasi miinasiptir.
^iinkii biitiin kotiiliikler nefistendir.

Ali b. Ebi Talib'e §6yle demesini ogiitledi: "Allah'im!
Bana hidayeti ve dogru yolu goster."^

Bu da Ali'nin durumuna uygun bir duadir. £iinku , i§-
lerin kan§acagi, fitnelerin cikacagi, durumun bu karanhk or-
tamda Allah'tan hidayet istemeyi, bu yeni §artlar, gorii§ler,
heva ve hevesler kar§isinda Hay ve Kayyum olan Allah'tan
dogru yolu gostermesini talep etmeyi gerektirecek kadar
icinden cikilmaz hale geldigi giinlere yeti§ecek kadar ya§adi.

Peygamberine ilham eden ve ona fikih ve anlayi§in ha-
zinelerini acan Allah her turlii eksiklikten miinezzehtir, onu
hakkiyla tamtmak ve ovmek miimkun degildir.

Adamlar sozti kopardilar olgunla^madan
Sen cigek aqinca kopardin sozti dahndan

O soz gozleri anlatandir
Tekrarlamnca gtizelligi katlanandir

Onun sozleri, tammadiklan §eyleri abartarak anlatan ve

95

%

Tirmizi (3483); Lalekdi, §erh-i hikadi Ehli's-Siinne, (1184). Imran Ibn
Husayn'dan tahri? edildi. Bak: el-Miskat, (2476).
Muslim (2725). Ali'den.

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 97

her vadide dolasan sairlerden bir sairin sozii degildir. Onlann
siislii piislii sozleri bozuk hayallerinden revac bulmayan ta-
savvurlannda ibarettir. Ona gelince Allah onu bu tiir seyler-
den korumustur. Ustelik onun sozii kendisine vahyedilen bir
vahiydir ve okunan bir seraittir. Onun sozii ileri gelen ekabir
takiminin razi oldugu, halkin ise miinafikhk yaptigi bir siya-
sinin basit menfaatler vaat ederek piyasaya siirdiigii bir soz
degildir. Bilakis o Rabbani bir nebidir, masum bir Rasuldiir.
Yol gosterici bir hikmeti, hidayet rehberi olan kiymetli bir
dini Rabbinden Cebrail vasitasiyla nakletmistir.

O, kultiiriinun birikiminden ve anilannin feyzinden il-
ham alan bir edebiyatci degildir. Bu edebiyatci, ilham kay-
nagi olan kiiltiir birikimini ve anilanni, insanhgin iiriinlerin-
den ve camurun cocuklan, topragin torunlan olan beseriyetin
kiiltiirlerinin oziinden toplayip bir araya getirmistir. Halbuki
Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem, sapmaktan, sapikhktan,
rasgele gelisigiizel konusmaktan korunmus masum bir mual-
limdir, ogreticidir, peygamberdir.

Temiz ve Temizleiimi§

Muhammed

sallallahu aleyhi ve sellem

^Ey Peygamber! Biz seni bir qahit, bir mujdeleyici, bir
uyarici; Allah 'in izniyle kendi yoluna cagiran bir davetci ve
aydinlatici bir kandil olarak gonderdik.^ (Ahzab:45,46).

Sanki Sureyya yildizi almna asilmiq
Boynuna §i 'ra, yuztine ay takilmi§

Onda asaletin ihtiqami var.
Geceyi aydinlatsaydi yiizii,
Tehlil getirirdi qehirli ve koylil.

Allah teala biitiin giizellikleri Rasulii sallallahu aleyhi ve
sellem i?in kemale erdirdi, fazilet nimetini onun iizerinde ta-
mamladi ve her tiirlu fazilette giizel bir ornek olmasi icin sa-
dece ona ozel bir ihtimam gosterdi. Ahlaki meziyetler ondan
ogrenilir. Biitiin menkibelerin kaynagi odur. ^iinkii ideal bir
ornek olmanin gereklerinden birisi de biitiin iyi insanlarda
ayri ayn bulanan iistiin niteliklerin ve meziyetlerin hepsini
kendisinde toplayan bir ki§i olmasidir. I§te Rasulullah
sallallahu aleyhi ve sellem Rabbi tarafindan secilmi§ boyle bir in-
sandir. Insanlan en giizel ahlaka, en hayirh amellere ve en
dogru yola sevk etmek icin yaraticisi tarafindan secilmi§tir.

Gercekten de Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem temiz-
dir, mtibarektir. Kalbi hayat suyu ile yikanmis ve tertemiz
olmustur. Allah teala onun gogsiinden her tiirlii ofkeyi, kini,

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 99

hasedi, nefreti ve hileyi gidermis, boylece biitiin insanlann
en merhametlisi, onlann en iyisi ve hepsinin en comerdi ol-
mustur. Onun nezaketi, yiiceligi, iyiligi ve comertligi sehirli-
yi, koyluyu, uzagi, yakini herkesi kusatmistir. O insanlann
en zekisidir, en akilhsidir, vicdani en temiz olamdir. Boyle
olmasi da gerekir, hakkidir, ciinkii aleme lider olmak, diinya-
yi lslah etmek ve beseriyeti diizeltmek icin secilmistir.

4.Biz sent ancak dlemlere rahmet olarak gonderdik^
(Enbiya:108).

Ahmet 'i gonderdigi gun mahlukata
Baku Bah, degiqtirdi onun halini

Ustelik insani onurlandirdi, se?tigi gun

Insanligin hayirhsindan, yildizmi hilalini

Ofkeyi yasaklar ve "Ofkelenme! ,fil buyurur. halbuki
0, insanin itibanni zedeleyen ofkenin sebeplerinden ve
saiklerinden insanlann en uzak olamdir. Hatta insanlann en
yumusak bashsi, en kerem sahibi olani, affi ve miisamahasi
en genis olamdir.

"Haset etmeyin" 98 buyunir, sonra bu oldiirucii hasta-
hktan kendisini uzak tutar. Kendisinde hasedin zenesi veya
kinin damlasi yokuir. Allah teala onu bundan kommustur.
Bununla beraber 0, aleme iyiligi yaymis, insanlara Allah' in
fazhni taksim etmistir.

"Birbirinize sirt qevirmeyin, birbirinizle ilgiyi kesme-
yin. Buyurur, sonra bu asil davranisi silayi rahim, iyilik ve
ihsan olarak terciime eder. Kendisiyle iliskiye kesenle iliskiyi

97 Buhari (6116). Ebu Hureyre'den.

98 Buhari (6065, 6076); Muslim (2559). Enes b. Malik'ten.
Bir onceki hadis.

100 Gozlerinle Goruyormuscasina

koparmaz, kendisine zulmedeni affeder, kendisini mahrum
birakana verir. §u ayette anlatilan ozellige uyan en biiyiik
kuldur:

iOnlar ojkelerini yenenler ve insanlari affedenlerdir. )*

(Ali imran:134).

O Muhammed sallallahu aleyhi ve sellemdivL.

"Allah bana mutevazi olmami vahyetti" 100 buyurur
ve her seyiyle bir tevazu olur. Onun tevazuu sanki karsimiz-
da duran bir suret, canh bir nesne ve goriinen bir hakikattir.
Merkebe biner, ayakkabisini tamir eder, toprak iizerinde otu-
rur, koyununu sagar, ihtiyarla birlikte durur, cariye ile bera-
ber gider, yoksullarla kaynasir, bedeviled misafir eder ve fa-
kirlerle arkadaslik eder.

"Sizin en hayirhmz ailesine en hayirh olanimzdir.
Ben ise sizin icinizde aileme en hayirh olaninizwt." 101 Bu-
yurur ve bu hadisi kendisinde en biiyiik §ekilde temsil eder.
Ailesine karsi merhametlidir, sevecendir. Onlann yanina gii-
lerek ve tebessiim ederek girer. En nazik ifadelerle onlarla
sakalasir. En giizel sekilde onlara iltifatlarda bulunur. Hiz-
mette onlara ortak olur. Onlan en tath konusmalann icine
ceker. Kabahk, sertlik ve azarlama olmaksizin onlarla karsi-
hkh en giizel aksam sohbetlerini yapar.

iMuhakkak ki sen yiice bir ahlak iizeresin. )S (Kalem:4).

Meltemden yumusak bir ahlak estiginde
Giizel kokulu mendil gibi bir semail

Ganimetleri dagitirken bir adam ona: Adil ol ey Mu-

100 Muslim (2865). Iyadb. Hammar'dan

Tirmizi (3895); Beyhaki, Sunen, (15477). Ai§e'den. Tirmizi hadis igin
hasen, garib, sahih dedi.

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 101

hammed! dedi. Ona soyle cevap verdi: "Ben Mil olmasam he-
lak olur, hilsrana ugrarim. Ben de adil olamazsam kim adil
olur? " Dogru soyledi ve soziinii yerine getirdi. Diinyada on-
dan daha adil kimse yoktur. O adil olmadigi zaman diinyada
adaletin sonu gelir, insanlar adaleti goremezler ve yeryuziin-
den adalet kalkar. Onun hiikmiinden daha adil bir hukiim ola-
bilir mi? Eger adalet konusan bir sahis olsaydi da ona: Insanla-
nn en adili kimdir? diye sorsaydin, Muhammed 'dir derlerdi.

Hiikumlerindeki adaletine, nefsiyle ilgili bir konuda bi-
le nasil adaletli olduguna bak. Hatta bazi sahabeleri ona kisas
yapmak bile istedi. Kizi Fatima bile hirsizhk yapsa elini ke-
secegine yemin etti. Hie kimseye haksizhk etmez hie kimseyi
kayirmazdi. Cezalann uygulanmasinda hie kimsenin sefaati-
ni kabul etmezdi. En sevdigi ki§ilerden birisi olan Usame b.
Zeyd hirsizhk yapan Mahzumiyeli bir kadinin cezalandinl-
mamasi icin sefaatci oldugu zaman yiiziine karsi soyle bagir-
di: "Allah 'in koydugu cezalardan birisinde mi qefaat ediyor-
sun?'™ 2

Ziibeyir ile Ensarh bir adam arasinda hukiim vermisti.
Adam dedi ki: Ey Allah'in Rasulii! Halayin oglu oldugu igin
mi? Yani halan Safiye'nin oglu oldugu icin mi Ziibeyir'in le-
hine hukmettin? Bunun iizerine Allah teala su ayeti indirdi:

iHayir! Rabbine andolsun ki onlar, aralannda qikan
qekismeli islerde seni hakem yapip sonra da verdigin hiikme
iqlerinde hiqbir sikinti duymaksizin, tarn bir teslimiyetle bo-
yun egmedikqe iman etmis olmazlar.^ (Nisa: 65). m

Rasuliiniin adaletine, hukumlerinin dogruluguna ve
yargisimn sihhatine sahit olarak Allah yeter.

102 Buhari (3475); Muslim (1688). Ai§e'den.

103 Buhari (2360, 2708); Muslim (2357). Abdullah b. ez-Ziibeyr'den.

102 Gozlerinle Gdruyormuqcasina

Hukmettigin zaman hicbir §uphe yoktur
Sanki gokten bir hukiim gelir davahlara

O, dtinyada adaletin kurucusu, zuliim sarayinin yikici-
sidir. Dost, diisman, seven sevmeyen bu gercegi itiraf etmek-
tedir.

Bunu onun davet ettigi miibarek ahlakiyla olcebilirsin.
Davet ettigi seyi ilk uygulayan kendisidir. Onun soyledigi ile
yaptigi, ici ile disi, kalbi ile azalan birbirini tasdik eder.

Onun dis giizelligi, onun ideal degerlerinin adresidir,
giizelliklerinin bulundugu sarayin ciimle kapisidir. Insanlann
en giizel yuzliisii, simasi en parlak ve aim en nurlu olanidir.
Ince derili ve hos kokuludur. Benzersiz bir safiyete sahiptir.
Teri inci gibidir. Nefesi misk gibidir. Enes radiyallahii anh
soyle der: Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem'va. ellerinden da-
ha yumusak olan ne bir ipege ne de bir dibaceye dokundum.
Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem'va. kokusundan daha giizel
kokan ne bir misk ne de amber kokladim. 104 Bir kimse onun-
la musafaha ettigi zaman avucunda giinlerce onun kokusunun
izlerini hissederdi.

Orman vadisinin topragi miskten kdfura dondti
Dalian ise qiqeklerle bezeli kokulu Mersin agaci

Bu ancak develerin ak§amki nazh yuruyuqudur
Yanlannda ak§amin serinligini de cekip goturdu

Duygulu, neseli ve sevecendi. Cok az giilerdi. §akaci
idi. Durumdan etkilenir, merhametinden aglardi. §efkatinden
dolayi yumusakhk gosterirdi. Hasyetle dolu idi. Bans yaptigi
zaman vefa gosterenlerin en vefahsi sadakat gosterenlerin en

104 Buhdri (3561); Muslim (2330). Enes'ten.

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 103

sadakatlisi idi. Sava§tigmda da riizgardan daha hizh idi ve
karanhk yoku§lan en cabuk gecendi. Verdigi zaman gogiin
altindakilerden ve su icenlerden daha comertti ve daha saha-
vetli idi. Razi oldugu zaman kalpleri saadetle doldurur, mec-
lisleri sevincle mamur ederdi. Haksizhk kar§isinda ofkelen-
digi zaman kihctan daha keskindi, giinlerden daha kararh idi.

Dolu taneleri gibi di§leriyle giiler, yagmur gibi gozya§-
lanyla aglardi. Bereketli yagmur gibi verirdi. Birisiyle kar§i-
la§tigi zaman yiizii §afagin aydinhgi gibi olurdu. Beraberin-
dekiler onun konu§masindan usanmaz, arkada§lan onun soh-
betinden bikmazdi. Onu tamyanlar aynhgina dayanamazdi.

Kirmizi, parlak ve giizel bir elbise ile mutlu ve giiler
bir yiizle bayrama cikardi. Yiizii bu bayramdan ve bu sevinc-
ten daha giizeldi. Onu gormek, onu dinlemek ve sohbetinden
yararlanmak sahabe icin en biiyiik bayramdi. Yagmur duala-
nnda boynunu biikerek, yalvararak, yakararak ve aglayarak
hazir bulunurdu. Onun hu§u icindeki yiiziinii gormek, bu sa-
mimi gozya§lanna ve etkili manzaraya bakmak Miisliimanlar
icin en biiyiik vaazdi.

Sava§in ortasina dalar, atilgan bir kalple, metanetle ve
samimi bir kararhhkla sava§ meydanim tutu§tururdu. Onun
oniindeki dii§man saflan hezimete ugrar, onun giicii kar§isin-
da dii§man bahadirlan geri cekilmek zorunda kahrdi. Sava§in
doruk noktasinda sahabenin en cesurlan onunla korunurlardi,
en hizh yigitler oliim aninda onun himayesine sigimrlardi.

Sevilen Muhammed

Hallallahu a ley hi re settem:

iOna iman edenler, ona saygi gosterenler, ona yardim
edenler ve ona indirilen nura (Kur 'an 'a) uyanlar var ya, i$te
onlar kurtuluqa erenlerdir^ (Araf: 157).

"Biriniz beni kendi babasindan, qocugundan ve biltun
insanlardan daha qok sevmedikqe iman etmi§ olmaz. " 105

Seni dyle seviyorum ki onda hiq kusuryok
Bazi sevgiler vardir ki onlar birer seraptir

Sana samimi bir sevgi hediye ettim
Bu sevgimin delili aciktir ve $u kitaptir.

Sahabelerin biyografilerini incelen bir kimse, yiice
Peygamberin §ahsi i?in gosterilen bu samimi ve coskun sev-
giyi goriir. Bu oyle bir sevgidir ki, ruha hakimdir ve duygula-
ra maliktir. Bu oyle bir sevgidir ki, cocuk, baba ve es sevgisi
bu sevgiye denk degildir. Bu oyle bir sevgidir ki, kalbin zan-
na kadar ulasir, ruhun derinliklerine kansir.

Fakat onlar onu nicin boyle bir sevgi ile sevdiler?
£unkii tarihte Muhammed sallallahu aleyhi ve settem 'in ashabinin
Muhammed' i sevdigi kadar kendi liderlerini, onderlerini ve-
ya baskanlanni veya seyhlerini veya komutanlanni seven
baska bir topluluk yoktur. Sahabeleri onu o kadar cok sevdi-
ler ki, onun icin canlanni feda ettiler, kihclar karsisinda vu-

105 Buhari (15); Muslim (44). Enes'ten.

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 105

cutlanni onun viicudu oniinde siper ettiler, onu korumak icin
kanlarmi feda ettiler, onun serefini korumak icin kendi seref-
lerinden feragat ettiler. Bazilan Rasulullah sallallahu aleyhi ve
sellem 'e olan saygilanndan dolayi ona doya doya bakamazlar-
di. Bazilan onun ugrunda severek, sonu oldugunu bilerek
sanki dugiine gider gibi oliime giderdi. Bazilan Allah yolun-
da sahadet serbetini soguk su icer gibi icerdi. £unku o Mu-
hammed' i ve davetini severdi. Hatta onlar kendilerinin
memnuniyetlerinin aleyhine de olsa onun memnun olmasim,
kendileri yorulsalar bile onun rahat etmesini, kendileri ac
kalsalar bile onun doymasim isterlerdi. Onun sesinin iistiine
cikacak sekilde seslerini yiikseltmezlerdi. Kendi islerini onun
isinin oniine gecirmezlerdi. O olmadan kesin bir §ey yapmaz-
lardi. O itaat edilendi sevilendi. Giizel bir ornek, bereketli bir
modeldi.

Bu sevginin sebeplerine gelince bunlann en biiyiigu,
bu insanin Rahmamn elcisi ve insanlann ve cinlerin en hayir-
hsi olmasiydi. Onlan karanhklardan aydinhga cikarmak, ge-
ni§ligi yerle gok arasi gibi olan cennete onlan sevk etmek
icin onu Allah gondermi§ti.

Sonra onda faziletlerin ve giizelliklerin tamamlandigi
bir onderi buldular. Onlan bu biiyiik ahlak ve yiice yol buyii-
ledi. Kiifnin ve cahiliyetin tutu§turdugu cehennemden sonra
ona yakinhkta ve izinden gitmede imandan filizlenen cenneti
buldular. Allah'in izniyle o, onlann ruhlanni putperestligin
pisliklerinden, nefislerini sirkin kotiiliiklerinden, vicdanlanni
putlann kir ve lekelerinden temizleyen ve onlara kerim bir
hayati ogretendir. Endiseli, huzursuz, sikintih ve kederli bir
omiirden sonra gogiislerini saadetle doldurdu. §ek, siiphe ve
sapikhgin harap etmesinden sonra kalplerine kesin imanin
saraylanni insa etti.

106 Gozlerinle Gdruyormu$casina

Onun davetinden once meralarda yayilan hayvanlar gi-
biydiler. Ne iman, ne edep, ne namaz, ne zekat, ne nur ne de
salah vardi. Putlara kulluktan, kotiiluklere bulasmaktan, alkol
bagimhligmdan, kan dokmekten, gasp ve soygundan ibaret
karanhk bir hayat yasryorlardi. Hayatlannda bir risalet yoktu,
Allah'tan gelen bir haber yoktu, ahiretten haberleri yoktu. Bu
yiizden azginhklan icinde bocalayip duruyorlardi.

Tastan kati kalpler, geceden karanhk ruhlar, oliimden
beter dertler sikintilar. Bu sebeple akil giivenligi yok, can gii-
venligi yok, helal mal yok, lrz ve namus giivenligi yok, nefis-
ler razi degil, ahlaklar bozuk, fazilete saygih bir toplum yok,
ilkeleri koruyan bir halk yok.

Allah teala bu insanhgi kurtarmak, mutlu etmek, lslah
etmek ve felaha erdirmek icin Muhammed sallallahu aleyhi ve
sellerni gonderdi. Insanlar sanki yeniden dogdular. Sanki diin-
yamn cehresi degisti. Sanki yeryiizii yeni bir elbise giydi.
^unkii vahiy bu peygambere her seyi bilen ve her seyden ha-
berdar olan Allah katindan iniyordu. Cebrail sabah aksam
ona onceki seraitlerin hukmiinii kaldiran bir seriat getiriyor-
du. O seraitte kullann mutlulugu, beserin kurtulusu, yeryii-
ziiniin iman vardi.. Mescit insa edilir, boyunduruk coziiliir,
gogiis imar edilir, viicut temizlenir, namaz eda edilir, Mushaf
okunur, ayet tefsir edilir, hadis serh edilir, bayrak dikilir,
medeniyet insa edilir ve iimmet kurtulur.

iO, ummilere, iqlerinden kendilerine dyetlerini oku-
yan, onlari temizleyen, onlara kitabi ve hikmeti ogreten bir
peygamber gonderendir. Hdlbuki onlar bundan once apaqik
bir sapikhk iqinde idiler. ^ (Cuma: 2).

Sahabe Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellerni sevdi, cunku
o onlari Allah' a ulastirdi, O'nun nzasini kazanmada onlara

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 107

rehberlik etti ve onlan sirati miistakime hidayet etti. Onlar bu
sevgide mazurdurlar. Cunku bu sevgi, onlann bu masum
peygambere ve son nebiye karsi asgari gorevleri idi.

Onlar putlara ibadet edip dururlarken o geldi ve kendi-
lerine: "La ilahe illallah deyin, kurtulursunuz. " dedi. 106 On-
lara namaz kildirdi ve: "Benden gordugunuz gibi namaz ki-
hn" dedi. 107

Haccetti ve: "Haccimzin menasikini benden aim " bu-
yurdu. 108

Onlara siinneti ogretti ve: "Kim benim siinnetimden
yuz cevirirse benden degildir. " dedi. 109

Onlan takvah olmaya cagirdi ve: "Sizin en takvah ola-
ni-niz ve Allah 'i en iyi bileniniz benim. " dedi. 110

Demek ki Allah teala onlan cehennemden onunla kur-
tardi, onlar kor iken onunla gozlerini acti, onunla cehaletten
kurtardi, bozulduktan sonra lslah etti, sapikhktan sonra hida-
yet etti, azginhktan sonra irsat etti.

Ashabi hatta biitun Miisliimanlar onu nasil sevmesinler
ki onlar Allah' a itaatle mesgul olurlarken Rasulullah sallallahu
aleyhi ve sellem hep gozlerinin oniindedir. Taharetinde, nama-
zinda, orucunda, zekatinda, haccinda, zikrinde, akidesinde,
ahlakinda, hal ve hareketlerinde onu goriiyorlar. Nasil sev-
mesinler ki, hangi iyiligi yapsalar, onderleri Muhammed
sallallahu aleyhi ve sellem' dir. Hangi ibadete kalksalar, Muham-
med sallallahu aleyhi ve sellem 'i ornek ahrlar. Hayatlannda hangi

106 Ahmed, (18525); Hakim, (39). Rabia b. Ubad'den.

107 Buhdri (631). Malik b. Huveyris'ten.

108 Muslim (1297); Cabirb. Abdillah'tan.

109 Buhdri (5063); Muslim (1401). Enes'ten.

110 Buhdri (20). M^ 'den.

108 Gozlerinle Goruyormuscasina

giizel seyi yapsalar Muhammed sallallahu aleyhi ve sellerni model
ahrlar.

Islahatqilar bir el olarak toplanan parmaklardir
O el sensin, ustelik sen biryed-i beyzasin.

Insan onu nasil sevmesin ki onun sozleri hala kulaklar-
da yankilamyor, her tiirlu faziletle, her tiirlii giizel ahlakla ve
iyi hasletlerle kalplere giriyor. Dogruluga, adalete, bansa,
merhamete, kardeslige ve iyilik yapmaya caginyor. Kotiiliik-
ten, ahlaksizhktan, isyandan, zuliimden, saldirganhktan, az-
ginhktan ve sue islemekten sakindinyor. Insanin ikinci mila-
di, bu Peygambere tabi oldugu ve bu iimmi nebiye uydugu
giindiir.

Kardesin Isa 'dir, gagirmca oluyu kalkti huzurunda
Sen ise nesilleri dirilttin quriiyup bozuldugunda

Kulun saadeti ancak bu masum imamin hidayetiyle hi-
dayeti bulmaktadir. £iinku hakikat nerede olursa olsun sade-
ce onunla beraber deveran eder. Butun sozlerin dogrulugu
yanhshgi onun sozlerine arz edilerek test edilir. Butun fuller,
onun fiiliyle olciiliir. Biitiin haller onun haline kiyas edilir.

ASuphesiz ki sen dogru bir yola iletirsin. |> (§um: 52).

Senden once biz ummanda bir katre idik
Veya ayaga dtisen dilsiz bir damla gozyasi

Bereketli Muhammed

sallallahu aleyhi re seUem

iNerede olursam olayim o beni mubarek kddi; yaqadi-
gim siirece bana namazi ve zekdti emretti. ^ (Meryem:3l).

Sen bizim onderimizken geceyola ciktigimizda
Yol gosteren rehber olarak gilzel hatiran yeter

Ortilnmek istiyorum, orttim olmadigi halde
Belki hayalin gelir benim hayalimi orter

Onun kendisinde, beraberinde, yamnda bereket vardi.
Konu§masi bereketli idi. Kisa bir soz soyler, soyledigi soz
giizelligi ve belagatiyle akillan hayrete du§iirecek ibretleri ve
ogiitleri ihtiva ederdi. Bir hutbe irat eder, Allah onda nesiller
boyu yankisi devam edecek fayda ve tesirler halk ederdi.

Onun omrii bereketli idi. Mesajim tebligi etmek icin
sadece yirmi iic sene ya§adi. Bu kisa donemin icine, bir ba§-
kasinin yiizlerce yilda yapamayacagi fetihleri, zaferleri, ya-
rarlan, ilmi, imam ve reformlan sigdirdi. Sadece yirmi iic
senede yapti. Risaleti teblig etti, emaneti eda etti, Kur'an'i
ogretti, siinnetti yaydi, kufrii oldiirdii, adalet devletini kurdu
ve insanhgin tamdigi hakikat medeniyetini kurdu.

Onun giinlerinden bir giine bak. Mesela bu gun onun
haccettigi onuncu gun, yani Kurban kesilen gun olsun. Bu bir
giinde sabah namazim Miizdelife'de kildi, telbiye getirerek,
Allah' 1 zikrederek, dua ederek insanlara hac menasikini ogre-
terek ve hacilara fetva vererek Mina'ya dogru yola koyuldu.

110 Gozlerinle Goruyormuscasina

Sonra Akabe cemresine tas atti, sonra tiras oldu, sonra kur-
ban kesti, sonra Mescid-i Haram'a giderek tavaf etti, sonra
oglen namazini kildi. O bununla beraber insanlan irsat ediyor
ve yonlendiriyordu. Biitiin bunlan biniti deve, mesafe uzun,
insanlar kalabahk, hava sicak olmasina ve kendisine soru so-
ran insanlar icin durmasina ragmen sadece oglen namazina
kadarki sure icinde yapti. Onun omriiniin dakikalanni bere-
ketli kilan Allah her tiirlii noksanhktan miinezzehtir.

Yillar gegti mutlulukla, sevinc ve neseyle
Sanki bu yillar gtinler gibiydi gilzelliginde

Eserlerinde de bereketli idi. Azap gormekte olan iki
kabrin yanindan gecmisti. Bunlardan birisi idrann pisligin-
den sakinmazdi, digeri insanlar arasinda laf tasirdi. Berabe-
rindeki yas bir agac dahni parcaladi ve iki kabrin iizerine
dikti. Sonra soyle buyurdu: "Umanm bunlar kuruyuncaya
kadar azaplari hafifler. " n Bu sadece ona mahsus bir seydi.
^unkii Allah teala ona bereketi ihsan etmisti.

Hayber giinu Ali'nin gozii iltihaplandi. Hatta hicbir se-
yi goremez oldu. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem onu okudu
ve Allah'in izniyle o anda duasimn bereketiyle Ali'nin gozii
acildi.

Sevgili hasta oldu, onu ziyaret ettim
Halinden korktum ben de hasta oldum

Ziyarete geldi sevgili bana
Onu gorunce sifayi buldum

Hendek savasinda orduda bin kisi vardi. Biiyuk bir ac-
hkla karsi karsiya kalmislardi. Cabir b. Abdillah bir oglak

111 Buhari (216,218); Muslim (292). ibn Abbas'tan.

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 111

kesmisti. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem 'i ve beraberindeki
iic kisiyi yemege davet etti. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem
biitiin orduyu cagirdi, onlerine gecti, yemegin iizerinde dua
etti ve ufledi. Sonra askerleri onar kisiler halinde yemege
oturttu. Hepsi yediler, hepsi doydular ve yemek de oldugu
gibi kaldi. Onu da Medine halkina dagitti. La ilahe illallah.
Aman ne biiyiik mucize ve onun dogruluguna, bereketine ve
peygamberligine delalet eden ne kadar acik bir ayet.

Oliimde ve hayatta yiicelik gerqekten
Sendedir biitiin mucizelerle

Rahmamn selami senin iizerine olsun
Bereketle gelen kokulu sabah yagmurlanyla

Beraberinde bin dort yiiz kisilik bir orduyla sefere cik-
ti. Sulan tiikendi. Susuzluktan helak olmakla karsi karsiya
kaldilar. ^olde durdular. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem
icinde az bir su bulunan kiiciik bir kap istedi. Suyu miibarek
temiz ellerinin iizerine doktii. Parmaklannin arasindan su ne-
hirleri akmaya basladi. Insanlar kaplanni doldurdular, hay-
vanlanni suladilar, ictiler, abdest aldilar ve hepsi yikandilar.

iBu bir biiyii mii, yoksa siz mi goremiyorsunuz?\

(Tur:15).

Beyazdir, yagmur istenir onun yiiziiyle
Yetimlerin siginagidir, dullarin hamisi

Bu temiz ve miibarek elden Allah razi olsun. O el hie
ihanet etmedi, kandirmadi, aldatmadi, gasp etmedi, calmadi,
kan dokmedi.

Bembeyaz bir eldir o, uzatilsaydi,
Karanhk gecede aydinhk olurdu geceler

112 Gozlerinle Goruyormuscasina

Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem Sa'd b. Ebi Vakkas'i
ziyaret etti. Sa'd hasta idi ve viicudu atesli idi. Miibarek elini
Sa'd'in gogsiine koydu. Sa'd onun kar gibi soguklugunu his-
setti ve Allah'in izniyle sifa buldu. Aradan uzun seneler gec-
tikten sonra Sa'd soyle diyordu: Vallahi su anda sanki onun
serinligini hisseder gibiyim.

Cabir b. Abdillah hasta iken Rasulullah sallallahu aleyhi ve
sellem abdest suyunun artigini onun iizerine serpti ve Allah'in
izniyle sifa buldu. Kurban bayrami giinii Mina'da tiras oldu.
Sag yansinin saclanni Ebu Talha el-Ensari'ye hediye etti.
£unku onun ordu icindeki sesi yiiz siivari gibiydi. Diger ya-
nsini da insanlara dagittirdi. Insanlar ondan almak icin nere-
deyse birbirlerini ezeceklerdi. Kimisi bir tek kil alabildi. Ki-
misi de aldigi bir kill arkadasiyla paylasti. Kimisi de su ic-
mek istedigi zaman bu kill suyun icine koyuyordu.

Yemameli kdhine ve Necidli kdhine
Hukmunu verdim bana §ifa verseler de

Vallahi hiqbir efsun yok bana ogretecekleri
Ve hiqbir Hag yok §ifa diye bana icirecekleri

Masuma geldim beni hasta edinceye kadar
Hiddyet ve beyanin hakikat sarabiyla

Kiiciikken Ebu Mahzure'nin basini oksadi. Ebu Mah-
zure Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem 'in avucunun degdigi bu
saci tiras etmemeye yemin etti ve hayati boyunca oliip de
onunla birlikte defnedilinceye kadar oylece kaldi.

£ocuklar onun yanina ellerinde kaplanyla gelirler,
Rasu-lullah sallallahu aleyhi ve sellem miibarek elini onlann su ve
siit kaplannin icine koyar, Allah'in izniyle onda bereket ve
sifa bulurlardi.

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 113

Onun bereketinin hikayeleri anlatilmakla bitmez. Onun
mucizelerini anlatan hadislerin sonu gelmez. Nereye gitse ve
nerede kalsa o miibarektir ve ba§anhdir.

Ey Rabbim, diledigin kadar saldt ve selam olsun
Arqinin misafirine ve biitiin resullerin hayirhsina

Egitimci Muhammed

sallallahu aleyhi re sellem

iOnlara Allah 'in dyetlerini okur, onlari tertemiz ya-
par, kitabi ve hikmeti ogretir.^ (Al-iimrdn:164).

Bize hakyolu gosterdin o yoldan gideriz
Bizi bagh tuttun hiddyetin eskimez ipinde

Sen bizim imamizsin sefaatini umdugumuz
Sen bizim onderimizin karanliklar iqinde

Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem bir egitimcinin ozel-
liklerini kendisinde eksiksiz olarak bulunduran bir egitimci-
dir. Egitirken son derece yumusaktir. O soyle buyurur: "Sup-
hesiz ki Allah refiktir (yani kullarma kolayhkla muamele
eder, zor i§leri yiiklemez) kullarimn da yumu§akhkla muame-
le etmelerini sever. Sertlikle vermedigini yumusakhkla ve-
rir." 112 "Hangi seyde yumusakhk olursa onu mutlaka giizel-
lestirir, hangi seyden yumusakhk cekilip ahrsa mutlaka qir-
kinlesir. " 113 O, insanlann kalplerine en yumusak yolla ula-
sirdi. Hatta Rabbi onun hakkinda soyle dedi:

AAllah'tan bir rahmetle onlara yumusak davrandin.
Sdyet sert ve kati kalpli olsaydin etrafindan dagihp giderler-

dl}> (Aliimran 159).

Kur'an ahlakinin en biiyiik temsilcisi idi. Ruhlara ya-
kin ve goniillerin sevgilisi idi.

112 Buhari (6927); Muslim (2593). Ai§e'den.

113 Muslim (2594).

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 115

Ona bir bedevi gelmisti. Tesehhiitte soyle dua etti:

Allah'im! Bana ve Muhammed 'e merhamet et, baska
hie kimseye merhamet etme. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem
ona soyle dedi: "Sen geni§ olam engelledin. " 114

Yani her seyi kusatan Allah' in rahmetini sen daralttin.
Sonra bir bedevi kalkti, mescidin bir kosesine cisini yapti.
Sahabeler bedeviyi dovmek istediler. Fakat Rasulullah
sallallahu aleyhi ve sellem onlara mani oldu, bir kova su istedi, be-
devinin cisinin iizerine doktii, sonra bedeviyi nazikce ve gii-
zel bir sekilde cagirdi ve ona soyle dedi: "Bur alar Allah 'in
mescit-leridir, herhangi bir §eyle pisletilmeleri uygun degil-
dir. Bura-lar sadece namaz, zikir ve Kur'dn okunacak yer-
lerdir. ,,U5 Be-devi bu nezaketi ve yumusakhgi gordugii za-
man kavmine gitti, onlan Islam'a davet etti. Onlar da Miislu-
man oldular.

Bir oglan cocugu onunla birlikte yemek sofrasina otur-
du. Eli tabagin her tarafina gidiyordu. Onu azarlamadi, en-
gellemedi, sadece yumusak bir sekilde ona soyle dedi:
"Besmele qek, sag elinleye ve kendi onunden ye. " n6

Yahudiler Peygamber'in yanina girdiler ve ona olum
senin iizerine olsun anlamina gelecek sekilde "es-Samii
aleyk" diye selam verdiler. Aise de onlara olum ve lanet sizin
iizerinize olsun anlaminda "Aleykumii's-Samu ve'1-La'netu"
sozleriyle karsihk verdi. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem bu-
nun iizerine Aise'ye soyle dedi: "Ey Ai§e bu ne? Suphesiz
Allah cirkin bir §eyin aciktan soylenmesinden hoqlanmaz,
Ben de onlarin dedikleri $ekilde karqilik verdim ve §oyle

Buhari (6010). Ebu Hureyre'den.
' Muslim (285). Enes b. Malik'ten.

116 Buhari (5376-5378); Muslim (2022). Omer b. Ebi Seleme'den.

116 Gozlerinle Gdruyormuqcasina

dedim: Ve aleykilm!" 117 Yani sizin iizerinize olsun. Onun
hayatinin kamusunda ve onun edebinin liigatinde cirkin ve
miistehcen bir kelime yoktur. Hepsi temizdir, nezihtir, saftir,
yumusaktir ve yerli yerincedir. £unku o insanhga hediye
edilmis bir rahmettir, kiymetli bir nimettir, kapsayici bir be-
rekettir ve kesintisiz bir hayirdir.

Ashabina bikkinhk vermemek icin onlara vaaz edecegi
zamanlan gozetirdi. Yani onlann nefislerini daha hazir hale
getirmek ve goniillerine huzur vermek icin onlara hie vaaz
etmedigi zamanlar birakirdi. Vaaz ettigi zaman kisa ve etki-
leyici konusurdu. ister namazda ister hutbede olsun insanlara
sikinti verecek sekilde uzatilmasim yasaklardi. §6yle derdi:
"Kiqinin hutbesinin kisahgi, namazinin uzunlugu anlayi§h
oldugunun alametlerindendir. " 118 O halde hutbeyi kisa tutun,
namazi uzatin.

Omer Habeslilerin mescitte kihc kalkan oyunu oyna-
malanna karsi cikinca Rasulullah sallallahu aleyM ve sellem soyle
buyurdu: "Ey Omer, birak onlan da Yahudiler bizim dinimi-
zin ne kadar geni§ oldugunu dgrensinler." 119

Ebu Bekir, Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem Aise'nin
evinde iken huzuruna girdi. Aise'nin yaninda iki cariye bay-
ram gunii sarkilan soyliiyorlardi. Ebu dedi ki: Rasulullah
sallallahu aleyhi ve sellem in evinde seytan calgisi ha? Bunun iize-
rine Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem soyle buyurdu: "Birak
ya Ebu Bekir. Her kavmin bir bayrami vardir. Bizim bayra-
mimiz da budur. " 120

117 Buhari (2935,6030); Muslim (2165). Ai^e' den.

118 Muslim (892). Ammar'dan.

119 Ahmed, (24334, 25431). Ai§e'den. Bak: Keffu'l-Hafa (656).

120 Buhari (952,3931); Muslim (892). ALje'den.

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 117

Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem Aise'ye hazir bu-

lundugu bir Ensar dugiinii hakkinda su soruyu sordu: "Bera-
berinizde eglenecek bir seyiniz de var miydi? Qiinkii Ensar
eglenceden hoslanir da." 121 Bunlann hepsi ruhu dinlendiren
ve bikkinhgi ve can sikintisini gideren mubah sinirlannda
olan seylerdir. Harama gelince o, haramlardan en uzak duran
kisiydi.

Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem kendisini canh bir 6r-
nek seklinde ortaya koyarak ashabini egitirdi. Onlan Al-
lah'tan korkmaya davet ederdi ve kendisi onlann icinde Al-
lah'tan en cok korkan ki§i olurdu. Onlan bir §eyden sakmdi-
nrdi ve kendisi onlann en sakinani olurdu. Miibarek yana-
gindan siiziilen gozyaslanyla onlara vaaz ederdi. Onlara gii-
zel ahlaki tavsiye ederdi ve onlann en giizel ahlakhsi oluve-
rirdi. Onlan Allah' 1 zikretmeye caginrdi ve kendisi en cok
zikreden oluverirdi. Onlan vermeye davet eder, sonra onlann
en comerdi ve en sahavetlisi olurdu. Onlara ailelerine iyi
davranmalanni ogiitlerdi, sonra insanlann ailesine en mer-
hametli, en sefkatli ve en nazik olani idi.

Ey yiice ahlakin sahibi Peygamber!
Sen risaletlerin ruhunu degil

Sadece seqilmis bir ruh getirdin
Hiddyeti ve en yuksek hasletleri

Sahibine giydiren tistun meziyetleri

Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem 'in bu fazileti ashabi-
nin ruhuna hayatlan boyunca canh kalacak ve omurleri de-
vam ettikce devam edecek bir fidan olarak dikmesi, tabiilerin
bunu onlardan ahp nakletmesi ve kiyamete kadar nesilden

121 Buhdri (5163). Ai$e' den.

118 Gozlerinle Gdruyormuqcasina

nesile nakledilmesi biiyiik bir mucizedir. Herhangi bir kisi
herhangi bir giin veya saatte onunla karsilasip da ona iman
ettigi zaman Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem onda oyle bir iz
birakirdi ki bu iz oliinceye kadar ondan silinmezdi. Sanki bu
adamin hayatinda baska bir giin veya saat olmazdi da sadece
Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ile karsilastigi bu giin veya
saat kahrdi.

Omilr bazen sikiqir bir anin igine
Yeryuzu sikiqir bir mekdnin igine

Bunun sebebi onun niibiivvetinin gercek bir niibiivvet
olusundan, davetinin bereketinden, ihlasinin biiyiikliigiinden,
ahlakinin yiiceliginden ve faziletlerinin asaletinden baska bir
sey degildir.

Kumrular ottukge onun uzerine olsun bizim selamimiz
Bize onunla hiddyet verdi dlemlerin Rabbi ilahimiz

Ona Salat Ve Selam
Vaciptir

iSiiphesiz Allah ve melekleri Peygamber'e saldt edi-
yorlar. 122 Ey iman edenler! Siz de ona saldt edin.^ (Ahzab:56).

Ey hiddyet rehberi, uzerine olsun Allah 'in saldti
Sana kavusmanin hasretini qektikqe mustakin

Dunya dolusu saldvatimiz senin uzerine olsun
Kalplerimizi eritti senin unutulmaz hatiratin

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem'e salavat getirmek
gozleri giizellestirir, goriisleri nurlandirir. Kalplere mutluluk
ve ruhlara siikunet verir. Gozlerin aydinhgidir, meclislerin
miskidir, hayatin tadidir, omriin zekatidir. Giinleri guzelle§ti-
rir, kederleri giderir, iiziintuleri uzakla§tinr. Kalplerin ne§e ve
sevincine, sevincin tekamiiliine, nurun biiyiimesine sebeptir.

Gece sohbetleri salavatla giizelle§ir, soz onunla tatla-
nir, onunla iinsiyet ve bereket hasil olur, siikunet iner. O,
sevginin alameti, ona tabi olmanin sahidi, dostlugun burhani,
salih olmanin delili, kurtulusun yoludur. O soyle buyurur:
"Kim bana bir defa saldt ederse Allah tedld ona on defa sa-
ldt eder, onu on derece yukseltir, onun icin on sevap yazar,
on tane giinahini siler" 123 "Cuma gecesi ve Cuma gunii ba-

Peygamber'e Allah'in salat etmesi, rahmed etmesi; meleklerin salat etme-
si, §ammn yuceltilmesini dilemeleri; miiminlerin salat etmesi ise, dua et-
meleri anlamini ifade etmektedir.
123 Nesai, el-Kiibra, (9890); Amelii'l-Yevm ve'l-Leyle, (63). Enes b. Ma-
lik'ten.

120 Gozlerinle Goruyormuscasina

na cokca saldvat getirin. " 124 "Yaninda benim ismim zikredil-
digi halde bana saldvat getirmeyen kimsenin burnu silrtul-
siin. " 125 Ondan merfu olarak soyle rivayet edildi: "Cimri,
yaninda benim ismim anildiginda bana saldvat getirmeyen
kimsedir. " l26 "Allah 'in yeryuziinde dolasan melekleri vardir.
Bunlar iimmetimin selamini bana ulastinrlar. " Ubey b.
Ka'b bir gun Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem t dedi ki: Sala-
timin, yani dualanmin tamamini sana ayiracagim. Bunun
iizerine Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem dedi ki: "O zaman
giinahlarin bagislanir, sikintilarin giderilir. " 128

Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem 'e birinci ve ikinci te-
sehhiitte, adi anildiginda, Cuma ve bayram hutbelerinde,
yagmur duasinda, nikah hutbesinde, ilim ve vaaz meclisle-
rinde, kitap ve risalelerde, anlasmalarda ve belgelerde, dost-
larla bulusma ve aynlmalarda, dualarda, sabah ve aksam zi-
kirlerinde, gam ve keder indiginde, hedeflere ulasilmadigin-
da, sikintilar arttiginda, musibetler ortaya ciktiginda, mujde-
lerle karsilasildiginda, kitap telifinde, hadislerinin serhinde,
siyeri yazildiginda ve onun haberleri ve kissalan anlatildi-
ginda ve daha pek cok miinasebetle salavat soylenir/yazihr.
^icekler acip kokular sactigi, biilbiiller ottiigii, sirlar aciga
ciktigi ve giivercinler gugurdadigi siirece Allah'in salati onun
iizerine olsun. Ruzgarlar estigi, gozler yasla doldugu, yiizler
guldiigii siirece Allah'in salat ve selami onun iizerine olsun.
Gece ve giindiiz arka arkaya geldigi, yagmurlar bosandigi,

Ibn Adiy, el-Kamil, (3/102); Beyhaki, el-Kiibra, (5790); es-§iiab, (3030).
Enes b. Malik'ten. Bak: Ke?fii'l-Hafa, (1/190).
Ahmed, (7402); Tirmizi (3545); Hakim, (2016). Ebu Hureyre'den.
Ahmed, (1738); Tirmizi (3546). Ali'den. Bak: Ke$ful-Hafa, (1/332).
Ahmed, (3657,4198); Nesei, (1282); Darimi, (2774); Hakim, (3576). Ab-
dullah b. Mesut'tan.
Tirmizi (2457). Hadis hasen, sahihtir dedi.

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 121

meyveler olgunlastigi ve agaclar sallandigi siirece Allah'in
salat ve selami onun iizerine olsun. Yildizlar ortaya ciktigi,
bulutlar gokyiiziinii kapladigi, gamlar kederler dagildigi, ha-
berler ve ilimler yayildigi siirece Allah'in salat ve selami
onun iizerine olsun, onun temiz ailesinin iizerine olsun Mu-
hacir ve Ensar'dan hayirh sahabelerinin ve en giizel sekilde
onlann izinden gidenlerin iizerine olsun.

Ona salat etti dostu ve ilahi
Var oldukga tozlar, yesillikler

Beseriyetin en degerlisi odur elbet
Gelecegini miijdeledi bize nebiler

Kasul ul lah'a Kar§i
Edepli Olmak Vaciptir

4.Ey iman edenler! Seslerinizi Peygamber 'in sesinin us-
tiine yukseltmeyin. Birbirinize bagirdiginiz gibi Peygamber 'e
yilksek sesle bagirmayin. Yoksa sizfarkina varmadan iqledik-
leriniz bo$a gider. \ (Hucurat:2).

Adrian 'in Kahtan 'i sayende qanini yilceltti
Tarih onlarla degil, seninle qereflendi

Nerdeyse yanginimdan iniltiler qikacakti
Veya nedametimden korkacaktim

Seni hatirladigim zaman

Ona kar§i edepli terbiyeli olmak §eriattir, dinin emridir.
Failine miikafat, terk edene ceza vardir. Onun §ahsina kar§i
edepli olmak, onu yiiceltmekle, onu ovmekle, ona saygi gos-
termekle, onu takdir etmekle ve onun hakkinda a§irihga ve
kabahga sapmadan Allah' in onu yerle§tirdigi mertebede
gormekle ve kabul etmekle olur. Ona kar§i edepli olmak de-
mek, ona itiraz etmemek veya insanlardan ba§ka birinin soz-
leriyle onun sozlerine muhalefet etmemek veya ne olursa ol-
sun bir be§erin soziinii onun soziine tercih etmemek demek-
tir. Onun soziinii, isabet de edebilen hata da edebilen bir in-
sanin sozii olarak degil, hatadan korunmus bir peygamberin
sozii olarak almak demektir. Onun vasiflanndan herhangi bir
vasfa dil uzatmamak veya ona nispetinin sihhatinde kesinlik
bulunan bir soziinii reddetmemek veya bazi fetvalannda ve

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 123

Mkiimlerinde siipheye diismemek veya onu liderlerle, melik-
lerle ve komutanlarla mukayese etmemek demektir. £unkii
Allah teala onun mertebesini ve derecesini herkesin ve her
seyin iistiine yuceltmistir.

Bilakis ona karsi kabahk, onda kusur aramak ve ona iti-
raz etmek anlamina gelebilecek seyler haramdir. Onun pey-
gamberligini kabul eden, ona tabi olan, ona iman eden herke-
sin samimi olarak onu kendi canindan, cocugundan, anasindan
babasindan ve biitiin insanlardan daha cok sevmesi, onun ha-
ber verdigi seyleri tasdik etmesi, emrini yerine getirmesi, neh-
yinden sakinmasi gerekir. Onun hidayetiyle hidayet bulmasi,
onun siinnetine uymasi, hukmiine razi olmasi ve onun izinden
gitmeye cahsmasi gerekir. O bir sey soyledigi zaman onu so-
ziine saygi gostermesi, onun adi anildiginda ve sozii soylendi-
ginde sesini yiikseltmemesi, onun haberleri, konusmalan, eser-
leri okunurken giilmemesi gerekir. Onun siinnetinden bir sey
zikredildiginde itaat etmesi, onun sozii delil olarak soylendi-
ginde nezaket gostermesi, emrine ve nehyine teslim olmasi,
mucizelerine iman etmesi ve onun miibarek kisiligini, ehli
beytini ve ashabim savunmasi gerekir.

AO Peygamber 'e inanip ona saygi gosteren, ona yar-
dim eden ve onunla birlikte gonderilen nura (Kurdn 'a) uyan-
lar vary a i$te kurtuluqa erenler onlardir.^ (Araf:157).

Ey menzilinden ovaya gtizel koku yaydan insan
Ovalar ve tepeler ne de giizel oldu bu kokudan

Canimfeda olsun senin taqidigin yucelige
Iffet ondadir, ondadir comertlik ve ihsan

Ona olan edebinde bir Miislumamn, ashabimn ona
yaptigini yapmasi gerekir. Onlardan kimisi onun yaninda sa-
dece aleak sesle konusurdu. O konustugu zaman sanki basla-

124 Gozlerinle Gdruyormuqcasina

nnin iizerinde bir ku§ varmi§ gibi onu dinlerlerdi. Onlann
icinde oyle kimseler vardi ki Peygamber sallallahu aleyhi ve
sellern'm mescidin icinden: "Ey insanlar, oturunl" dedigini
mescidin di§inda duyduklan zaman yolda bulunduklan yere
oturuverirlerdi. 129 Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem'm soziine
itiraz ettigi icin oliinceye kadar ogluyla konu§mamaya yemin
edenler vardi. Ve ona olan edeplerinde bu giizel hasletleri ta-
§iyan daha pek cok ornek vardir.

129 EbuDavud (1091); Hakim, (1057). Cabir' den.

Miijdeleyici Peygamber

sallallahu aleyhi re settem

iMuminlere kendileri iqin Allah 'tan biiyiik bir liitufol-
dugunu mujdele.^ (Ahzab:47).

"Mujdeleyin nefret ettirmeyin; kolaylaqtirm, zorlaqtir-

"130

mayin.

Miijdeler olsun biz Musliimanlara
Yikilmaz destegimiz var ilahi indyetten

C^unku Allah qagirdi bizi kendisine itaate
Rasullerin en §ereflisi He biz qerefli timmeti

Onun en onemli vasiflanndan birisi de miijdeleyici ol-
masidir.

$Ey Peygamber! Biz seni bir $ahit, bir miijdeleyici ve
bir uyarici olarak gonderdik. ^ (Ahzab:45).

O, biiyiik bir miijdeyi getirendir. O biiyiik miijde Al-
lah'a imandir. Allah'in affimn bagisinin, nzasimn ve rahme-
tinin miijdesini getirendir. Genisligi gokler ve yerin arasi ka-
dar olan cennetin miijdesini getirendir. Tovbe eden kimsenin
tovbesini Allah'in kabul edecegini, O'na yonelen kimseyi af-
fedecegini miijdelemistir. Dinin biiyiik bir kismi miijdedir.
Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem abdestin hatalan silecegini,
namazin, ramazanin, haccin ve umrenin biiyiik giinahlar ha-
ric kendilerinden onceki giinahlara kefaret olacagini miijde-

130 Buhari (69,6125); Muslim (1734). Enes b. Malik'ten.

126 Gozlerinle Gdruyormuqcasina

ledi. Gozlerini kaybeden kimseyi cennetle miijdeledi. Cocu-
gunu kaybeden kimseye cennette kosk miijdesi verdi. Hasta-
hga yakalanan kimselere hatalannin silinecegi, Allah' in iyi-
lik murat ettigi kimseleri sikintilarla imtihan ettigi miijdesini
verdi. Namazi bekleyen kimseye abdesti bozulmadigi siirece
meleklerin dua edecegini miijdesini verdi. Bir defa "Siibha-
nallah" diyen kimseyi cennette kendisi icin dikilecek bir
hurma fidamyla, giinde yiiz defa "siibhanallahi ve biham-
dihi" diyen kimseyi denizkoptikleri gibi de olsa giinahlannin
silinmesiyle, giinah isledikten sonra abdest ahp iki rekat na-
maz kilan ve istigfar eden kimseyi Allah' in affedecegiyle
miijdeledi. Kendisine hastahk, bela ve musibet, yorgunluk,
gam, keder, hiiziin isabet eden, hatta ayagina diken batan
kimseye butiin bunlan Allah' in kendisi icin giinahlannin ke-
fareti kildigiyla miijdeledi. Salih amel isleyen miiminleri gii-
zel bir miikafatla miijdeleyen ve onlan iimitsizlige diismek-
ten meneden biiyiik bir kitap getirdi.

iKdfirler toplulugundan baqkasi Allahin rahmetinden
umidini kesmez.^ (Yusuf:87).

iRabbinin rahmetinden sapiklardan ba$ka kim limit

keser. |» (Hicr:56).

Bu kitap onlan hiizunlenmekten de menetti:
AGevqeklik gostermeyin, iizuntiiye kapilmayin. |> (Al-i im-

ran:139).

Asm gidenlerden tovbe edenlere af kapisim acti:

4jDe ki: Ey kendileri aleyhine a$iri giden kullanm! Al-
lah 'in rahmetinden umidinizi kesmeyin. §uphesiz Allah, bu-
tiin gunahlari affeder. Ciinkii O, cok bagi$layandir, cok mer-
hamet edendir. \ (Ziimer:53)

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 127

Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem iilkelere davetciler
gonderdigi zaman onlara su tavsiyede bulundu: "Miijdeleyin
nefret ettirmeyin; kolayla$tirin, zorla§tirmayin." ni Onlan
siddetten ve nefret uyandirmaktan sakindirdi. §6yle buyurdu:
"Ey insanlar! Sizin icinizde nefret ettiriciler var. Kim in-
sanlara imam olursa namazi hafif kddirsin. (^iinkii onlarin
icinde ya§lm, cocugu, hastasi ve ihtiyac sahibi olam var-
dir." m

O, dinde zorluk cikaranlan kotiiledi. Ai§e'ye, Allah'in
kendisini temize cikardigini miijdeledi. Ka'b b. Malik'e, Al-
lah'in tovbesini kabul ettigi mujdesini verdi. Cabir'e, baba-
siyla Allah'in konu§tugu mujdesini verdi. Muslumanlara
Zeyd'in, Cafer'in ve Abdullah b. Ravaha'nin cennete girdi-
gini miijdeledi. Ubey b. Ka'b'a, Allah'in kendisini "mele-i
a'la"da andigini miijdeledi. On kisiyi cennetle miijdeledi.
Bedir savasina katilan Muslumanlara Allah'in: "Dilediginizi
yapin; Allah sizi bagi§lami§tir" dedigini 133 miijdeledi. Aga-
cin altinda kendisine biat edenlere Allah'in kendilerinden ra-
zi oldugu mujdesini verdi. Ihlas suresini devamh okuyan ki-
siye Allah'in kendisini sevdigini miijdeledi. Kendisine ser'i
bir ceza uygulandiktan sora birlikte namaz kildigi kisiye Al-
lah'in kendisini bagisladigi mujdesini verdi.

Ozet olarak, onun en biiyiik ve oviilen ozelliklerinden
birisi de insanlara mujdeler vermesi ve onlan mutlu etmesi-
dir.

Gaipten gelen bir mtijde magaramn agzinda
Vahyi birakti, dunyaya duyurdu gizli gerqekleri

131
132
133

Tahrici yukanda ge?ti.

Buhdri (90, 702); Muslim (466). Ibn Mesut'tan.
Buhari (3007, 3983); Muslim (2494). Ali'den.

Muallim Peygamber

sallallahu aleyhi re settem

iAllah sana bilmedigini ogretmistir. Allah 'in liltfu Sa-
na gerqekten genis olmustur. |s (Nisa:113).

"Kim Hint aramak icin bir yola girerse Allah da ona
cennetin yolunu kolaylagtirir. " 134

Ummideki ilim ve yetimlikteki terbiye
Sana kdfi mucizedir mahlukatin iqinde

Odur fazilet ve comertlikte eksiksiz olan
Rasul olarak onu seqti insanlan yaratan

O, insanlara ahlaki iistunlukleri, faziletleri, en §erefli
hasletleri ve en soylu davram§lan ogretmek icin gonderilen
bir muallimdir.

O, kalpleri sarsan vaaziyla ogretirdi. Sanki bir orduyu
du§maniniz sabah ak§am gelecek diye uyaran bir uyanci gi-
biydi. Vaaz etmeye ba§ladigi zaman sesini yiikseltir, ofkesi
§iddetlenir ve gozleri kirmizila§irdi. Sadece, aglama, hicki-
nk, hasret, nedamet, inilti, uziintii, tovbe, donu§ ve yoneli§
duyurulurdu.

Ibadetler vesilesiyle irat ettigi kiymetli ve faydah hut-
beleriyle ogretirdi. Bu hutbeler imam artiran ve yakini yiik-
selten bir hidayet kaynagi ve nur irmagi idi.

Soru soran kimselere verdigi fetvalarla ogretirdi. O in-

134 Muslim f2<599).EbuHureyre'den.

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 129

sanlann en fakihi, en biiyiik cevap vereni ve en cok isabet
edeni ve soru soran ki§inin yaranna olan §eyi en iyi bileni idi.

Kalplere ula§an ve ruhlan takva ve iyilikle dolduran
tavsiye ve nasihatleri ile ogretirdi.

Insanlarin bildigi ornekler vererek, hissedilebilen §ey-
lerle manalan aciklayarak, manayi zihne yakla§tirarak, anla-
§ilmazhgi ve vehmi ortadan kaldirarak ogretirdi.

Ruhlarda hayranhk uyandiran, dinlettiren, kabul etti-
ren, cekici ve etkileyici kissalarla ogretirdi.

Giizelliginde biitiin akil sahiplerinin birle§tigi, takva
sahiplerinin sevdigi ve Allah dostlannin ornek aldigi, kendi
miibarek siretinde, yiice ahlakinda ve yiiksek hasletlerinde
temsil ettigi canh bir orneklikle ogretirdi.

Kendisine indirilen ilk kelime "oku" kelimesidir. Bu,
ilmin faziletinin ve marifetin kiymetinin en biiyiik delillerin-
den birisidir. Allah teala ona: "Rabbim, ilmimi artir" deme-
sini emretti. Ona ilmin di§inda ba§ka bir artirma talebinde
bulunmasini emretmedi. £unkii Allah'in nzasini kazanmanin
yolu, ba§annin ve kurtulu§un kapisi ilimdir. Rabbi ona iman-
la ilgili bilmedigi §eyleri ogretmekle, Rabbanini yardimlarla
ve ilahi armaganlarla iyilikte bulundu. Rabbi ona §6yle dedi:

§Bil ki Allah 'tan ba$ka ilah yoktur.^ (Muhammed: 19).

Soz ve eylemden once ilimle ba§ladi. Faydah ilmi ve
salih ameli artirmada alimlerin ornegidir, ilim talebelerinin
ornegidir, onderidir.

§6yle demektedir: "Allah Teala'mn benimle gonder-
digi hidayet ve ilim bir yagmura benzer." 135 Onun en biiyiik
gorevi kitabi ve hikmeti ogretmektir:

135 Buhari (79); Muslim (2282). Ebu Musa el E§'ari'den.

130 Gozlerinle Gdruyormuqcasina

AOnlara kitabi ve hikmeti ogretir. fi (Bakara:129).

Hatta onu ashabi icinden alimler, fakihler, miifessirler,
muhaddisler, fetva verenler, hatipler ve egitimciler cikti.
Bunlar diinyayi ilim, hikmet, istikamet ve medeniyetle dol-
durdular.

Hepsi Rasulullah 'dan istemektedir,
Denizden bir avuq, ya da bir yudum

Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ilmi, ilmin yayilmasi-
ni ve ogretilmesini tesvik etti. Veda haccinda oldugu gibi
soyle dedi: "Burada bulunanlar bulunmayanlara teblig et-
sin. Nice teblig edilen vardir ki, i§itenden daha dikkatli-
dir.» 136

§6yle dedi: "Benden bir soz i§itip de onu belleyip ba§-
kalarma aktaramn Allah ytizunu ak etsin. Nice bilgili kim-
seler vardir ki, o bilgisini kendisinden daha bilgili/anlayiqh
birisine nakleder. " 137

§6yle dedi: "Bir ayet de olsa benden duydugunuzu
teblig edin. " 138

Hayatinin tamami iimmetini egitmek ve ogretmekten
ibaretti. Namazi, orucu, sadakasi, hacci, Rabbini zikretmesi,
konusmasi, kalkmasi, oturmasi, yemesi, icmesi bunlann hep-
si, kendisine iman eden ve onun izinden gidenler icin birer
egitim ve ogretimdir. Egitim ve ogretimde kademeli bir me-
tot izlerdi. Ilmi ashabina toptan vermezdi, parca parca ogre-
tirdi.

4Biz Kur 'an 'i, insanlara dura dura okuyasin diye ayet

136 Buhari (1741, 7078); Muslim (1679). Ebu Bekre'den.

137 Tirmizi (2658). Ibn Mesut'tan. Bak: Keffii 'l-Hafa, (2/423).

138 Buhari (3461). Abdullah b. Amr'dan.

Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem 131

dyet ayirdik ve onu peyderpey indirdik. \ (ism: 106).

ilnkdr edenler, Kur'dn ona bir defada toptan indiril-
seydi ya! dediler. Biz Kur'dn 'la senin kalbini pekiqtirmek
icin onu boyle kisim kisim indirdik ve agir agir okuduk. |> (Fur-

kan:23).

O da ashabina ogretirken bu metoda uyardi. En biiyiik
meselelerden ve en onemlilerinden ba§lardi. Bir meseleyi an-
la§ihncaya kadar tekrar ederdi. Ogrettigini pratik olarak da
gosterirdi. Kendisinden ogrensinler diye insanlann oniinde
abdest ahrdi. Onun kildigi gibi namaz kilmalan icin onlann
oniinde namaz kilardi. §6yle buyurdu: "Ben nasd namaz ki-
hyorsam, benden gordiigiiniiz gibi namaz kihn. " 139 Onlara
hacci ogretti ve §6yle buyurdu: "Hacda yapacagimz ibadet-
leri benden aim " 14 °

SON

139 Buhari (631). Malik b. Huveyris'ten.

140 Muslim (1297). Cabir b. Abdillah'tan.

I^indekiler

Giri§ 7

Gozlerinle Goriiyormu^asina

Rasulullah Muhammed $U 1 1

Ismi 11

Nesebi 12

Vatani 13

Cocuk Muhammed 14

Peygamber Olarak Muhammed 16

Dini 19

Kitabi 21

Duriist Muhammed 22

Sabirh Muhammed 24

Comert Muhammed 26

Cesur Muhammed 28

Zahid Muhammed 30

Mutevazi Muhammed 32

Halim Selim Muhammed 35

Merhametli Muhammed 38

Zikreden Muhammed 41

Dua Eden Muhammed 43

Hirsli Muhammed 44

Kur'an'daki Rasul 46

iSen Rabbinin Nimeti Sayesinde

Mecnun Degilsin) 52

^Ey Peygamber Rabbinden Sana

Indirileni Teblig E$ 56

134 iqindekiler

^Siiphesiz Biz Sana Apacik Bir Fetih Verdik^ 65

Aglayan Peygamber 71

Giilen Peygamber 75

Cesur Peygamber 79

Oviilen peygamber 80

Hatip Muhammed 88

Fetva Veren Muhammed 93

Temiz Ve Temizlenmi§ Muhammed 98

Sevilen Muhammed 104

Bereketli Muhammed 109

Egitimci Muhammed 1 14

Ona Salat Ve Selam Vaciptir 119

Rasulullah'a Kar§i Edepli Olmak Vaciptir 122

Miijdeleyici Peygamber 125

Muallim Peygamber 128

Icindekiler 133

135

136